ZEYTUN AND ÇUKUROVA ARMENIAN INCIDENTS BASED ON THE OBSERVATION OF A GERMAN ENGINEER AND RESPONSE OF THE CLAIMS OF JOHANNES LEPSIUS

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 4 - ARALIK, 12 - 26, 10.08.2015

Sacit Uğuz

https://doi.org/10.20860/ijoses.23239

Öz

Turkish-Armenian relationship has become one of the most complicated matters that the most talked, discussed and policies produced on, especially for last 150 years. No doubt, European States’ looking after their interests have a great role in the emergency of this situation. Western States that they were effective Armenian revolt have continued same effect in the written of these events also. Generally, books which were written to represent aggrieved the Armenian by the Western authors at that time are full with statements which are put the blame on Turkish nation unjustly. In this study, an article by written W. E. Siehe, a German engineer, including observation about incidents of Armenian around the Adana and Zeytun was analyzed. This article by Siehe is significant with regard to being expressed by a European person impartially and observational. Besides, to be refuted by another German of claims of German pastor Johannes Lepsius, who known as biased writing on the Armenians is quite remarkable.

Anahtar Kelimeler

-

BİR ALMAN MÜHENDİSİN GÖZÜNDEN ZEYTUN VE ÇUKUROVA ERMENİ OLAYLARI VE LEPSİUS’UN İDDİALARINA CEVAP

Öz

Türk-Ermeni ilişkileri, özellikle son bir buçuk asırda, üzerinde en çok konuşulan, tartışılan, politikalar üretilen, sadece bu iki milletin değil, hemen hemen bütün dünyanın üzerinde durduğu, tarihin en çetrefilli konularından biri haline gelmiştir. Şüphesiz bu duruma gelinmesinde Avrupalı devletlerin çıkar hesaplarının payı çok büyüktür. Ermenilerin isyan etmelerinde etkili olan Avrupa, bu olayların kaleme alınmasında da aynı etkisini sürdürmüştür. O dönemde Batılılar tarafından kaleme alınan eserler genellikle Ermenileri mazlum göstermek için yazılmış, Osmanlı Devleti’ni ve Türk halkını haksız ithamlarla suçlayan ifadelerle doludur. Bu çalışmada, bir Alman mühendis olan W. E. Siehe’nin Çukurova ve Zeytun dolaylarında cereyan eden Ermeni olayları ile ilgili gözlemlerinin yer aldığı bir makalesinin tahlili yapılacaktır. W. E. Siehe’nin bu yazısı, olayların bir Avrupalı tarafından tarafsız olarak gözleme dayalı bir biçimde anlatılması bakımından önemlidir. Ayrıca Ermenilerle ilgili taraflı yazıları ile bilinen Alman papaz Johannes Lepsius’un iddialarının başka bir Alman tarafından çürütülmesi oldukça dikkate değer bir husustur.

Anahtar Kelimeler

Walter Erdman Siehe, Johannes Lepsius, Zeytun, Çukurova, Ermeni Olayları

Kaynakça

• Ahmet Eyicil, "1878 Zeytun İsyanı", Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), 10, (1999), 27-58.
• Ahmet Eyicil, “1895 Maraş ve Zeytun İsyanı” , Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), 11, (2000), 157-210.
• Bayram Soy, “Alman Dışişleri Bakanlığı Arşivi’ne Göre II.
• Wilhelm Döneminde Almanya’nın Osmanlı Ermenilerine Yaklaşımı (1914’e Kadar)”, Karadeniz Araştırmaları, 19, (2008), 115-128
• H.L. Kaiser, Johannes Lepsius: Theologian, Humanitarian Activist and Historian of Völkermord, An Approach to a German Biography (1858-1926), 2011, http://www.zora.uzh.ch/61176/1/Kieser-Lepsius2011.pdf, (Erişim Tarihi: 09.07.2013).
• Mustafa Çolak, “Kaynak Kirliliği ve Tehcir Olayında Belge Tahrifatı”. Belleten, LXVI/247 (2002), 967-1002.
• Orhan Doğan, “Zeytun (Süleymanlı) Ermenileri Tarafından Şehit Edilen Osmanlı Askerleri (Osmanlı Arşiv Vesikalarına Göre)”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, IX(2), (2012), 61-96.
• Osmanlı Belgelerinde Ermeni İsyanları I-II, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, İstanbul (2008).
• Ramazan Çalık, “Almanya’nın Abdülhamit Dönemindeki Ermeni Olaylarına Yaklaşımı”, Hoşgörüden Yol Ayrımına Ermeniler, Erciyes Üniversitesi Yayını, Kayseri 2009, 491-502.
• Selami Kılıç, Ermeni Sorunu ve Almanya: Türk-Alman Arşiv Belgeleriyle, Kaynak Yayınları, İstanbul 2007.
• Turhan Baytop, Anadolu Dağlarında 50 Yıl, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul 2000.
• Vahdettin Engin, II. Abdülhamid ve Dış Politika, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2005.
• Yahya Bağçeci, “1895 Zeytun Ermeni İsyanı”, Turkish Studies, III(2), (2008), 123-149.
• Zübeyir Bütüner, “Tarihte Türklere Karşı Soykırım İddialarının Mimarı Portreler –Bir Alman Din Adamı Dr. Johannes Lepsius-”, Hoşgörüden Yol Ayrımına Ermeniler, IV, Erciyes Üniversitesi Yayını, Kayseri 2009, 417-434.
• BOA. Y.PRK.MYD. 18/22
• BOA. Y.PRK.ASK. 108/8
• BOA. HR.SYS. 2810/2
• BOA. BEO. 1092/81835
• BOA. BEO. 1642/123104
• BOA. BEO. 1455/109081
• BOA. DH. MKT. 2198/89
• BOA. DH. MKT. 2344/46
• BOA. DH. MKT. 2241/32