Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde B1 Düzeyinde Kelime Öğretim Tekniklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 139 - 162, 30.12.2018

Serdar Başutku , Ersin Durmuş

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçenin yabancı dil olarak
öğretiminde kaynak olarak kullanılan Ankara Üniversitesi TÖMER Yeni Hitit 2
Yabancılar İçin Türkçe, Gazi Üniversitesi TÖMER ve İstanbul DİLMER Yabancılar
İçin Türkçe B1 düzeyi ders kitaplarındaki kelime öğretimi etkinliklerini
belirlemek ve değerlendirmektir. Betimsel analiz yönteminin kullanıldığı
çalışma, tarama modeline uygun olarak desenlenmiştir. Schmitt’in kelime öğretim
stratejileri ışığında, araştırmada incelenen kitaplardaki kelime öğretim
etkinlikleri ve okuma metinlerinden hareketle, söz varlığının karşılaştırmalı
bir boyutta ortaklık veya bir bütünlük sağlayıp sağlamadığına yönelik bir
tahlil yapılmıştır. Söz konusu amaç çerçevesinde, Türkçenin yabancı dil olarak
öğretimi alanında yaygın olarak kullanılan Ankara Üniversitesi TÖMER Yeni Hitit
2, İstanbul Üniversitesi DİLMER ve Gazi Üniversitesi TÖMER Yabancılar İçin
Türkçe (B1) düzeyi ders kitapları örneklem olarak alınmış ve Schmitt’in (1997)
belirlediği 15 farklı kelime öğretimi tekniği açısından incelenmiştir.
İncelenen ders kitapları seçkisiz atama (random sampling) yöntemiyle
belirlenmiştir. Her iki ders kitabının kelime öğretim teknikleri
karşılaştırılmış, kelime öğretim yaklaşımları ve etkinlik türleri
değerlendirilmiştir. Ayrıca, alanyazında yoğun olarak kullanılan bu üç
kitaptaki ortak temalar kapsamında kelime öğretimine yönelik etkinlikler ile
soyut ve somut kelime hazinesi oranları AOÖÇ’de belirtilen yönergeler
doğrultusunda karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmamızda B1 düzeyindeki
ders kitaplarındaki kelime öğretimi etkinliklerinin tespiti, ortak ünitelerdeki
kelime öğretim tekniklerinin ve kelimelerin ortaklık arz edip etmediği yönünde
doküman incelemesi yapılmıştır. Çalışma sonunda ortaya çıkan verilerin ilgili
alana ve özellikle orta seviyede hazırlanacak ders materyallerine katkı
sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, kelime öğretimi, kelime edinim teknikleri

Evaluation of B1-Level Vocabulary Teaching Techniques in Teaching Turkish as a Foreign Language

Öz

The aim of this study is to
determine and evaluate the vocabulary teaching activities in the textbooks of
Ankara University TÖMER Yeni Hitit 2 Turkish for Foreigners, Gazi University
TÖMER and İstanbul DİLMER Turkish for Foreigners B1 level textbooks employed as
sources in teaching Turkish as a foreign language. The study in which the
descriptive analysis method is used has been designed in accordance with the
screening model. In the light of Schmitt's vocabulary teaching strategies, an
analysis has been conducted on the basis of the vocabulary teaching activities
and reading texts in the books examined in the research to determine whether
the verbal existence provides a partnership or a unity on a comparative
dimension. As part of the particular aim, Ankara University TÖMER Yeni Hitit 2,
İstanbul University DİLMER and Gazi University TÖMER for foreigners, Turkish
(B1) textbooks were taken as samples and examined in the context of 15
different vocabulary teaching techniques determined by Schmitt (1997). Textbooks
examined during the research process were determined through the random
sampling method. The vocabulary teaching techniques of both textbooks were
compared, vocabulary teaching approaches and activity types being evaluated. In
addition, the activities related to vocabulary teaching as well as abstract and
concrete vocabulary ratios within the scope of common themes in these three
books that are used extensively in the literature, have been evaluated
comparatively in the direction of the guidelines indicated in CEFR. In our work
we have been conducted a document review to determine the activities of
vocabulary teaching in textbooks, the teaching techniques and vocabulary of
words in common units. It is thought that the data that emerged at the end of the
study will make contribution to the course material that will be prepared in
the related field and especially at the intermediate level

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a foreign language, vocabulary teaching, building vocabulary techniques

Kaynakça

• Allen, V. F. (1983). Techniques in Teaching Vocabulary. New York: Oxford University Press.
• Apaydın, D. (2007). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Sözcük Öğretimi Üzerine Bir Yöntem Denemesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Arslan, M. ve Adem, E. (2010). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Görsel ve İşitsel Araçların Etkin Kullanımı. Dil Dergisi, (167), 63-86.
• Arslantürk, H. (2012). Türkçe Kelime Gruplarının Yabancılara Türkçe Öğretimindeki Yeri Hakkında Bir İnceleme. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders ve Okuma Kitaplarındaki Kelime Sıklığı ve Seviyelere Göre Sözcük Hazinesi Çalışması. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aygün, M. (1999). Yabancı Dil Dersinde Sözcük Öğretimi ve Sözcük Dağarcığını Geliştirme Teknikleri. Dil Dergisi. S. 78.
• Barın, E. (1992). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Bir Metot Denemesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (1), 19-30.
• Baş, B., Turhan, O. ve Karaca, F. (2017). Türkçe Öğretiminde Etkinlik Stratejisi Geliştirmeye Yönelik Bir Durum Tespiti: 5. Sınıf Türkçe Çalışma ve Öğretmen Kılavuz Kitabı Örneği. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 717-746.
• Başaran, M. (2013). Türkçe Öğretimi El Kitabı. Abdurrahman Güzel &Halit Karatay. (ed.), Görsel Okuryazarlığı (birinci baskı) içinde (s. 351-378). Ankara. Pegem Akademi Yayınları.
• Benhür, M. H. (2002). Türkçenin Yabancılara Öğretiminde Tartışılmayan Ana Kavramlar. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Boylu, E., Güney, E. Z. ve Özyalçın, K. E. (2017). Yanlış̧ Çözümleme Yaklaşımına Göre Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen B1 Seviyesi Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarının Değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching. 5(3), 184-202.
• Demirekin, M. (2017). Yabancı Dil Olarak Türkçe’nin Anlamlandırılmasında Kelime ve Dil Öğrenme Stratejileri Kullanımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Erer, N. G. (2011). Türkçe ve İngilizcenin Yabancı Dil Olarak Öğretilmesinde Kullanılan İki Seri Kitabın Sözcük Öğretimi Açısından Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Erol, F., H. (20014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Temel Seviyede Kelime Edinimi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güzel, A. ve Barın, E. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Güzel, A. (2013). Türkçe Öğretimi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayınları.
• Güzel, A. (2014). İki Dilli Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Güzel, A (2017) Türkçenin Eğitim-Öğretim Tarihi Araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatay, H (2004). İlköğretim II. Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Kelime Kazandırma Yönünden Değerlendirilmesi.
• (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karatay, H. (2007). Kelime Öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1),141-153.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Larsen-Freeman, D. (2000) Techniques and Principles in Language Teaching (2nd edn.). Oxford: Oxford University Press.
• Mellow, J. D. (2000). Western Influences on Indigenous Language Teaching. Northern Arizona University.
• Nation, I. S. P. (1990). Teaching and Learning Vocabulary. Newyork: Newbury Haouse.
• Nation, I. S. P. (2001). Learning Vocabulary in Another Language. Cambridge: Cambridge University Press.
• Oxford, R. L. (2011). TeachingandResearching Language Learning Strategies. London: Pearson Education Limited.
• Read, J. (2000). Assessing Vocabulary. Cambridge: Cambridge University Press.
• Richards, J. C., Rodgers, T.S. (1997). Approaches and Methods in Language Teaching. The United State of America: Cambridge University Press.
• Schmitt, N. (1997). Vocabulary Learning Strategies. In N. Schmitt & M. Mc. Carthy (Eds.). Vocabulary: Description, Acquisition and Pedogogy (PP. 199-228.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Schmitt, N. (2012). Vocabulary in Language Teaching. The United States of America: Cambridge University Press.
• Tanın, R. (2004). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Sözcük Bilgisi ve Öğretimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Telc Language Tests (Haz.), (2012). Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi: Öğrenim, Öğretim ve Değerlendirme, Frankfurt: Telc GmbH.
• The Council of Europe, (2017). Learning, Teaching, Assessment Companion Volume With New Descriptors. Provisional Edition September.
• Troike, M. S. (2012). Introducing Second Language Acquisition. New York: Cambridge University Press.
• Türkçe Sözlük (2011). 11.Baskı. Ankara: Türk Dil Kurumları Yayınları.
• Yu-Ling, G. (2005). Awareness, Beliefs, And Practices. A Survey Of. Taiwanese Efl Senior High School Teachers. MA in Enghlish Language Teaching. University of Essex.