Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Panel Veri Analizi

Yıl 2023, , 67 - 84, 30.06.2023

Çağlayan Tabar

https://doi.org/10.30927/ijpf.1145774

Cited By: 2

Öz

Gelirin yeniden dağılımı, maliye politikasının önemli amaçlarından biridir. Bu amacı gerçekleştirmek için kullanılan araçlardan biri de vergilerdir. Vergiler, kullanılabilir geliri etkilediğinden, piyasada gerçekleşen gelir dağılımını değiştirebilmektedir. Bununla birlikte, vergi türlerinin sahip olduğu farklı özellikler gelir dağılımı üzerindeki etkilerini de farklılaştırmaktadır. Dolayısıyla vergi türlerinin gelir dağılımı üzerindeki etkilerinin bilinmesi, maliye politikasının gelirin yeniden dağılımı amacının gerçekleştirilmesi açısından önemlidir. Buradan hareketle çalışmanın amacı, dolaylı ve dolaysız vergilerin gelir dağılımı üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışma panel veri analizi ile Türkiye’nin de içinde bulunduğu 30 OECD ülkesine ait 2008-2018 dönemi yıllık verileri kullanılarak yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; dolaylı vergiler gelir dağılımı üzerinde olumsuz etki yaratırken, dolaysız vergiler olumlu etki yaratmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gelir Dağılımı, Vergi Politikası, Panel Veri

The Impact of Taxes on Income Distribution: The Case Study of OECD Countries

Öz

Redistribution of income is one of the important objectives of fiscal policy. One of the tools used to achieve this goal is taxes. Because taxes affect disposable income, they can change the income distribution in the market. However, different characteristics of tax types differentiate their effects on income distribution. Therefore, knowing the effects of tax types on income distribution is important for achieving the objective of redistribution income of fiscal policy. From this point of view, the aim of the study is to examine the effects of direct and indirect taxes on income distribution. The study was carried out by using panel data analysis and annual data of 30 OECD countries, including Turkey, for the period 2008-2018. According to the findings obtained from the study; while indirect taxes have a negative effect on income distribution, direct taxes have a positive effect.

Anahtar Kelimeler

Income Distrubition, Tax Policy, Panel Data

Kaynakça

• Alesina, A. & Perott R. (1996). ‘’Income Distribution, Political Instability, and Investment’’, European Economic Review, 40, 1203-1228.
• Ataer, M. (2021). Gelirin Yeniden Dağılımında Maliye Politikası: OECD Ülkeleri Üzerine Ampirik Bir Analiz, 1. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Benhabib, J. & Rustichini A. (1996). ‘’Social Conflict and Growth’’, Journal of Economic Growth, 1(1), 125-142.
• Demirgil, B. (2018). ‘’Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Çalışma’’, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 118-131.
• Dinler, Z. (2019). İktisada Giriş, 25. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
• Driscoll, J.C. & Aart C. K. (1998). “Consistent Covariance Matrix Estimation with Spatially Dependent Panel Data” Review of Economics and Statistics, 121, 549-560.
• Eser, L. Y. & Genç M.C. (2020). ‘’Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Örneği’’, Maliye Dergisi, 178, 224-239.
• Gastwirth, J.L. (1972). “The Estimation of the Lorenz Curve and Gini Index”, The Review of Economics and Statistics, 54(3), 306-316.
• Günel, T. (2019). ‘’Türkiye’de Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Gelir Dağılımına Etkisi: Ekonometrik Bir Uygulama’’, Journal of Yaşar University, 14(55), 277-287.
• Haller, H. (1974). Maliye Politikası, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Hausman, J. A. (1978). “Specification Tests in Econometrics”, Econometrica, 46(6), 1251-1271.
• Hayrullahoğlu, B & Tuzun O. (2020). ‘’The Effect of Taxes on Income Distribution: An Analysis for Turkey and Other Selected OECD Countries’’, Proceedings of the Third Economics, Business and Organization Research (EBOR) Conference, 20-22 November 2020, Rome, Italy.
• Kanca, O.C. & Bayrak M. (2019). ‘’Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerindeki Belirleyiciliği: Panel Veri Analizi’’, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(4), 1495-1514. Kirmanoğlu, H. (2011). Kamu Ekonomisi Analizi, 3. Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Korkmaz, E. (1982). Vergi Yapısı ve Gelişimi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını, İstanbul.
• Köstekçi, A. & Sandalcı U. (2019). ‘’Vergi Yapısı ve Gelir Dağılımı İlişkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Ampirik Bir Analiz’’, Piyasalar ve İktisadi Sorunların Kesişimi: Ampirik Yaklaşım Örnekleri, (Ed.) Aytekin B., IKSAD Yayınevi, 2019, 305-340.
• Martinez, J., Moreno, V.B. & Vulovic, D. V. (2012). ‘’The Impact of Tax and Expenditure Policies on Income Distribution: Evidence from a Large Panel of Countries’’, International Center for Public Policy, 200(1), 95-130.
• Martorano, B. (2018). ‘’Taxation and Inequality in Developing Countries: Lessons From The Recent Experience of Latin America’’, Journal of International Development, 30(2), 256-273.
• Mehrara, M. & Esfahani, P. (2016). “The Relationship Between Income Distribution and Tax Structure in the Selected Countries”, Tax Journal, 23(28), 209-228.
• Morgan, J. (1962). ‘’ The Anatomy of Income Distribution’’, The Review of Economics and Statistics, 44(3), 270-283.
• Nadaroğlu, H. (1996). Kamu Maliyesi Teorisi, 9. Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Nantob, N.Y. (2016). “Taxation and Income Inequality in Developing Countries: An Empirical Investigation”, Economics Bulletin, 26(3), 1508-1523.
• Nargeleçekenler, M. (2011).“Hisse Senedi Fiyatları ve Fiyat/Kazanç Oranı İlişkisi: Panel Verilerle Sektörel Bir Analiz”, Business and Economics Research Journal, 2(2), 165-184. Noyan, E. & Avşarlıgil N. (2017). ‘’Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Uygulanan Dolaylı ve Doğrudan Vergi Politikaları Üzerinden Müşevvik Sorunun Ekonometrik Analizi’’, Alanya Akademik Bakış Dergisi, 1(3), 49-59.
• Obaretin, O., Akhor, S. & Oseghale, O. (2017). ’’Taxation an Effective Tool for Income Re-Distribution in Nigeria’’, Mediterranean Journal of Social Sciences, 8(4), 187-196.
• OECD (2015). In It Together: Why Less Inequality Benefits All, https://www.oecd-ilibrary.org/employment/in-it-together-why-less-inequality-benefits-all_9789264235120-en (10.07.2022)
• Öztürk, N. (2012). Maliye Politikası, 5.Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
• Pınar, A. (2014). Maliye Politikası Teori ve Uygulama, 7. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Ranis, G., Stewart, F. & Ramirez, A. (2000). ‘’Economic Growth and Human Development’’, World Development, 28(2), 197-219.
• Sen, A. & Foster J. (1997). On Economic Inequality, Oxford University Press, Oxford.
• Şen, H. & Sağbaş İ. (2020). Vergi Teorisi ve Politikası, 4. Baskı, Barış Arıkan Yayınları, Ankara.
• Tatoğlu Yerdelen, F. (2020). Panel Veri Ekonometrisi, 5. Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Tokatlıoğlu, M. & Selen U. (2021). Maliye Politikası, 3. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Turhan, S. (2020). Vergi Teorisi ve Politikası, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Ulusoy, A. (2016). Maliye Politikası, 8.Baskı, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Ün, T. (2015). “Stata ile Panel Veri Analizi”, Stata ile Panel Veri Modelleri, (Ed.) Güriş S., Der Yayınları, İstanbul, 40- 80.