Yabancılara Türkçe Öğretiminde Anlatma Becerisinde Süreç Değerlendirme Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 124 - 140, 30.12.2022

Derya Duman

Öz

Bu çalışma yabancılara Türkçe öğretiminde üretici dil becerilerinden olan yazma ve konuşma alanında süreç değerlendirmeye yönelik hazırlanmış doktora tezi, yüksek lisans tezi ve makalelerin eğilimlerini belirlemek için yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. 23 çalışma, makale ve tez inceleme formu kullanılarak yıl, tür, kullanılan yöntem, üniversitelere göre dağılım gibi yönlerden incelenmiştir. Veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre alanda geri bildirim ile alakalı yüksek lisans tezi diğer çalışma türlerinden fazladır. Güncel bir konu olduğu için yakın zamanda alandaki doktora tezlerinde de artış beklenmektedir. Alandaki ilk çalışmaların 2015 yılında yapıldığı ve çalışmaların en çok yapıldığı yılın 2021 olduğu saptanmıştır. Çalışmaların hedef kitlesinin çoğunlukla yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrenci ve yabancılara Türkçe öğreten öğretmenler olduğu dikkat çekmektedir. En sık kullanılan örneklem büyüklüğü 11-30 olmuştur. Yabancılara Türkçe öğretiminde süreç değerlendirmeye yönelik çalışmaların yazma alanına yoğunlaştığı, konuşma ile ilgili geri bildirimleri içeren çalışmaların yazmaya oranla daha az sayıda olduğu görülmüştür. Araştırmalarda en çok içerik analizi ve betimsel tarama yönteminin kullanıldığı tespit edilmiştir. En sık kullanılan veri toplama aracının öğrenci metinleri olduğu tespit edilmiştir ve bunu geri bildirim formları takip etmiştir. Tezlerde genellikle karma araştırma yöntemi kullanılırken makalelerde ya nitel ya nicel yöntem kullanılmıştır. Geri bildirim konusunun yabancılara Türkçe öğretiminde son yıllarda önem verilen bir konu haline geldiği ancak hala yeterli düzeyde çalışma yapılmadığı saptanmıştır. Sonuç odaklı yaklaşımdan süreç odaklı yaklaşıma geçişin arttığı günlerde bu alanda çalışmaların artacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe öğretimi, anlatma becerileri, süreç değerlendirme, geri bildirim

Kaynakça

• Boylu, E. (2019). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme Uygulamaları ve Standart Oluşturma. Yayınlanmış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, S. (2018). Okumaya ilişkin lisansüstü araştırmaların eğilimleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1161-1178.