THE NEW THOUGHT OF CREATIVITY THAT STARTED WITH INDUSTRIAL REVOLUTION AND GENDER IDENTITY IN DESIGN

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 51 - 60, 30.09.2019

Bilge Yararel Doğan , Tülay B. Asar

Öz

The concept of gender has been the subject of research into many different disci-plines until today. In the field of design, the concept of gender has been ad-dressed from different perspectives in terms of user and designer gender. The tendency to create is an ability that exists in every individual and can be in-creased or decreased by environmental, educational and sensory factors. With this talent, individuals who have a designer identity perform designs with differ-ent perspectives in the design process. One of the factors in the designer-design equation is the knowledge of design. Design knowledge is formed by passing the subjective and objective information system through the designer value filter.

Within the framework of sociological development-changing relations, especi-ally with the modernism movement that started after the industrial revolution, the more prominent roles of the society have started to change. The reflection of these changes on the field of design has emerged in different ways. In the field of design, both the theoretical and the field of application, similar to many other fields, have dominated the male-dominated understanding until recently. With the women coming out of the house, the concept of modernity conceptualized the space and made the concept of gender a part of the design. In a world where so-cial and social roles have been disbanded from a long time ago, the question of how women stand against space, materials, design and design was considered unnecessary. As a result of modernism and the industrial revolution, women be-came active in many areas and created some confusion about the fact that women and men stopped in mutual or mutually favorable terms. In this study, how the gender issue has progressed in the field of design during the industrial revolution and the aftermath of the process will be discussed and how the phases of pro-gress are reflected in the design.

Anahtar Kelimeler

Industrial Revolution, Gender, Design, Modernity

ENDÜSTRİ DEVRİMİ İLE BAŞLAYAN YENİ DÖNEM YARATICILIK DÜŞÜNCESİ VE TASARIMDA CİNSİYET KİMLİĞİ

Öz

Cinsiyet kavramı, günümüze gelene kadar pek çok farklı disipline araştırma ko-nusu olmuştur. Tasarım alanında da cinsiyet kavramı, kullanıcı ve tasarımcı cin-siyetleri açısından farklı açılardan ele alınmıştır. Yaratma eğilimi, her bireyde bulunan ve çevresel, eğitsel, duyusal etmenlerle artıp azalabilen bir yetenektir. Tasarımcı kimliğine sahip bireyler bu yetenekle birlikte, tasarlama sürecinde bir-birinden farklı bakış açılarıyla tasarımlar gerçekleştirirler. Tasarımcı-tasarım denkleminde yeteneğin yanında bulunan etmenlerden biri de tasarım bilgisidir. Tasarım bilgisi, öznel ve nesnel olan bilgiler sisteminin tasarımcı değer süzge-cinden geçmesiyle oluşmaktadır. 

Sosyolojik olarak gelişim-değişim gösteren ilişkiler çerçevesinde, özellikle en-düstri devrimi sonrasında başlayan modernizm hareketiyle birlikte daha çok göze çarpan, toplumun bireye yüklediği roller değişmeye başlamıştır. Bu değişimlerin tasarım alanına yansıması ise farklı şekillerde ortaya çıkmıştır. Tasarım alanında gerek kuramsal gerekse uygulama alanın da, diğer pek çok alandakine benzer olarak, yakın tarihe kadar erkek egemen bir anlayış hakim olmuştur. Kadınların evin içinden dışarı çıkmaları ile birlikte modernite kavramı mekanı kavramsal-laştırmış, cinsiyet kavramının tasarım konusunun içerisinde yer almasına neden olmuştur. Toplumsal ve sosyal rollerin çok önceki dönemlerden itibaren dağıtıl-mış olduğu bir dünyada kadınların mekana, malzemeye, tasarıma ve tasarlamaya karşı nasıl bir konumda durdukları sorusu gereksiz olarak görülüyordu. Moder-nizm ve endüstri devrimi sonucunda kadının pek çok alanda etkin olmaya baş-laması, tasarımda kadının ve erkeğin karşılıklımı yoksa yanyanamı durması ko-nusunda bazı kafa karışıklıkları yaratmıştır. Yapılan çalışmada endüstri devrimi ve sonrasında yaşanan süreçte tasarım alanında cinsiyet konusu ne şeklide iler-lemiş ve ilerlemenin safhalarının tasarıma ne şeklide yansıdığı konuları ele alı-nacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Endüstri Devrimi, Cinsiyet, Tasarım, Modernite

Kaynakça

• Altan, Ş., Ersöz, A., 1994, Kadının Çifte Yükümlülüğü, Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Kadın Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Bül-teni, Sayı: 2, Ankara.
• Dura, A., 1998, Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimlik-lerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve “Münevver Erkekler”, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Ersoy, E., 2009, “Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın Ve Erkek Kimliği (Malatya Örneği)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Fırat Uni-versity Journal of Social Science Cilt: 19, Sayı: 2, Sayfa: 209-230, Elazığ
• Karabıyık; İ., (2012), “Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İstihda-mı,”Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32(I), 231-260.
• Rostow; W.W.; “Sanayi Devrimi Nasıl Başladı”, İ.Ü. İktisat Fakültesi Dergisi, Y.1070-1970, C-30, S:1-4
• Türkün Dostoğlu; N., 2002, “Mimarlıkta Kadının Rolü: Dünyaya Ve Tür-kiye’ye Genel Bakış”, Mşmarlık Ve Kadın Kimliği, Çağdaş Mimarlık So-runları, Boyut Kitapları, İstanbul
• Sevim, A, 2005, Feminizm, İnsan Yayınları, S: 9, İstanbul.
• Yalçınkaya, Ş. (2015). “Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Mekansal Dav-ranış Yurt Odaları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 37, s. 639-649
• Yalçınkaya, Ş. and GÜR, Ö., Ş. (2015). “Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Ev”, Kadın-Mekan-İktidar, Mimarist, s.80-85
• Yılmaz, Abdullah&Bozkurt, Yavuz ve İzci, Ferit. (2008), “Kamu Örgütle-rinde Çalışan Kadın İşgörenlerin Çalışma Yaşamlarında Karşılaştıkları So-runlar Üzerine Bir Araştırma, ”Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Der-gisi, 9(2). 89-114.