Ortaokul Öğrencilerinin Gözünden Sosyal Bilgiler Dersi ve Öğrenmek İstedikleri Konular Üzerine İnceleme

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 343 - 352, 20.05.2020

Naşide Şimşek

Öz

Bu araştırma Ortaokul 5. 6. ve 7.sınıf
öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersine bakış açılarını ortaya koymak için
yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılının
bahar döneminde Muğla ili Menteşe ilçesinde bir devlet okulunda 5. 6. ve 7.
sınıfta öğrenim görmekte olan 28 öğrenci oluşturmaktadır. Nitel araştırma
yöntemi kullanılarak öğrencilerin sosyal bilgiler dersine bakış açıları ve
Sosyal Bilgiler dersinde öğrenmek istedikleri konular nedenleri ile ortaya
çıkarılmıştır. Ortaya çıkan durumun neden ve sonuçlarını anlamak için durum
çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme
formu aracı kullanılarak elde edilmiştir. Görüşme formunun uygulanması ile elde
edilen bulgular içerik analizi yapılarak kategorilere ayrılmıştır. Elde edilen
bulgulara göre 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersini en çok;
hayatı öğreten bir ders, geçmişimizi öğreten bir ders, hak ve
sorumluluklarımızı öğreten bir ders şeklinde betimledikleri ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin
Sosyal Bilgiler dersine bakış açısının genel anlamda olumlu olduğu tespit
edilmiştir. 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersinde öğrenmek
istediği konular ise dersi oluşturan Sosyal bilim dallarına göre kategorize
edilmiştir. Bu kategoriler içerisinde en yüksek frekans değerine sahip olan
kategori “tarih” olmuştur. Öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersinde öğrenmek
istedikleri konuların genel anlamda yürürlükte olan müfredat tarafından
karşılanabildiği, bazı konuların diğer derslerle iş birliği içinde
verilebileceği ve değerler eğitimi ile kazandırılabileceği sonucuna
varılmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Ortaokul Öğrencileri, Sosyal Bilimler

Kaynakça

• Akdağ, H. & Taşkaya, S., M. (2010). Vatandaşlık ve insan haklarım eğitiminin sosyal bilgiler öğretimindeki yeri. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Sosyal Bilgilerin Temelleri (s.85-108). Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Aslan, E. (2016). Geçmişten günümüze sosyal bilgiler. Dilek D. (Ed.), Sosyal Bilgiler Eğitimi (s. 4-40). Ankara: Vadi Grup Ciltevi A.Ş.
• Günay, M. (2010). Bilim felsefesi ve eğitim felsefesi bağlamında sosyal bilgiler. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Sosyal Bilgilerin Temelleri (s.151-172). Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Kan, Ç. (2010). Sosyal Bilgiler dersi ve değerler eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 40(187), 138-145. Kozak, M. (2014). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). “Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı, “04 Mart 2020 tarihinde erişildi. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf
• Öker, D. & Tay, B. (2019). İlkokul öğrencilerinin gözünden hayat bilgisi dersi ve öğrenmek istedikleri konular. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5 (3), 409-425.
• Öztürk, C. (2009). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinler arası bir bakış. Öztürk, C. (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi, (s. 1-31). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Öztürk, T. & Keçe, M. (2015). 7. sınıf öğrencilerinin bakış açısıyla Sosyal Bilgiler. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(5), 298-310. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/34517/385022
• Safran, M. (2014). Sosyal bilgiler öğretimine bakış. B. Tay ve A. Öcal (Ed.), Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi (s.1- 18), Ankara: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti.
• Sönmez, V. (1997). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tay, B. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminin dünü bugüne ve yarını. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Sosyal Bilgilerin Temelleri (s.3-20). Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Yıldırım, A. & Simsek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, K. & Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgilere karşı tutumlarının incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 3(11), 34-50.
• Yin, R. K. (2003). Case study research (designed methods). California, CA: Sage Publication.