Çok Yıllı Bütçeleme ve Mali Disiplin Arasındaki İlişki: Türkiye Özelinde Değerlendirme

Yıl 2022, , 137 - 160, 29.06.2022

Güray Akbal

https://doi.org/10.30927/ijpf.970957

Cited By: 1

Öz

Dünyada artan küreselleşme olgusuyla birlikte iletişim kanalları açılmış ve bunun sonucu olarak ülkeler her alanda birbirlerinden etkilenmeye başlamışlardır. Bu gelişmeler, nihayetinde her alanda reform hareketleri olarak ortaya çıkmıştır. Kamusal alanda ortaya çıkan reform hareketleri de ihtiyaçlar çerçevesinde gündeme gelmiş ve bunların çoğu uygulamaya konulmuştur. Kamusal alanda gerçekleşen reformlar arasında ise devlet bütçeleri, ekonomik ve iktisadi olarak ülkelerin ekonomik kalkınma ve büyümelerine yardımcı olacak faydaları yaratması bakımından gündemin en önemli sıralarında yerini almıştır. Bu bağlamda, küreselleşme ile birlikte kurulan yenidünya düzeninde değişim gösteren kamu yönetimi, kamu maliyesi ve kamu bütçesi alanlarında bir dizi değişikliklerle karşı karşıya kalınmıştır. Bu durum ülkemiz açısından değerlendirildiğinde, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda kamunun mali yönetim anlayışı reformist bir yapı olarak ortaya çıkmış ve uygulanmaya başlamıştır.
Bütçe sistemimize çok yıllı bakış açısının kazandırılması, 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun ülkemiz bütçe yönetimine kazandırdığı en önemli yeniliklerden biri olmuştur. 2006 yılından itibaren Türkiye’de çok yıllı bakış açısıyla hazırlanıp uygulanan merkezi yönetim bütçeleri çalışmada kapsam olarak belirlenmiş olup, söz konusu dönemde bütçelerin uygulama sonuçları ile mali disiplin arasındaki ilişkinin yıllar itibariyle ortaya konulması ise bu çalışmanın amacını ortaya koymaktadır. Çalışmada yöntem olarak çok yıllı bütçeleme uygulamaları ile kamu bütçe performansları makroekonomik veriler üzerinden kıyaslanmak suretiyle ilişkinin durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ulaşılan ilişkinin kapsamı dahilinde ise, önerilere çalışmanın sonuç bölümünde ayrıca yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, Kamu Yönetimi, Bütçe, Çok Yıllı Bütçe, Mali Disiplin

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

yok

The Relationship Between Multi-Annual Budgeting and Fiscal Discipline: An Evaluation for Turkey

Öz

With the increasing globalization phenomenon in the world, communication channels have been opened and as a result, countries have begun to be affected by each other in every field. These developments eventually emerged as reform movements in every field. Reform movements that emerged in the public sphere also came to the fore within the framework of needs and most of them were put into practice. Among the reforms realized in the public sphere, state budgets have taken their place at the top of the agenda in terms of creating benefits that will help countries' economic development and growth economically and economically. In this context, we have been faced with a series of changes in the fields of public administration, public finance, and public budget, which have changed in the new world order established with globalization. When this situation is evaluated in terms of our country, the public financial management approach emerged as a reformist structure and started to be implemented in the Public Financial Management and Control Law No. 5018.
Bringing a multi-year perspective to our budget system has been one of the most important innovations that the Public Financial Management and Control Law No. 5018 has brought to our country's budget management. The central government budgets, which have been prepared and implemented in our country since 2006 with a multi-year perspective, have been determined as the scope of our study, and revealing the relationship between the implementation results of the budgets and the fiscal discipline over the years reveals the purpose of this study. In our study, as a method, the state of the relationship was tried to be revealed by comparing multi-year budgeting practices and public budget performances over macroeconomic data. If it is within the scope of the relationship reached, the suggestions are also included in the conclusion part of the study.

Anahtar Kelimeler

Globalization, Publıc Admınıstratıon, Budget, Multi-Year Budget, Fiscal Discipline

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Berkay, F. (2016). Türkiye’de Mali Disiplinin Sağlanmasında Performans Esaslı Bütçelemenin Rolü ve Önemi, Yaşam Bilimleri Dergisi; 2(6), 42-50.
• Cansız, H. (2007). Bazı Ülkelerde Ve Türkiye’de Çok Yıllı Bütçeleme Uygulamaları, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(9), 95-116.
• Çetinkaya, Ö., Erdal, E. & Kenan, T. (2011). Türkiye’deki Çok Yıllı Bütçeleme Uygulamasının Stratejik Planlar ve Orta Vadeli Mali Planlar Bağlamında Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 22, 119-146.
• Demirbaş, T. (2006). Kamu Harcama Yönetimi Bağlamında Orta Vadeli Harcama Sistemi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Bölümü, Bütçe Anabilim Dalı, Bursa.
• Demircan, Siverekli, E. (2006). Yeni Ekonomik Düzende Bütçe Sistemlerindeki Değişim Süreci ve Türk Kamu Maliyesinin Uyumu, Yönetim ve Ekonomi, 2(13), 47-61.
• Egeli, H. & Dağ, M. (2017). Orta Vadeli Harcama Sistemi Ve Ülke Uygulamalarının Değerlendirilmesi, International Journal of Academic Value Studies, 16(3), 481-504.
• Ergen, Z. (2007). Orta Vadeli Harcama Sistemi Üzerine Kavramsal Bir Yaklaşım, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16), 301-314.
• Eroğlu, E. ve Demirbaş, T. (2016). Mali Saydamlığın Önemi ve Türkiye’de Kamu Mali Yönetiminin Mali Saydamlık Açısından Değerlendirilmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(20), 287-312.
• Kara, F. (2014). Parlamento ve Çok Yıllı Bütçeleme: Türkiye Örneği, Yasama Dergisi, (27), 121-152.
• Kömürcüler, E. (2011). 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi Ve Kontrol Kanunu’nda Küreselleşmenin İzleri, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(29), 127-151.
• Peker, H. S. (2011). Türkiye’de Enflasyon ve Enflasyon Hedeflemesi Uygulamasının Değerlendirilmesi, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(11), 487-506.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü, (2021). Genel Yönetim Bütçe İstatistikleri. https://muhasebat.hmb.gov.tr/genel-yonetim-mali-istatistikleri, (10.06.2021).
• TCMB, (2021). Yıllar İtibariyle Enflasyon Hedefleri ve Gerçekleşme Oranları. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Enflasyon+Verileri, (27.06.2021.)
• Toprak, D. (2008). 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi Ve Kontrol Kanunu’nun 24 Ocak 1980 Kararları Işığında Değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(13), 313-333.
• TUİK, (2021). İşsiz Sayısı ve İşsizlik Oranları, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1, (27.06.2021).
• Tuncer, M. Ve Kılıçer, E. (2013). Örnek Ülkelerde ve Türkiye’de Çok Yıllı Bütçeleme Sistemi” Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 580(50), 109-125.
• World Bank, IMF, (2020). Kişi Başı Gelir (Dolar), https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. (10.07.2021). Yenice, E. (?). Kamu Kesiminde Performans Ölçümü Ve Bütçe İlişkisi, Sayıştay Dergisi, (61), 56-68.
• Yılmaz, H. ve Biçer, M. (2010). Türkiye’de Mali Reformlar Sonrası Değişen Politika Oluşturma, Planlama, Bütçeleme Süreci Ve Orta Vadeli Harcama Sisteminin Uygulanabilirliği, İktisat İşletme ve Finans, 87(25), 33-68.