Zekâ Oyunları ile İlgili Yeni ve Orijinal Bir Ders Materyali Geliştirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 77 - 93, 30.10.2021

Mustafa Batar

https://doi.org/10.53046/ijotem.983844

Cited By: 3

Öz

Bilim ve teknoloji dünyasındaki gelişmeler doğrultusunda yaşanan ilerlemelere uyum sağlayabilmek, onlarla rekabet edebilmek, değişen olaylara ve durumlara adapte olabilmek için zihinsel yeterliliklerimizin ilerlemesi, gelişmesi ve yerinde olması gerekmektedir. Bu bağlamda, zekâ oyunları, genel olarak hem öğrencilerin hem de bireylerin zekâ potansiyellerini tanımasına ve geliştirmesine katkı sağlamaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından zekâ oyunları; akıl yürütme ve işlem oyunları, hafıza oyunları, kelime oyunları, strateji oyunları, geometrik mekanik oyunlar ve zekâ soruları olmak üzere 6 ana başlık altında sınıflandırılmaktadır. Ayrıca, zekâ oyunları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, bireysel, takım halinde ve rekabet ortamında çalışma becerilerini geliştiren ve problem çözmeye yönelik olumlu bir tutum sağlayan araçlar olarak tanımlanmaktadır. Bu doğrultuda yapılan bu çalışmada, öğrencilerin zihinsel yeterliliklerini geliştirici akıl yürütme ve işlem oyunları, sözel oyunlar, geometrik ve mekanik oyunlar, hafıza oyunları, strateji oyunları ve zekâ soruları kategorisinde toplam 111 tane yeni zekâ oyunu hazırlanarak bir zekâ oyunları eğitim materyali oluşturulmuştur. Hazırlanan eğitim dokümanı – ders materyali – aracılığıyla, öğrencilerin problemler karşısında farklı ve özgün stratejiler ortaya koyması, hızlı ve doğru kararlar vermesi, sistematik bir düşünce yapısına sahip olup geliştirmesi hedeflenmektedir. Bununla birlikte, geliştirilen bu eğitim materyali sayesinde, öğrencilerin problem çözme, iletişim ve akıl yürütme, öz düzenleme ve psikomotor becerilerinin ve duyuşsal özelliklerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu plan doğrultusunda, bu çalışmada, zekâ oyunları ile ilgili 6 ana başlık altında 111 orijinal soru tasarlanıp geliştirilmiştir. Ek olarak yapılan bu materyal geliştirme çalışmasının araştırmacılara ve öğretmenlere yol gösterici olması düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Zekâ oyunları, zekâ oyunları eğitimi, zihinsel yeterlilik, ders materyali

Development of New and Original Course Material about Mind Games

Öz

To adapt to the developments in science and technology, compete with them, and adapt to changing events and situations, our mental competencies need to progress, develop, and improve. In this context, intelligence games generally contribute to students' and individuals' recognition and development of their intellectual potential. Also, intelligence games are classified under six main headings by the Ministry of National Education: reasoning and processing games, memory games, word games, strategy games, geometric mechanical games, and intelligence questions. Moreover, mind games are defined by the Ministry of National Education as tools that develop individual, team, and competitive working skills and provide a positive attitude towards problem-solving. In this study, mental games training material has been created by preparing 111 new intelligence games in reasoning and operation games, verbal games, geometric and mechanical games, memory games, strategy games, and intelligence questions that improve students' mental competencies. With the help of the prepared training document – the course material – it is aimed that the students put forward different and original strategies in the face of problems, make fast and correct decisions, have a systematic mindset, and develop it. In addition to that, the contribution of the educational material is aimed to develop students' problem solving, communication and reasoning, self-regulation and psychomotor skills, and affective characteristics. In line with this plan, 111 original questions have been designed and developed under six main titles related to intelligence games in this study. In addition, this material development study is thought to be a guide for researchers and teachers.

Anahtar Kelimeler

Mind games, training of mind games, mental competency, course material.

Kaynakça

• Adalar, H., Yüksel, İ. (2017). Sosyal bilgiler, fen bilimleri ve diğer branş öğretmenlerinin görüşleri açısından zekâ oyunları öğretim programı. Electronic Turkish Studies, 12(28), 1-24.
• Alessi, S. M., Trollip, S. R. (2001). Multimedia for learning (3 ed.). Boston: MA. Allyn and Bacon.
• Alkan. A., Mertol. H. (2017). Üstün yetenekli öğrenci velilerinim akıl-zekâ oyunları ile ilgili düşünceleri. Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1). 57-62.
• Alkaş-Ulusoy. Ç., Saygı. E., Umay. A. (2017). İlköğretim matematik öğretmenlerinin zekâ oyunları dersi ile ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 280-294.
• Altun, M. (2017). Fiziksel etkinlik kartları ile zekâ oyunlarının ilkokul öğrencilerinin dikkat ve görsel algı düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arslan. C., Yücel. A. S., Güllü. M. (2010). İlköğretim ve ortaöğretimde öğrenim gören öğrencilerin spor ve oyun alışkanlıklarının incelenmesi. Sport Sciences, 5(1), 28-46.
• Baki, N. (2018). Zekâ oyunları dersinde uygulanan geometrik-mekanik oyunların öğrencilerin akademik öz yeterlik ve problem çözme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Bottino. R. M., Ott. M. (2006). Mind games, reasoning skills, and the primary school curriculum: Hints from a field experiment. Learning Media & Technology, 31(4), 359-375.
• Çağır, S., Oruç, Ş. (2020). Intelligence and mind games in concept teaching in social studies. Participatory Educational Research, 7(3), 139-160.
• Çakıcı, A. (2018). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların yönetsel işlevler ile görsel algılarına bazı oyunların etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Çalışkan, N., Karadağ, E. (2014). Eğitimde drama teorik temelleri ve uygulama örnekleri. (3. Basım.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demirel, T. (2015). Zekâ oyunlarının Türkçe ve matematik derslerinde kullanılmasının ortaokul öğrencileri üzerindeki bilişsel ve duyuşsal etkilerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Demirkaya, C. (2017). Geometrik-mekanik oyunlar temelli etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin uzamsal becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Demirkaya, C., Masal, M. (2017). Geometrik-mekanik oyunlar temelli etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin uzamsal düşünebilme becerilerine etkisi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 600-610.
• Devecioğlu, Y., Karadağ, Z. (2014). Amaç, beklenti ve öneriler bağlamında zekâ oyunları dersinin değerlendirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 41-61.
• Gardner, H., Hatch, T. (1990). Multiple intelligences go to school: Educational implications of the theory of multiple intelligences. CTE Technical Report. Issue No. 4
• Garris. R., Ahlers. R., Driskell. J. E. (2002). Games. motivation. and learning: A research and practice model. Simulation & Gaming, 33(4), 441-467.
• Gredler, M. E. (2004). Games and simulations and their relationships to learning. In D. H. Jonassen (Ed.), Handbook of research on educational communications and technology (pp. 571-582). Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Griffiths, M. D. (1996). Computer game playing in children and adolescents: A review of the literature. In Tim Gill. (Eds)., Electronic children: How children are responding to the information revolution (41-58). London: National Children’s Bureau.
• Köksal, M. S. (2006). Kavram öğretimi ve çoklu zekâ teorisi. Kastamonu Education Journal, 14(2), 473-480.
• Kula, S. S. (2020). Zekâ oyunlarının ilkokul 2. sınıf öğrencilerine yansımaları: Bir eylem araştırması. Milli Eğitim Dergisi, 49(225), 253-282.
• Kula, S. S. (2021). Mind games with the views of classroom teachers. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 7(3), 747-766.
• Marangoz, D. (2018). Mekanik zekâ oyunlarının ilkokul 2. sınıf öğrencilerinin zihinsel beceri düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Marangoz, D., Demirtaş, Z. (2017). Mekanik zekâ oyunlarının ilkokul 2. sınıf öğrencilerinin zihinsel beceri düzeylerine etkisi. The Journal of International Social Research, 10(53), 612-621.
• McFarlane. A., Sparrowhawk. A., Heald. Y. (2002). Report on the educational use of games: teem (teachers evaluating educational multimedia). Cambridge.
• Metiner, E. (2018). Oyun dağarcığını geliştirme-I çocuk ve oyun. Erzurum: Atatürk Üniversitesi yayını.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu zekâ oyunlarıdersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Oruç Ş., İlhan G. O., İçen M. (2019). Eğitim ortamlarında zeka oyunları. İstanbul: Buğrahan Yayınları.
• Oruç, Ş. & Çağır, S. (2020). Üstün yetenekli çocukların eğitimsel beklentileri. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(2) , 302-319.
• Oruç, Ş. (2019). Öğrenci koçluğu el kitabı. İstanbul: Buğrahan Yayıncılık.
• Oruç, Ş., Ateş, H., Çağır, S. (2019). Türk eğitim sisteminde geçmişten günümüze üstün yetenekliler için yapılan uygulamalar. Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi, 2(2) , 253-273.
• Oruç, Ş., Çağır, S. (2020). Masal anlatıcılarına göre masal anlatıcılarında olması gereken özellikler. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 707-723.
• Ott, M., Pozzi. F. (2012). Digital games as creativity enablers for children. Behaviour & Information Technology. 31(10), 1011-1019.
• Razon, N. (1985). Okul öncesi eğitimde oyunun, oyunda yetişkinin işlevi. Preschool Education and Dissemination Seminar Journal. 2(3), 57-64
• Sadıkoğlu. A. (2017). Zekâ ve akıl oyunları dersinin değerler eğitimindeki rolünün öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabaattiin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Savaş, M. A. (2019). Zekâ oyunları eğitiminin fen bilimleri öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Şeb, G., Bulut Serin, N. (2017). KKTC’de satranç eğitimi alan ve almayan ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerine yönelik algıları. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 6(3), 58-67.
• Tüm Üstün Zekalılar Derneği. (2013). TÜZDER, Zekâ ve akıl oyunları eğitmenliği eğitimi notları kitapçığı. http://www.tuzder.org/ [16.08.2021]
• Türker, M. (2019). Rekreasyona katılımın problem çözme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Türkiye Zeka Vakfı (2019). Türkiye Zekâ Vakfı, https://www.tzv.org.tr/#/ [16.08.2021] Yang. Y.-T. C. (2012). Building virtual cities. inspiring intelligent citizens: Digital games for developing students’ problem solving and learning motivation. Computers ve Education, 59(2), 365-377.
• Yang. Y.-T. C. (2015). Virtual CEOs: A blended approach to digital gaming for enhancing higher order thinking and academic achievement among vocational high school students. Computers ve Education, 81, 281-295.
• Yılmaz. Ş. (2019). Seçmeli zekâ oyunları dersine ilişkin öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.