THE RELATIONSHIP BETWEEN VALUE PREFERENCES AND LIFE SATISFACTION OF PRIMARY SCHOOLS TEACHERS

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 96 - 110, 01.09.2017

Mustafa Otrar Zeynep Gonca Öztürk

Öz

The aim of this research is to examine the relationship between value
preferences and life satisfaction of primary schools teachers. The research was
conducted in accordance with the correlational model. The universe of the
research is teachers who work in state and private schools in the province of
Istanbul Anatolia region. The sample consists of 305 class teachers who work in
17 schools selected by randomized cluster sampling method in this class.  A survey for personal information was used in
the study, the “Schwartz Value Scale” for value preferences and the “Life Satisfaction
Scale”. As a result of the analyses, it was determined that there is a
significant positive correlation between the value preferences and life
satisfaction scores of the class teachers for all the sub-dimensions (r_min=.119; p<,05 / r_max=.208;
p<,001). As life satisfaction scores increased, scores of all subscales
of the Schwartz value scale were found to increase. On the other hand, it was
also found that there were significant differences in terms of demographic
variables such as gender and branch for the total scores of life satisfaction
scale scores and also some subscales scores of the Schwartz value scale of the
class teachers. 

Anahtar Kelimeler

Value Preferences, Primary School, Teacher, Classroom Teacher, Life satisfaction

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN DEĞER TERCİHLERİ İLE YAŞAM DOYUMU DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin değer tercihleri ile yaşam
doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesidir. İlişkisel tarama modeline uygun
olarak yapılan araştırmanın evreni İstanbul ili, Anadolu yakasında devlet
okulları ve özel okullarında görev yapan öğretmenlerdir. Örneklem ise bu
evrenden tesadüfi oransız küme örnekleme yöntemiyle seçilen 17 okulda görev
yapan 305 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada kişisel bilgiler için
bir anket, değer tercihleri için “Schwartz Değerler Ölçeği” ve “Yaşam Doyumu
Ölçeği” kullanılmıştır. Analizler sonucunda sınıf öğretmenlerinin değer
tercihleri ve yaşam doyumu puanları arasında tüm alt boyutlar için anlamlı
pozitif yönde ilişkilerin bulunduğu ortaya konmuştur (r_min=.119;p<,05 / r_max=.208; p<,001).
Yaşam doyumu arttıkça değer ölçeğinin tüm alt boyutlarının puanları yükselmekte
olduğu saptanmıştır. Öte yandan sınıf öğretmenlerinin değerler ölçeğinin bazı
alt boyutları ve yaşam doyumu ölçeği toplam puanları için cinsiyet, branş gibi
demografik değişkenler açısından anlamlı farklılıklar olduğu da saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer Tercihleri, İlkokul, Öğretmen, Sınıf Öğretmeni, Yaşam Doyumu

Kaynakça

• Aktay, A. (2008). Yönetici ve öğretmenlerin değer tercihleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arygle, M. (1994). The psychology of happinness (4ͭ ͪ editon). London: Routledge.
• Aslan, K. (2001). Eğitimin toplumsal temelleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (5). http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi.
• Avşaroğlu S., Deniz M. E., Kahraman A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 115-131. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed.
• Cevizci, A. (1999). Paradigma felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Coşkun, Y. ve Yıldırım, A. (2009). Üniversite öğrencilerinin değer düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. 100. Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VI (I), 311-328. http://efdergi.yyu.edu.tr.
• Çankaya, İ. ve Ekinci, A. (2010). Öğretmen adaylarının görüşleri açısından sosyal odaklılığın takım çalışması ile yaşam doyumuna etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 83-99. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/maeuefd.
• Çeçen RA. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordamada bireysel bütünlük (tutarlılık) duygusu, aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildirileri, İzmir.
• Çileli, M. ve Tezer, E. (1998). Life and value orientations of turkish university students. Adolescence, 33 (129), 219-224.
• Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (2005). Eğitim ile ilgili temel kavramlar. Ö. Demirel ve Z. Kaya (Ed.), Öğretmenlik mesleğine giriş (6. Baskı) içinde (s.1-20). Ankara: Pegem A Yayınları
• Demirel, S. (2004). Kendini yaralama davranışı ile yaşam doyumu, depresyon ve intihar olasılığı arasındaki ilişkinin sosyal psikiyatrik açıdan değerlendirildiği bir çalışma. Etik Sağlık Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri Turizm İnşaat Nakliye Ticaret Limited Şirketi Yayınları, No.002.
• Diener, E. , Robert A., Emmons, R. , Larsen, J. , Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71–75. http://www.personality.org/publications/journal-of-personality-assessment.
• Diener, E. ve Diener, M. (1995) Cross–cultural correlates of life satisfaction and self-esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68 (4), 653-663. http://www.apa.org/pubs/journals/psp.
• Dikmen, A. A. (1995). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50, 119. http://www.politics.ankara.edu.tr/?bil=bil_sbfdergisi.
• Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 65-92. http://ded.dem.org.tr/tr.
• Eren, A. T. (2008). Onkoloji hemşirelerinin iş doyumu ve yaşam doyumunun incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ersin, M. (1981). Eğitim psikolojisinin rolü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Goleman, D. (1996). Duygusal zeka (6. Baskı), (B. Sekin Yüksel, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gündüz, M. (2005). Ahlak sosyolojisi. Ankara: Anı Yayınları.
• Hökelekli, H. (2011). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Kale, N. (2004). Nasıl bir değerler eğitimi? Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyum (51-52). İstanbul: Grand Cevahir Otel ve Kongre Merkezi.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi (12. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık
• Karataş, S. Ç. (1988).Yaşlılarda yaşam doyumunu etkileyen etmenler. (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Keser A. (2005). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi: Otomotiv sektöründe bir uygulama. İş, Güç Endüstri ilişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7 (2), 52-63. http://www.isguc.org.
• Keskinkılıç, K. (2005). İlkokuma yazma öğretimi (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Kıllıoğlu, İ. (1988). Ahlak- hukuk ilişkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İFAV Yayınları.
• Kıllıoğlu, İ. (1990). Değer teorisi sosyal bilimler ansiklopedisi. Risale Yayınları.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Köknel, Ö. (2006). Küreselleşme ahlak ve değerler. İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (O. Akınhay ve D. Kömürcü Çev.). Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• Mehmedoğlu, U. (2006). Gençlik değerler ve din. U. Mehmedoğlu ve Y. Mehmedoğlu (Ed.), Küreselleşme, ahlak ve değerler. İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Özdevecioğlu, M. (2003). İş Tatmini ve yaşam tatmini arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma (697). 11.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. Afyon.
• Özer, M. ve Karabulut, Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Turkish Journal Of Geriatrics, 6, 72-74. http://geriatri.dergisi.org/index.php3.
• Sarı E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi Örneği, Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73-88. http://ded.dem.org.tr/tr.
• Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values: theoretical advances and emprical tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 1-65.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim (12. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sünbül, A. (2005). Bir meslek olarak öğretmenlik. Ö. Demirel ve Z. Kaya (Ed.), Öğretmenlik mesleğine giriş (6. Baskı) içinde (s.243-278). Ankara: Pegem A Yayınları.
• Tanıt, T. (2007). Eğitim yöneticilerinin değer tercihleri ile yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tarhan, N. (2012). Güzel insan modeli (2. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Vara, Ş. (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.