BERJER KOLTUĞUN HİKÂYESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 137 - 164, 30.09.2020

Yaprak Özel

Öz

Mekânı kullanıcı ile buluşturup yaşamla birleştiren öğeler mobilyalardır. Mobilyalar, mekâna işlev kazandırır ve yaşamı kolaylaştırırken biçimlendirir, yönlendirir ve kurallar koyar. Küçük mekânlarda bir sandalye yemek çalışma ve oturma dinlenme eylemlerine cevap verecek şekilde kullanılabilmektedir.
Mobilyanın biçimlendirilme aşamasında tasarımcının yanıtlaması gereken, mobilyanın ne amaçla kullanılacağı ve kim için kullanılacağı gibi pek çok soru vardır. Bunları işlev sıralamasına göre değerlendirildiğinde, ilk olarak pratik işlev yani ne işe yarayacağı sorusu cevaplandırılır. Bir diğer adım ise estetik işlev kısmıdır. Mobilya göze hoş gözükmeli, tasarlandığı döneme ait olmalı ama kullanıcıya farklı bir etkide sunabilmelidir. Son olarak sembolik işlev özellikleri de taşıyabilmesi mobilyanın tasarım aşamasındaki kimliğini bulmasında son adımı oluşturmaktadır.
Tasarımcı, ürün ve kullanıcı arasındaki bir diğer bağlantıda mobilyanın iletişim özelliği ile oluşmaktadır. Tasarımcı bir ürünü oluşturma aşamasında bir fikri bir mesajı tasarladığı mobilyaya yükler. Bu işlevi ve görsel etkisi dışında bir özelliktir. Bu mesaj sayesinde kullanıcı üzerinde aynı amaçla yapılmış benzer mobilyalardan farklı bir etki sunmaktadır. Bu mesajı aktarmak için tasarımcı kimi zaman renk, malzeme veya biçimsel birtakım farklılıklar ortaya koymaktadır.
Tarihinden bugüne mobilyaya bakıldığında, mobilyalar dönemsel özellikleri ile pek çok aşamadan geçmiştir. Geçmiş dönemlerde mobilya yapımına göz atarsak, bir mobilyanın tecrübeli ustalar tarafından atölyelerde tek tek uzun uğraşlar sonucunda ortaya çıkarıldığını gözlemleriz. Bu yüzdendir ki, o dönemlerde ancak üst zümre insanların, soyluların, zenginlerin veya yöneticilerin (kralların, lordların) yaşadıkları mekânlar içlerinde mobilyalara sahip olma ayrıcalığı görülmekteydi. Mobilyanın dönemsel gelişimi içerisinde, insanların yaşam biçimlerine göre mobilyalarda sırtlık oluşmuş, oturma yüzeyi kaplanmış, ayak sayıları değişiklik göstermiş, kolçaklar biçimlenmiş, oturma, çalışma, yatma, yeme ve depolama gibi farklı grup mobilyalar üretilmiştir.
Berjer koltuk, Barok döneminde biçimlenmeye başlamış, Fransa’da ortaya çıkan Rejans dönemi- Rokoko döneminde versiyonları ile saraylarda yerini almaya başlamıştır. Bu çalışmada berjer koltuğun tarihsel gelişimi biçimlenmesini etkileyen faktörler, tipleri ve üretildiği ilk zamandan bugüne ki gelişim süreci anlatılmıştır. Zamansız bir tasarım olduğu için berjer koltuklar günümüzde halen tercih edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mobilya Tasarımı, İç Mekân Tasarımı, Berjer Koltuk

THE STORY OF THE BERGERE ARMCHAIR

Öz

The items that bring the space together with the user and combine it with life are furniture. Furniture adds functionality to the space and makes life easier while shaping, directing and setting rules. In small spaces, a chair can be used to respond to eating, working and resting activities.
There are many questions the designer needs to answer during the formatting of furniture. For what purpose furniture will be used and for whom. According to the function order, firstly, the question of the practical function, that is, what it will do is answered. Another step is the aesthetic function part. Furniture should look pleasing to the eye, belongs to the period it was designed and be able to offer the user a different effect. Finally, having the symbolic function features is the last step in finding the identity of the furniture at the design stage.
Another link between the designer, the product and the user is the communication feature of the furniture. When creating a product, the designer also adds an idea or a message to the design. It is a feature other than its function and visual effect. With this message, the user can distinguish that design from similar furniture. The designer uses a variety of colors, materials or formal differences to create this message.
Furniture design and production has gone through many stages from past to present with its periodic features. When looking at furniture making in the past, it can be produced by experienced craftsmen as a result of long efforts in carpenters. At that time, only the upper class people, nobles, rich or rulers (kings, lords) had the privilege of owning furniture. In the periodic development of the furniture, a backrest was formed in the furniture according to the life styles of the people, the seating surface was covered, the number of feet varied, the armrests were shaped, and different group furniture such as sitting, working, lying, eating and storage were produced.
The Berjer armchair began to take shape during the Baroque period, and it began to take its place in the palaces with its versions during the Rejan period that emerged in France in the Rococo period. In this study, the factors affecting shaping the historical development of the armchair chair, the types and the development process from the first time it was produced to the present have been explained. Berjer armchairs are still preferred today because it is a timeless design.

Anahtar Kelimeler

Furniture Design, Interior Design, Bergere Armchair

Kaynakça

• Arseven, E. C.,1983, Sanat Ansiklopedisi, cilt 1, ss. 212, 5. Baskı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul
• Ash, D., Brunhammer, Y., Buffet-Challié, L.,Butler, T. J., Ciechanowiecki, A., Christie, A, Coleridge, A., Grandjean, S., Handley-read, C., Harris, R. J., Hayward, H., Hillier, J., Honour, H.,Hunt, J., Huth, H., Joy, E.T.,Liversidge, J., Maszkowsak, B., Medley, M., Meister,W. P., Musgrave, C., Scheurleer, Th. H. L., Schefer, H., Smith, C. R., Thorton, P. “World Furniture”, Leefung-Asco basımevi, The Hamlyn Publishing Group Limited yayınevi, ISBN NO: 0600039552, 1965, İngiltere
• Berkin, G., Özcan, U., (2017), “Oturmanın Ergonomisi”, Yapı Dergisi (ISSN: 1300-3437, DAAI-Design and Applied Arts Index), Sayı: 426, s:140.
• Boyla, O., 2016. Mobilya Tarihi. http://www.youblisher.com/p/589306-Mobilya-Tarihi-ekitaplarim-tr-gg/ (E.T.: 04.04.2016)
• Gör, I., Aralık 1997. İç Mimarlık Kavram ve Terimleri Sözlüğü,ss.20, 1. Baskı, M.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi İç Mimarlık Yayınları, İstanbul.
• Grodecki, L., “Gothic Architecture”, 1985, ISBN NO: 0-8478-0473-9, Rizzoli International yayınevi, New York, Amerika Birleşik Devletleri.
• Hinchman, M. “History of Furniture: A Global View”, 1 Eylül 2010, 1. Baskı, Fairchild Books, ISBN 13: 9781563675447, Amerika Birleşik Devletleri. Meydan Larousse (Büyük Lugat ve Ansiklopedi), 1969, 2. Cilt, ss.305, Meydan yayınevi, İstanbul
• Morley, J. “The History of Furniture: Twenty-Five Centuries of Style and Design in the Western Tradition”,15 Kasım 1999, Bulfinch yayınevi, ISBN NO: 9780821226247,Amerika Birleşik Devletleri.
• Norberg-Schulz, C., “Baroque Architecture”, 1986, ISBN NO: 0-8478-0693-6, Rizzoli OInternational yayınevi, New York, Amerika Birleşik Devletleri.
• Özcan, U., Ürük, Z. F, “Modern Mimarlıkta Le Corbusier Etkisi ve Villa Savoye Mutfağı”, International Journal of Social and Humanities Sciences, sayı:3(1), Temmuz 2019, ss. 57-68, ISSN NO: 2602-3288
• Özcan, U., Güngör, S.,(2019), " Geleneksel Türk Evi ve Yapısal Özellikleri", İçinde: Kaya, Latif Gürkan (Ed.), 2019, Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler - 2019 Haziran (ISBN: 978-605-7852-93-9), Gece Kitaplığı Yayınevi, İstanbul.
• Özcan, U. , Güngör, S.,(2019), ''Geleneksel Türk Evi ile Geleneksel Japon Evi’nin Yapısal Açıdan Karşılaştırılması'', Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi (ISSN: 2148-2683, ULAKBİM TR Dizin ), Sayı:16, s:646.
• Özel, Y., Ürük, Z.F, “Use of Plastic Materials in Furniture Design and Production”, International Journal of International Journal of Advanced Research and Review, Yıl:4, sayı:1, Ocak 2019, ss. 1-13, ISSN NO: 2455-7277
• Pile, J., “A History of Interior Design”, ISBN NO: 1-85669-418-6, 2. Baskı, 2005, Londra
• Terece, Z.,Edirne, J., Kariptaş,S. F. “Türkiye’de Mobilya Sektörünün Durumu ve 2000’li Yıllardan Sonra Küreselleşme Etkisi ile Değişimi”, ss.159-180, Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, cilt:3, Sayı:1, Mart 2020, ISSN No: 2618-6241
• Ürük, Z.F, “Medeniyetler İçinde Hamamın Gelişimi ve Kültürel Olarak Mekân Analizleri”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi- The Journal of Academic Social Science, Yıl: 4, sayı: 28, Temmuz 2016, ss. 185-209 Doi Number: http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.1239
• Url-1: https://thomasguild.blogspot.com/2011/12/medieval-folding-chairs.html (E.T.: 12.12.2011)
• Url-2:https://teknikofismobilyalari.wordpress.com/category/ofis-koltuklari/yonetici-koltuklari/(E.T.: 31.07.2019)
• Url-3: https://www.orsiad.com.tr/mobilyanin-tarihi.html (E.T.: 16.10.2014)
• Url-4: https://www.mayfairgallery.com/blog/gothic-style-guide-architecture-art (E.T.: 29.06.2018)
• Url-5: https://www.gutenberg.org/files/60369/60369-h/60369-h.htm#CH APTER_II (E.T.: 27.09.2019)
• Url-6: https://www.gutenberg.org/files/60369/60369-h/60369-h.htm#CH APTER_III (E.T.: 27.09.2019)
• Url-7: https://www.britannica.com/topic/coffer-furniture (E.T.: 31.09.2012)
• Url-8: https://www.clevelandart.org/art/1942.607 (E.T.: 31.09.2012)
• Url-9:https://www.1stdibs.com/furniture/seating/chairs/chair-stool-sgabelli-pair-of-16th-century-venetian-renaissance-carved/id-f_15799532/ (E.T.:2018)
• Url-10:https://en.wikipedia.org/wiki/Palace_of_Versailles#/media/File:Versailles_Queen's_Chamber.jpg (E.T.:23.10.2005)
• Url-11:https://en.wikipedia.org/wiki/Palace_of_Versailles#/media/File:Chateau_Versailles_Galerie_des_Glaces.jpg (E.T.:13.07.2011)
• Url-12:https://www.louvre.fr/en/department-decorative-arts-new-galleriesfrom-louis-xiv-louis-xvi-art-french-living (E.T.:2014)
• Url-13:https://a-l-ancien-regime.tumblr.com/post/15526723776/amalienburg-in-the-garden-of-nymphenburg-palace-in (E.T.:08.01.2012)
• Url-14:https://www.1stdibs.com/furniture/seating/bergere-chairs/18th-c-french-louis-xv-gilt-carved-bergere/id-f_1198660/?utm_medium=cpc&utm_source=pinterest&item_group_id=PG_f1198660 (E.T.:2009)
• Url-15:https://www.1stdibs.com/furniture/seating/bergere-chairs/antique-french-louis-xv-carved-walnut-french-bergere-armchair-18th-century/id-f_19442622/ (E.T.:2016)
• Url-16:https://www.christies.com/lotfinder/furniture-lighting/a-large-louis-xv-beech-bergere-by-5415529-details.aspx?from=salesummery&intobjectid=5415529&sid=14f4f808-6ec9-4d10-b2ed-2c48a4679dfe (E.T.:01.11.2006)
• Url-17: https://www.louvre.fr/en/oeuvre-notices/set-four-fauteuil-la-reine-armchairs (E.T.:1994)
• Url-18:https://www.1stdibs.com/furniture/seating/bergere-chairs/pair-of-french-louis-xiv-style-bergere-chairs/id-f_722750/ (E.T.:2009)
• Url-19:https://www.1stdibs.com/furniture/seating/armchairs/pair-of-louis-xiv-style-armchairs/id-f_16603321/ (E.T.:2011)
• Url-20: https://chairinstitute.com/types-of-bergere-chairs/ (E.T.: 07.01.2020)
• Url-21: http://www.whitehousemuseum.org/furnishings/bellange.htm (E.T.: 1999)
• Url-22: https://www.chairish.com/product/1260174/louis-xv-style-pickled-finish-bergere-ottoman
• Url-23 : https://www.1stdibs.com/furniture/seating/bergere-chairs/french-provincial-louis-xv-style-shell-carved-bergere-arm-chair-ottoman/id-f_4794073/ (E.T.: 2012)
• Url-24:https://www.1stdibs.com/furniture/seating/lounge-chairs/1960s-arne-jacobsen-egg-chair-original-vintage-2-tone-green-wool/id-f_1112572/ (E.T.: 2012)
• Url-25: https://schalling.se/furniture/114924/arne-jacobsen-egg-chair (E.T.: 2019)
• Url-26:https://redhousecanada.tumblr.com/post/47430212076/mnblg-eero-aarnio-1965(E.T.: 07.04.2013)
• Url-27: https://onske.co.uk/products/red-ball-chair-eero-aarnio-style (E.T.: 11.2017)