YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KÜLTÜREL UNSURLARIN KULLANIMI: “ANADOLU HİKAYELERİ DİZİSİ” ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 43 - 63, 15.06.2020

Mehmet Miçooğulları

Öz

Kültür, ortaya çıktığı ulusun tarih boyunca ortaya koyduğu, kuşaktan kuşağa aktardığı tüm maddi ve manevi özellikleri kapsar. Dil de kültürün temeli ve aktarıcısı; ulusal yaşantıların, duygu ve düşüncelerin, tüm maddi ve manevi değerlerin ortak bohçasıdır. Dil ve kültürün varlıkları, devam edebilmeleri ve gelişimleri birbirlerine bağlıdır. Dil ve kültür bu bağlamda birbirinden ayrı düşünülemez iki olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Kültürün aktarımı dil ile sağlanırken dil de bünyesinde barındığı kültürel ögelerle gelişimini devam ettirir.
2019 yılında hedef kitlenin istifadesine sunulan, ders kitaplarına yardımcı materyal olarak hazırlanan ‘Anadolu Hikayeleri Dizisi’ bu bağlamda çalışmamızın merkezinde yer almaktadır. Çalışmamızın amacı; yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılmak üzere hazırlanan bahsi geçen yardımcı materyaldeki kültürel değerlerimizi yansıtan ögeleri tespit etmektir. Çalışma nitel araştırma modellerinden temel nitel araştırma deseni ile gerçekleştirilmiştir. Veriler doküman incelemesi yöntemi ile toplanmış, içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Tespit edilen ögeler, gruplandırılan başlıklar dahilinde frekans ve yüzde değerleri şeklinde görselleştirilmiştir. Nicelik olarak kültürel unsurlar en çok ‘Bayramlık’ hikayesinde yer alırken ‘Bir Bardak Çay’ hikayesi bu anlamda en az unsuru barındıran eser olmuştur. Kategoriler bağlamında ise en çok kullanılan kültürel unsur “Gelenekler ve Folklor” başlığına ait iken “Sosyal Yaşam”a ait unsurlar sette en az kullanılan kategori olmuştur.

Anahtar Kelimeler

yabancılara Ttürkçe öğretimi, Anadolu Hikayeleri Dizisi, kültürel unsurlar

Kaynakça

• Açıkgöz, E. S. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı: Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı (A1-A2 Düzeyi). Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğiim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı Türkçe Eğitimi Bilim Dalı, Tokat.
• Akkaya, A. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi Kapsamında Fıkralar: Nasreddin Hoca Fıkraları. Milli Folklor Dergisi , 25 (100), 171-181.
• Aksan, D. (1995). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Kazan, E. A. (2019). Anadolu Hikayeleri - I: Yılkı (A1-A2). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
• Kazan, E. A. (2019). Anadolu Hikayeleri - II: Bayramlık (A1-A2). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
• Kazan, E. A. (2019). Anadolu Hikayeleri - III: Bir Bardak Çay (A1-A2). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
• Kazan, E. A. (2019). Anadolu Hikayeleri- IV: Kırmızı Ayakkabılar (A1-A2). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
• Kazan, E. A. (2019). Anadolu Hikayeleri - V: Laleye Sor (A1-A2). Ankara: Yunus Emre Enstitüsü.
• Mutlu, H. H., & Set, G. (2020). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Kullanılan C1 Seviye Ders Kitaplarındaki Kültür Unsurlarının İncelenmesi (Gazi Yabancılar İçin Türkçe - İstanbul Yabancılar İçin Türkçe). Dil Dergisi (171/1), 91-107.
• Okur, A., & Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültürel Ögelerin Aktarımı: İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies , 6 (2), 1619-1640.
• Ördek, F. (2019). Yabancılar İçin Ttürkçe İstanbul ve Yedi İklim Orta Seviye Ders Kitaplarının Kültür Aktarımı Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı.
• Songül, S. (1991). Hedef Kültürün Aktarılmasının Amaçları ve Öğretim Teknikleri. Dil Öğretim Dergisi , s. 3.
• Uçgun, D. (2018). 1-5. Sınıf 'Türkçe ve Türk Kültürü Çalışma Kitapları'ndaki Türkçe Dersi Etkinliklerinin Programdaki Kazanımlara Göre Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi , 7 (2), 1148-1160.
• Uğur, F., & Azizoğlu, N. İ. (2016). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarının Sözcük Öğretimi Açısından Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi , 4 (1), 151-166.
• Yaylı, D., & Bayyurt, Y. (2009). Yabancılara Türkçe Öğretimi Politika, Yöntem ve Beceriler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.