Sino-Uyghur Documents Of The Uyghur Translators Office Of The Ming Period

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 137 - 180, 31.12.2024

Mihrigül Helil

https://doi.org/10.46614/ijous.1586943

Öz

The Uyghur-Chinese Documents in Huayi yiyu華夷譯語 are generally letters submitted to the palace on related issues. This study includes a total of 90 documents from the letters known as Sino-Uygur Documents from the Uygur Translators Office written during the Ming period. In this section of our article, we aim to provide a historical background on the emergence of these Sino-Uyghur Documents and to provide extensive information on the western regions and the tribute system in the Ming period based on the letters.

Anahtar Kelimeler

Huayi yiyu, Sino-Uygur Documents from the Uygur Translators Office, Old Uyghur, Ming Dynasty, Western Regions

Ming Dönemine Ait Uygurca Ofisi Mektupları - I

Öz

Çince ve Yabancı Dillerin Karşılaştırmalı Sözlüğü’ndeki (Huayi yiyu) 華夷譯語 Uygurca-Çince metinler genel olarak ilgili konularda saraya sunulan mektuplardır. Bu çalışma Ming döneminde yazılmış Uygurca Ofisi Mektupları başlığıyla bilinen mektuplardan toplam 90 belgeyi içermektedir. Makalemizde bahsi geçen Uygurca mektupların ortaya çıkmasındaki tarihi arka plan ve mektuplardan hareketle Ming dönemindeki Batı Bölgeleri ve haraç sistemi üzerine geniş malumat oluşturmak amaçlandı.

Anahtar Kelimeler

Huayi yiyu, Uygurca Ofisi Mektupları, Eski Uygurca, Ming Hanedanı, Batı Bölgeleri

Kaynakça

• Arat, Reşit Rahmeti. (2000). Baburname: Babur’un hatıratı. Ankara: Kültür Bakanlığı yayınları.
• Bretschneider, E., (1888). Mediaeval researches from eastern Asiatic sources; fragments towards the knowledge of the geography and history of central and western Asia from the 13th to the 17th century. London : Trübner & Co.
• Cerensodnom, Dalantai; Taube, Manfred. (1993). Die Mongolica der Berliner Turfansammlung (Berliner Turfantexte. XVI.). Berlin: Akademie-Verlag.
• Chen Gaohua陳高華 (1984). Mingdai Hami Tulufan Ziliao Huibian明代哈密吐魯番資料彙編. Wulumuqi: Xinjiang Renmin Chubanshe.
• Chen Shimin陳世明, Meng Nan孟楠, Gao Jian高健 (2010). Ershisi Shi Tang Song Yuan Ming Shiqi Xiyu Shiliao Huibian二十四史唐宋元明時期西域史料彙編. Wulumuqi: Xinjiang Daxue Chubanshe.
• Grousset, R. (1980). Bozkır İmparatorluğu Attila, Cengiz Han, Timur. Çev. M. Reşat Uzmen. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Hori Sunao堀直. (1975). Min-dai no Tōrufan ni tsuite明代のトウルフア-ンについて. in Machikaneyama Ronsō待兼山論叢, Dai 8-gō第8號, Shigaku-hen史學篇, pp. 13-37.
• Hu Zhenhua 胡振華 & Huang Runhua 黃潤華. (1982). Mingdai Wenxian Gaochangguan Ke明代文獻《高昌館課》. Wulumuqi: Xinjiang Renmin Chubanshe.
• Keskin, Berker. (2020). Eski Uygur Türkçesi Hukuk Belgeleri ve Söz Varlığı. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Kim Hodong. (1991). The Rise and Fall of the Hami Kingdom (1389-1513), in United Nations Educational Scientific and Cultural Organization ed. Land Routes of the Silk Roadsand the Cultural Exchanges Between the Eastand West Before the 10th Century, Beijing: New World Press.
• Li Wenying 李文穎 (2017). Mingdai Siyiguan Xintan 明代四夷館新探. Nanjing Daxue Yuanshi Yanjiushi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nanjing.
• Li, Yong, Sŏng. (2015). HUÁ-YÍ-YÌ-YǓ’daki Uygurca Malzeme Ve Sorunlari. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı- Belleten. Cilt: 63 Sayı: 1, pp. 23-36.
• Liao Dake廖大珂& Sun Wei孫魏. Mingdai Siyiguan Chutan明代四夷館初探. Shilin史林, 2016 (4), pp. 79-88.
• Ligeti, L (1967). Documents sino-ouigours du Bureau des Traducteurs, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae XX.
• Mirza Haydar Duğlat. (2006). Tarih-i Reşidî. İngilizceye Çev. E. Denison Ross, Türkçe Çev. Osman Karatay. İstanbul: Selenga Yayınları.
• Mutlu, Betül (2013). Gıyaseddin Nakkaş: Çin Seferatnamesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Pelliot, P. (1948). Le Hôǰa et le Sayyid Ḥusain de l’histoire des Mings, appendice III: le seu-yi-kouan et le Houei-t'ong-kouan. T'oung Pao 38, 81-290.
• Qiu Yihao邱軼皓 (2019). Menggu Diguo Shiye Xia De Yuanshi Yu Dongxi Wenhua Jiaoliu 蒙古帝國視野下的元史與東西文化交流. Shanghai: Shanghai Guyji Chubanshe.
• Qu Qiang曲強. (2024), 14-17 Shiji Xiyu Difang Zhengzhishi Yanjiu 14~17世紀西域地方政治史研究, Zhongguo Renmin Üniveristesi Yayımlanmamış doktora tezi.
• Ross, E. Denison . (2006). Giriş, in Mirza Haydar Duğlat, Tarih-i Reşidî. Çeviren Osman Karatay. İstanbul: Selenga Yayınları.
• Shōgaito, Masahiro庄垣內正弘. (1984). “Uigurukan Yakugo” no Kenkyū─Min-dai Uigurugo Kōgo no Saikōchiku『畏兀兒館譯語』の硏究─明代ウイグル口語の再構─. Studies on the Inner Asian Languages內陸アジア語の硏究 1. pp. 51-172. Kōbe神戸: Kōbe-shi Gaikokugo Daigaku神戸市外国語大学.
• Temir, Ahmet. (1986). Moğolların Gizli Tarihi. 1. Tercüme. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Twitchett, Denis & Fairbank, W. Mote. (1998). The Cambridge History of China,.Vol 08: The Ming Dynasty, 1368-1644, Part.2. New York: Cambridge University Press.
• Wei Liangtao 魏良弢. (1994). Yeerqiang Hanguo Shigang葉爾羌汗國史綱. Haerbin: Heilongjiang Renmin Chubanshe.
• Wuyun Gaowa烏雲高娃. (2014). Ming Siyiguan Dadaguan ji Huayiyiyu Dadaguan Laiwen Yanjiu明四夷館韃靼館及華夷譯語韃靼館來文研究. Beijing: Zhongguo Shehuikexue Chubanshe.
• Yao Sheng姚勝 (2019). Mingdai Tulufan yu Daliyi Yanjiu明代吐魯番與“大禮議”研究. Beijing: Jiuzhou Chubanshe.
• Yunusoğlu, Mağfiret Kemal (2012), Ming Hanedanı Tercüme Odası Tarafından Hazırlanan Uygurca-Çince İdikut Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları: 1052, İstanbul.
• Yüsüp, Ablajan. (2022). “Shixuan Shengliji” zhong suojian Chahetai xi zhuwang puxi shiliao liubian kao《史選·勝利記》中所見察合台系諸王譜系史料流變考. in Xiyu Wenshi西域文史Vol. XVII, pp. 266-293.