Azerbaycan Ekonomisinde Fiyat Oluşumunda Tarif Şurasının Rolü

Yıl 2018, , 83 - 106, 30.07.2018

Ufuk Selen , Orhan Samadzade

https://doi.org/10.30927/ijpf.420432

Cited By: 1

Öz

ÖZET:

 Sovyet Sosyalist
Cumhuriyetler Birliği (SSCB) dağıldıktan sonra bağımsızlıklarını kazanan
ülkeler, merkezi planlı ekonomik sistemden piyasa ekonomisine geçiş sürecine
girmişlerdir. Azerbaycan da 1990’lı yıllarda bu sürece dahil olan ülkelerdendir.
Çalışmanın amacı, Azerbaycan’ın kapitalist ekonomik sisteme geçiş sürecinde oluşan
fiyat mekanizmasının yapısını ortaya koyarak, işleyişinin değerlendirilmesi
olarak belirlenmiştir. Çalışmada önce piyasa ekonomisinin temel özelliklerine
vurgu yapılarak, fiyat mekanizmasının işleyişi açıklanmıştır. Bu çerçevede
piyasa türleri açısından fiyat oluşumunun özellikleri ele alınarak, kamusal
fiyatlama stratejileri ve modelleri üzerinde durulmuştur. Kamusal fiyatlama
farklı amaçlara hizmet edecek biçimde yapılmaktadır. Bu amaçlar; piyasa
aksaklığının neden olduğu refah kayıplarını en aza indirmek ve/veya kamu
finansmanına katkı sağlamak biçiminde ifade edilebilir. Çalışmada Azerbaycan’ın
piyasa ekonomisine geçiş süreci ve ülkenin temel makroekonomik durumu hakkında
bilgi verildikten sonra fiyat mekanizmasının işleyişi açıklanmıştır. Azerbaycan’da
fiyatlar “Tarif Şurası” olarak
isimlendirilen kurumsal yapı içinde belirlenmektedir. Azerbaycan’da fiyat
mekanizmasının temel işleyiş amacının kamu finansmanın sağlanması olarak belirlendiğini
söylemek yanlış olmayacaktır. GSYH
artırma gücünün zayıf ve dolayısıyla vergi kapasitesi düşük olduğu için kamusal fiyatlama ağırlıklı bir fiyat
politikası izlendiği ifade edilebilir. 

Anahtar Kelimeler

Fiyat, Piyasa Ekonomisi, Tarif Şurası, Geçiş Ekonomisi

The Role of the Tariff Council in Price Formation in the Azerbaijan Economy

Öz

After
the collapse of the Soviet Socialist Republics (Soviet Union), the countries
that gained their independence had entered the transition period from
centralized economic system towards market economy. Azerbaijan is one of the
countries involved in this process since the 1990s. The study’s aim is to
assess the operation of Azerbaijan by establishing the structure of the price
mechanism in transition process towards capitalist economic system. Prior to
the study, the basic mechanism of market economy was emphasized and the
mechanism of price was explained. In this framework, the features of price
formation in terms of market types are considered and emphasis is placed on public
pricing strategies as well as models. Public pricing is implemented in a manner
that would serve different purposes. These can be expressed in terms of
minimizing the welfare losses caused by market failures and/or contributing to
public financing. Following the explanation of price mechanism, the study
stresses the process of transition to Azerbaijan’s market economy and the basic
macroeconomic situation of the country. At an institutional level, prices in
Azerbaijan are determined by "Tarif Şurası" (Tariff Council). It is
not unfair to say that the basic functioning of price mechanism in Azerbaijan
has been defined as the provision of public financing. It can be considered
that pricing policy is followed by public pricing due to weakness of GDP growth
and lowness of tax capacity.

Anahtar Kelimeler

Price, Market Economy, Tariff Council, Transition Economy, Azerbaijan

Kaynakça

• Akalın, G. (2016). Kamu Ekonomisi, Ankara: Orion KitabeviAzerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, ‘Devlet düzenlemesine alınan fiyatların oluşturulması ve uygulanmasına ilişkin devlet kontrolü kuralları’, http://e-qanun.az/framework/14583Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu. Devlete kayıtlı ilaçların fiyatlarının düzenlenmesi ve bu fiyatların kontrolü ile ilgili yönetmelik kararı. http://e-qanun.az/framework/30178Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu. Tarifleri Devlet Tarafından Düzenlenen Malların ( İşlerin, Hizmetlerin ) listesinin onaylanması üzerine karar. http://e-qanun.az/framework/11342Azerbaycan Cumhuriyyeti Muhasebe Odası. 2017 yılının ilk altı aylık döneminde temel makroekonomik göstergeler ve bütçe parametreleri analizi. http://sai.gov.az/upload/files/2017_6ayliq-icra_final.pdfBesleyy, T. & Perssonz, T. (2009). State Capacity, Conflict and Development. http://econ.lse.ac.uk/staff/tbesley/papers/statecapacity.pdf (Erişim: 08.03.2018)Cingolani, L. The State of State Capacity: a review of concepts, evidence and measures, Working Paper Series on Institutions and Economic Growth: IPD WP13, 2013. https://www.merit.unu.edu/publications/wppdf/2013/wp2013-053.pdf (Erişim: 07/03/2018).Dinler, Z. (2015a). İktisada Giriş, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.Dinler, Z. (2015b). Mikro Ekonomi, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.Edizdoğan, N. (2004). Kamu Maliyesi, Bursa: Ekin Kitabevi.Herasimenko, V. (2005). Tsenoobrazovaniye, Moskova: İnfra – M.https://news.milli.az/politics/318991.html (Erişim: 19.08.2017)Işık, A. (2014). Kamu Maliyesi, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.Marx, K. (1865). Value, Price and Profit, Yayın tarihi: 1898.Ottervi, M. (2013). Conceptualizing and Measuring State Capacity: Testing the Validity of Tax Compliance as Measure of State Capacity, The Qualıty Of Government Instıtute Working Paper Series.Özel, H. (2009). Piyasa Ütopyası, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.Salimjanov, İ. (2007). Tsenoobrazovaniye, Moskova: Knorus.Şatah, C. (2014). ‘Fayda-Maliyet Analizinde Uygulamada Karşılaşılan Güçlükler: Fayda Ve Maliyetin Belirlenebilme Sorunu’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.19, S.1. Şener, O. (2007).“Kamu Ekonomisinde Fiyatlama Politikası” Kamu Ekonomisi, (Ed.) Beyhan A., Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, No. 789., Açık Öğretim Fakültesi Yayını, no. 1476.Şener, O. (2016). Kamu Ekonomisi, 13. Baskı, Bursa: Beta Basım Yayım Dağıtım.Şevçuk, D. (2008). Tsenoobrazovaniye, Moskova: Gross Media.‘2015 Yılında Azerbaycan Ekonomisi - rapor’, http://caspianbarrel.org/az/2016/02/ 2015-ci-il-az-rbaycan-iqtisadiyyatinin-neftd-n-asililiq-numun-si-kimi-hesabat/‘Azerbaycan Ekonomisi Hakkında Genel Bilgiler’, http://azerbaijan.az/portal/Economy/General/generalInfo_01_a.html‘Tarif Şurası’, http://www.tariffcouncil.gov.az/?/az/content/44/