Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) Gri Listesi ve Türkiye

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 407 - 428, 29.12.2022

Hüseyin Işık

https://doi.org/10.30927/ijpf.1088238

Öz

FATF kara paranın aklanması ve terörizmin önlenmesi amacıyla hareket eden uluslararası bir kuruluştur. Türkiye bu kuruluşun uzun yıllardır üyesidir. Bu kuruluşun üye ülkelerin uyması beklenen 40 tavsiyesi bulunmaktadır. Tavsiyeler esnek hukuk kurallarıdır. Bu tavsiyeler üye ülkeler ve FATF sekretaryası tarafından oluşturulmaktadır. Ülkenin bu tavsiyelere uyup uymadıkları FATF Sekretaryası ve diğer üye ülke temsilcileri tarafından karşılıklı değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. Türkiye karşılıklı değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bunun sonucu FATF 2021 yılı Genel Kurulunda tavsiyelerden 11’inde uyumlu, 20’sinde büyük ölçüde uyumlu, 7’sinde kısmen uyumlu ve 2’sinde uyumsuz notu ile değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin sonucu olarak kamuoyunda gri liste olarak bilinen listeye alınmıştır. Gri listeye alınmanın Türkiye için doğabilecek olası olumsuz sonuçları bertaraf etmek için kısmen uyumlu ve uyumsuz notu ile değerlendirilen alanlarda FATF tavsiyeleriyle uyumlu iç hukuk düzenlemeleri yapmak ve uygulamak Türkiye’nin yararına olacaktır.

Anahtar Kelimeler

FATF, Kara para aklama, Suç Geliri, Terörizmin finansmanı

Financial Action Task Force’s (FATF) Gray List and Turkey

Öz

FATF is an international organization acting for the prevention of money laundering and terrorism financing. Turkey has been a member of this organization for many years. This organization has 40 recommendations that member states are expected to comply with. Recommendations are flexible legal rules. These recommendations are formulated by member states and the FATF secretariat. The country's compliance with these recommendations is subject to mutual evaluation by the FATF Secretariat and representatives of other member states. Turkey has been subjected to a mutual evaluation. The result of this was evaluated at the FATF general assembly in 2021 with the grades of compliant in 11, largely compliant in 20, partially compliant in 7, and non-compliant in 2 recommendations. As a result of this evaluation, it was included in the list known as the gray list in the public. Being graylisted will have negative consequences for Turkey. In order to eliminate negative results, it will be in Turkey's benefit to make and implement domestic regulations in line with FATF recommendations in areas evaluated with a partially compliant and non-compliant rating.

Anahtar Kelimeler

FATF, Money laundering, crime revenues, terrorism financing

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. (2021). https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/hazine-ve-maliye-bakanligindan-mali-eylem-gorev-gucunun-gri-liste-kararina-tepki/2399318#, (23.11.2021).
• Blazejewski, K. S. (2008). The FATF and its Institutional Partners: Improving the Effectiveness and Accountability of Transgovernmental Networks, Temple International and Comparative Law Journal, 22 No 1, Spr 2008, 1-61.
• Borlini, L. & Montanaro, F. (2017). The Evolution of the EU Law Against Criminal Finance: The Hardening of FATF Standard Within the EU, Georgetown Journal of International Law, 48(4), 1009-1062.
• Birgün Gazetesi. (2021). https://www.birgun.net/haber/meral-aksener-turkiye-de-para-devlet-eliyle-aklaniyor-363536, (02.11.2021).
• Dünya Gazetesi. (2021). https://www.dunya.com/gundem/aksener-ulkemizi-ilk-20-ekonominin-bile-disina-cikarttilar-haberi-637916, (16.04.2022).
• Cumhuriyet. (2021). https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/prof-dr-veysel-ulusoy-acikladi-gri-listenin-ardindan-turkiyeyi-bekleyen-buyuk-tehlike-1880799, (02.11.2021).
• FATF Turkey Report. (2019). Anti-Money Laundering and Counter-Terrorist Financing Measures Turkey, Mutual Evaluation Report, December 2019.
• FATF Turkey Follow-up Report. (2021). Anti-Money Laundering and Counter-Terrorist Financing Measures Turkey, Mutual Evaluation Report, 1st Enhanced Follow-up Report & Technical Compliance Re-Rating, November 2021.
• FATF. (2021a). https://www.fatf-gafi.org/countries/, (10.12.2021).
• FATF. (2021b). https://www.fatf-gafi.org/publications/high-risk-and-other-monitored-jurisdictions/documents/increased-monitoring-october-2021.html, (10.12.2021).
• FATF. (2021c). https://www.fatf-gafi.org/publications/high-risk-and-other-monitored-jurisdictions/documents/increased-monitoring-october-2021.html#turkey, (10.12.2021).
• Gazete Duvar. (2021). https://www.gazeteduvar.com.tr/aksener-turkiyede-kara-para-bizzat-devlet-eliyle-aklaniyor-haber-1539804, (02.11.2021).
• Güneş G. (2004). Karaparanın Gelir Yaklaşımıyla Vergilendirilmesi, Yaklaşım, Yıl 12, Sayı 143, Kasım 2004, s.45-49, https://uye.yaklasim.com/MagazineContent.aspx?ID=4930, (11.03.2022).
• Koruk, A. A. (2019). Mali Eylem Görev Gücü’nün Gönüllü Vergi Uyumuna İlişkin Prensipleri ve Türkiye’de Varlık Barışı’nın Değerlendirilmesi, Yeditepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019, Cilt:16, Sayı:1, 112-131.
• Işık, H. (2021). Covid-19 Salgınının Sebep Olduğu Kamu Geliri Azalışlarına Çözüm Önerisi: Yurt Dışı Varlıkların Vergilendirilmesi Tebliği, İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Covid-19 ve Hukuk Sempozyumu, On İki Levha Yayınları, 2021, 653-686.
• İnceoğlu, A. A. (2020). Ekonomik Suçlar, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi - 2020/1, 119-163.
• Masak. (2012). https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2021/02/FATF-Tavsiyeleri-2012.pdf, (04.01.2022).
• Murrar, F. & Barakat, K. (2021). Role of FATF Inspearheading AML and CFT, Journal of Money Laundering Control Vol.24 No.1, 77-90.
• Miynat, M. & Duramaz S. (2012). Türkiye' de Karapara İle Mücadelede Mali Kurumların Rolü, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 2012 Cilt :10 Sayı :2, 98 – 115.
• Miynat, M. & Duramaz S. (2013). Karapara Aklama Aracı Olarak Yeni Bir Mali Suç: Siber-Aklama, Yönetim ve Ekonomi, Yıl:2013, Cilt:20, Sayı:1, 315-325.
• Nanyun, N. M. & Nasiri A. (2021). Role of FATF on Financial Systems of Countries: Successes and Challenges, Journal of Money Laundering Control Vol.24 No.2, 2021, 234-245.
• Şahin, İ. (2014). Finansal Sistemin Karaparanın Aklanması Ve Terörizmin Finansmanı Girişimleri İle İlgili Karşılaştığı Riskler Ve Türkiye’nin Bu Alandaki Uluslararası Uyumunun Analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim / 2014, 163-186.
• Taşdelen, A. (2002), Türkiye’de Kara Paranın Aklanması ve Önlenmesi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mali Hukuk Anabilim Dalı.
• Turan, D. & Gemici, E. (2020). Terörizmin Finansman Kaynakları ve Karapara Aklamanın Terörizmin Finansmanındaki Rolü, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol.: 20,Sayı/No: 2, 257-278.
• Terry, L. S. & Robles, J. L. (2018). The Relevance of Fatf's Recommendations and Fourth Round of Mutual Evaluations to the Legal Profession, Fordham International Law Journal, 42(2), 627-728.
• Ünlü, U. (2019). Kara Para Aklamada Yeni Yöntemler ve Kara Paranın Ekonomi Üzerindeki Etkileri, Sayıştay Dergisi, Nisan - Haziran 2019, Sayı:113, 155–179.