Yabancı Dil Olarak Türkçede Kelime Öğretimi Üzerine Bir Durum Tespiti: Suriyeli Ortaokul Öğrencilerine Türkçe Öğreten Öğretmenler Örneği

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 152 - 164, 15.06.2019

Zeynep Aydoğdu Yusuf Aydoğdu , Adem Asmaz

Öz

İnsanlar, iletişim kurmaya zorunlu sosyal
varlıklardır. Dil iletişimin anahtarıdır. İletişimi sağlıklı bireyler dili iyi
kullananlardır. Dile hakim olmak o dilin yapısını özümsemekten geçer. İyi bir
iletişim için, kullandığımız dili oluşturan kelimeler o dilin yapı taşıdır.
Kelime,ister ana dilinde olsun ister ikinci dilde, kişinin o dilde sahip olduğu
varlığı göstermektedir. İnsan ancak bildiği kelimeler çerçevesinde düşünüp
konuşabilir. Bu nedenle hem ana dili hem de ikinci dil öğretiminde kelime,
üzerinde titizlikle durulması gereken bir husustur. Yaklaşık sekiz yıldır
ülkemizde yaşamakta olan Suriyeli mültecilerin %29,5’i 5-17 yaş arası
çocuklardan oluşmaktadır. Öğrenim yaşına gelen Suriyeli çocuklar MEB tarafından
Türk eğitim sistemine dâhil edilmektedir. Bu çalışma, İstanbul Avrupa yakası,
Bahçelievler ilçesinde ortaokul düzeyinde eğitim alan Suriyeli öğrencilerin
derslerine giren 23 Türkçe öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen
anket ile 13 başlıkta öğretmenlerin kelime öğretirken kullandıkları yöntemler
tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın neticesinde öğretmenlerin büyük
bölümünün; kelime öğretimi için ayrı bir zaman ayırmadığı, bir önceki derste
öğrenilen kelimeleri derste tekrar etmedikleri, bulmacalardan yararlanmadığı ve
güdüleyici ödüllere başvurmadığı görülürken diğer maddelerde öğretmenlerin
büyük bölümünün kelime öğretimine yönelik metin seçtiği, ders esnasında
bilinmeyen kelimeleri anında açıkladığı, ders sonunda o gün öğrenilen kelimelerin
tekrar edildiği, kelime öğretimini tematik olarak yaptığı tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

kelime öğretimi, Suriyeli öğrenci, öğretmen, Türkçe

Kaynakça

• REFERANS1 Akarsu, S. (2018). Ortaokulda Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu Öğrencilere Şarkılarla Türkçe Dil Öğretimi Üzerine Bir İnceleme. Sosyal Bilimler Dergisi/TheJournal of SocialScience, 5/24,138-146.
• REFERANS2 M. H. (2002). Türkçenin Yabancılara Öğretiminde Tartışılmayan Ana Kavramlar. Yayımlanmamış Doktora Tezi,Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• REFERANS3 Boylu, E. ve Çal, P. (2018). Suriyeli Mültecilerin Türkçe Kursuna Başlamadan Önceki Söz Varlığı Durumları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(1), 68-94.
• REFERANS4 Boylu, E. ve Işık, Ö. F. (2017). Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenlerin Türkçeye Yönelik Algılarının Metaforlar Aracılığı İle Belirlenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(3), 450-471.
• REFERANS5 , K. K. ve Hasırcı, S. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Sözcük Öğretimi Üzerine Bir Değerlendirme.Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10/21, 145-155.
• REFERANS6 Coşkun, İ. & Emin, M.N. (2018). Türkiye’de Göçmenlerin Eğitimi: Mevcut Durum ve Çözüm Önerileri (Politika Notu No. 2018/03). İstanbul: İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği.
• REFERANS7 Demirel, M. V. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlere Kelime Öğretiminde Farklı Kelime Gruplarının Kullanımının Etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2/4, 286-299.
• REFERANS8 Demirel, Ö. (2004). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• REFERANS9 Eker, S. (2011). Çağdaş Türk Dili (7. Baskı).İstanbul: Grafiker Yayınları.
• REFERANS10 Emin, M. N. (2016/02). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Temel Eğitim Politikaları. Analiz Yayınları 9/28, 9-10
• REFERANS11 Göçen, G. ve Okur, A. (2018). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi: Ne Kadar Öğreteceğiz? İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7/3, 2180-2203.
• REFERANS12, A.E. (2012). Türkiye, İlköğretim Altıncı Sınıf Türkçe Dersi Sözcük Öğretimi Etkinliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, s.201-207
• REFERANS13 Gürdal, A. ve Arslan, M. (2011). Oyun ve Bulmaca Etkinlikleriyle Yabancılara Türkçe Kelime Öğretim Yöntemi. 1st International Conference on Foreign Language TeachingandAppliedLinguistics, Sarajevo.
• REFERANS14 Kara, M. (2010). Oyunlarla Yabancılara Türkçe Öğretimi. TÜBAR-XXVII.
• REFERANS15 Karatay, H. (2004). İlköğretim İkinci Kademede Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Kelime Kazandırma Yönünden Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• REFERANS16 TDK (2019). Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5cadc145c98828.32591897 (10.04.2019)
• REFERANS17 (2019).SyriaRegionalRefugeeResponse. https://data2.unhcr.org/en/situations/syria/location/113 (10.04.2019)
• REFERANS18 Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık