Ukraynalı Öğrencilere Karşılığı Olmayan Türkçe Sözcüklerin Öğretilmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 125 - 138, 30.12.2018

İryna Katsıon

Öz

Bazı sözcükler başka dillere tam olarak çevrilemezler.
Türkçe’nin Ukrayna’da öğrenilmesini güç kılan başlıca etken bu dilin Ukrayna’da
yabancı dil olmasıdır. Kültürlerimiz de farklı. Herhangi bir dilin öğrenilmesi
ya da öğretilmesi, bir iletişim işi olduğuna göre, okuduğunu ya da dinlediğini
anlayamayan, bilgi, düşünce ve duygularını sözle ya da yazıyla anlatamayan
tercümanın çevrisinde başarısız olması çok güçlü bir ihtimaldir. Karşılığı
olmayan sözcğklerin amaca uydun şekilde kullanılabilmesi dil öğretime sürecinde
büyük bir engeldir. Bazı araştırmalar bu kelimelerin sınıflandırılması
sistemini verir. Aralarındaki sözcükler coğrafi, etnografik, günlük, tarihi,
toplumsal, siyasal, askeri, dini, mimari ve başka alanlara aittir. Bu
kelimelerin sınıflandırılması sistemi olmasına ragmen öğretime yöntemi aynı.
Kullanılan yöntemin hazırlanması öğrencinin mantık, duygu ve konuşmanın birçok
kısmı gibi zihinsel fonksyonlarına göre şu adımlarıyla sınırlanılır: tanıtma
etabı (öğrenci öğretmeniyle karşılığı olmayan kelimeli mrtinden genel bilgi
alıp bu metinle tanışır), deneme etabı (öğrenci benzer örneklere ve bilinen
çeviri yöntemlerine dayanak yeni metindeki karşılığı olmayan kelimelerin
çevrini sağlar), mantık etabı (karşılığı olmayan kelimeler çevirme alanında pratik
beceriler geliştirilme vasıtasıyla mantık seviyesine bağlandırılır), eleştirel
etap (öğrenciler kendi becerilerini analiz ederek çevirilerini değerlendirilip
hataları açıklar). Böylece tecrübeli öğretmen bir ders boyunca bu dört etabı
değiştirirken öğrencilerinin konuşmasında karşılığı olmayan Türkçe
kelimelerinin kullanılması becerisini kurar.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, Ukraynaca, karşılığı olmayan kelimeler, öğretme yöntemi, çeviri becerisi, zihinsel fonksyonları

Teaching of Turkish Culture-Specific Vocabulary to Ukrainian Students

Öz

Some words cannot be
translated to the other languages directly. The most difficult thing to the
Ukrainian students in the Turkish studing issue is a lof of differences between
these two languages. Cultures are also different. If translator has misunderstandings
in the translation process, it cannot be successful. The current research is
devoted to the problem of the Turkish culture-specific vocabulary teaching
students to the Ukrainian students and the problems that can be met in this
process. The article contains introduction part, aim, problem description,
methodological basis, main part, conclusions, discussion and recommendation
parts. 64 students of Kiev National Linguistic University took part in this
research. 10 papered list of the Turkish culture-specific vocabulary has been
formed. All the gathered words have been devoted into three big groups. The
first one is connected with the cultural, religious and every day things that
cannot be met in the Ukrainian language. Words that have denotates in both
languages but cannot be expressed by one linguistic item in the Ukrainian
language formed the second group. And the third group consists of the specific
scientific terms that can be used only in the Turkish life. Description of the
teaching method was the second stage of this research. It contains four steps:
presentation, approbation, logical and criticizing steps. Teachers use all of
these four steps by their own way taking into consideration different students’
factors.

Anahtar Kelimeler

Turkish language, Ukrainian language, culture-specific vocabulary, teaching methods, translation abilities, mental development

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2009). Türk Eğitim Tarihi (15. bs.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Barın, E. (1992). Yabancılara Türkçenin Öğretiminde Bir Metod Denemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Biçer, N., Çoban, İ. ve Bakır, S. (2014). Türkçe Öğrenen Yabancı Öğrencilerin Karşılaştığı Sorunlar: Atatürk Üniversitesi Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 125-135.
• Çotuksöken Y. (1988). Atasözlerimiz, İstanbul. Varlık Yayınları.
• Demirel, Ö. (2008). Yabancı dil öğretimi. Ankara : Pegem Yayıncılık.
• Dolunay, S. K. (2005). Türkiye ve Dünyadaki Türkçe Öğretim Merkezleri Ve Türkoloji Bölümleri Üzerine Bir Değerlendirme. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Denizli. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kocaman, A. (1983). Yabancı dil öğretiminde yeni yönelimler. Türk Dili Dergisi, Dil Öğretim Özel Sayısı, TDK Yayınları, s. 379-380/Temmuz-Ağustos, Ankara.
• Türker, F. M ve Demir, E. (2014). Yabancı dil olarak web tabanlı uzaktan Türkçe öğretiminde görsel materyaller. (Ed. Abdullah Şahin), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Kuramlar, yaklaşımlar etkinlikler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Yılmaz, O. (2015). Türkiye Türkçesi Öğrenen Kazakistanlıların Karşılaştıkları Sorunlar, TÜBAR-XXX - VII, 257-275.