THE CHANGE OF USERS’ NEEDS IN ARCHITECTURE AND THEIR IMPACT ON BUILDING PROGRAMS

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 139 - 165, 20.10.2022

Leyla Alsibaai Uğur Özcan

Öz

The user of built environment has always been in a changing status. Hence, his expectations of the built environment is continuously changing. The built environment staying rigid against humans dynamic needs, besides resulting in reducing the users luxury, it will hinder the usage of the building and thus lead the users to leave it abandoned. Even though human needs superficially differ from a personality to another according to its experience and genetics, there are main headings that they’re all connected to. Humanbeing and built environment are both elements that time affetcs and its only possible to read the human-built environment relationship over the humans behavior and actions on the built environment. Humans, put effort in adapting the environment they spend time in according to their change and progress, and this can only results in a good way if its done to a flexible schema. It’s noticed from instances thar the users who organize or adapt their built environment are tend to take good care of it. The factors such ad economy, environment, society, family and technology that plays a role in changing the user needs, generate an interaction system within it self. Also, the built environment that is endeavoring to adapt to the changing needs, can sometimes create new needs. Therefore its an inevitable fact that the needs of today will change tomorrow in a way we can’t predict. A space in architecture, is a formation of the actions inside it. Thus, designing spaces regardless of user needs and its dynamism will result in them being unable to deliver their purpose.

Anahtar Kelimeler

User Needs, Built environment, Felxibility, Adaptability

MİMARİDE KULLANICI GEREKSİNİMLERİNİN DEĞİŞİMİ VE BİNA PROGRAMINA YANSIMALARI

Öz

Yapılı çevre kullanıcısı sürekli bir değişim halindedir. Dolayısıyla yapılı çevreden beklentiler de değişmektedir. İnsanın dinamik gereksinimlerine yapılı çevrenin kısıtlı kalması, kullanıcının konfor seviyesini düşürmekle beraber yapının kullanımını aksatacak ve terk edilmesine sebep olacaktır. İnsanların kişisel gereksinimleri, yaşantı ve genetiğine göre yüzeysel olarak değişiklik gösterse de ortak olduğu ana başlıklar mevcuttur. İnsan ve yapılı çevre, zaman kavramından etkilenen unsurlardır. İnsan-yapılı çevre ilişkisini yapılı çevreye insanların uyguladığı davranış ve eylemler üzerinden okumak mümkündür. İnsanlar, vakit geçirdikleri ortamı kendi değişim ve gelişimlerine göre uyarlama çabasında bulunurlar, bu da yalnızca esnek olarak kurgulanmış bir plan şeması üzerinde iyi sonuçlar verebilmektedir. Yapılı çevreyi kendileri düzenleyen veya uyarlayan kullanıcıların, çevrelerine sahip çıktıkları ve devamlı olarak bakımını eksiksiz yaptıkları verilen örnekler üzerinden görülmüştür. Ekonomi, çevre, topluluk, aile ve teknoloji gibi kullanıcı gereksinimlerinin değişiminde rol oynayan etkenler, kendi içinde de bir etkileşim sistemi oluşturmaktadır. Aynı zamanda değişen ihtiyaçlara adapte olmaya çalışan yapılı çevre, yeni gereksinimler yaratabilmektedir. Gelecekte tahmin edemediğimiz şekillerde gereksinimlerin değişmesi kaçınılmaz bir gerçektir. Mimaride mekân, içinde gerçekleşen eylemlerin bir oluşumudur. Dolayısıyla mekânın kullanıcı gereksinimleri ve dinamikliğinden bağımsız olarak tasarlanması, kullanım amacını yerine getirememesiyle sonuçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Kullanıcı Gereksinimleri, Yapılı Çevre, Esneklik, Uyarlanabilirlik

Kaynakça

• Akbar, J. (2018). City and its Reconstruction Problems Ders Notları. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Mimarlık Bölümü, İstanbul.
• Alçulu, İ., Özyılmaz, H., & Baran, M. (2006). Kullanıcı Gereksinimlerinin Geleneksel ve Güncel Konutlarda Mimari Tasarıma Yansıması; Diyarbakır Örneği Konferans: VII.Uluslararası Halk Kültürü Sempozyumu. Dicle Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Gaziantep.
• Arnheim, R. (1977). The Dynamics of Architectural Form, Berkeley: University of California Press, p.p. 88-90.
• Aydın, D., & Uysal, M. (2009) Mimari Program Verilerinin Mekan Performansının Değerlendirilmesi Yoluyla Belirlenmesi: Eğitim Fakültesi Örneği, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25 (1-2), s: 1-23.
• Boduroğlu, E., & Gazi, A. (2015) İşlev Değişikliğinin Tarihi Yapılar Üzerine Etkileri “Alsancak Levanten Evleri Örneği”. Megaron,10(1), s: 57-69.
• Erkman, E. (1982). Mimari Tasarım için Bir veri Yöntemi olarak Çevre Analizi, s: 43. İstanbul: İTÜ Matbaası.
• Giresun, B., & Tönük, S. (2018). Binalarda İşlev Dönüşümünün Yaşam Döngüsündeki Yeri Ve Etkisinin Örnekler Üzerinden İrdelenmesi. Beykent Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 11 (1), s: 39-62.
• Göçer, Ö., Karahan, E., & Oygür İlhan, I. (2018). Esnek Çalışma Mekânlarının Çalışan Memnuniyetine Etkisinin Akıllı Bir Ofis Binası Örneğinde İncelenmesi, Megaron, 13 (1), s: 39-50.
• Habraken, N. J. (2017). Back To The Future: The Everyday Environment in a Phase of Transition. Architectural Design Journal, 87 (5), p.p. 18-23.
• Hasgül, E. (2018). Konut Tasarımında Bir Kalite Unsuru Olarak Esneklik Temelli Yaklaşımların Değerlendirilmesi. (Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Hertzberger, H. (2011). Making Space and Leaving Space. University building in France – Nantes School of Architecture, Holcim Founsation of Sustainable Construction Publications, May, p.p. 4-7.
• İslamoğlu, Ö., & Usta, G. (2016). Herman Hertzberger Okullarında Esneklik Anlayışı, Mimarlık Dergisi, 390, s: 106-112
• İslamoğlu, Ö., & Usta, G. (2018). Mimari Tasarımda Esneklik Yaklaşımlarına Kuramsal Bir Bakış. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 8 (4), pp: 673-683.
• Kızmaz, K. C. & Çimşit Koş, F. (2015). Esneklik Kavramında Kullanıcı Katılımının Önemi Ve Güncel Yaklaşımlar . Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi , 8 (2) , 111-142
• Kronenburg, R. (2007) Flexible Architecture that Responds to Change, China: Laurence King Publishing.
• Le Corbusier (2011). Mimarlık Öğrencileriyle Söyleşi, çev. S. Rifat, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları 216.
• Lepel, A. (2006). Changing The Function of Industrial Buildings: Survey. Facta Universitatis Series: Architecture and Civil Engineering, 4 (2), p.p. 71-84.
• Markus, T. (1972) Building Performance, New York: John Wiley and Sons.
• Norberg-Schulz, C. (1963). Intentions in Architecture, London: Allen and Unwin.
• Okutan, E. A. (2020) Esneklik Kavramı Ve Sosyal Konutlarda Değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Poor Zavei, A. J. S., & Jusan, M. M. (2010). Exploring Housing Attributes Selection based on Maslow’s Hierarchy of Needs. ASEAN Conference on Environment-Behaviour Studies, Malaysia, p.p. 311–319, December.
• Studer R. G. (1969). The dynamics of behavior-contingent physical systems. In G. Broadbent G. & A. Ward (Eds.), Design methods in architecture. Architectural Association Paper, 4, p.p.55-70.
• Şener, H. (1977). “Geleneksel konutların Onarım Yenileme Çalışmalarına İhtiyaçsal Değerlendirme Yoluyla Bir Yaklaşım”, (Yayınlanmamış Doktora tezi). İTÜFBE, s: 66, İstanbul.
• Usta, G. (2020) Mekan Ve Yer Kavramlarının Anlamsal Açıdan İrdelenmesi, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 10 (1), p.p. 25-30, January.
• Uzel, N. (2001). Esnek ve Adapte Olabilir Konutlar İçin Değerlendirme Rehberi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitei, İstanbul.
• Vischer, J. C. (2008) Towards a user-centred theory of the built environment, Building Research & Information, 36 (3), p.p. 231-240.
• Yaşar Ekici, F. (2014) Türk Aile Yapısının Değişim ve Dönüşümü ve Bu Değişim ve Dönüşüme Etki Eden Unsurların Değerlendirilmesi. International Journal of Social Science, 30, s: 209-224.
• Yılmaz, K. (2006). Mimarlıkta Adapte Edilebilir Ve Güncellenebilirliğe Yönelik Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). F.B.E. Mimarlık Anabilim Dalı Bilgisayar Ortamında Mimarlık Programı, İstanbul.
• Yürekli, F. K. (1983) Mimari Tasarımda Belirsizlik: Esneklik / Uyabilirlik İhtiyacının Kaynakları ve Çözümü Üzerine Bir Araştırma. (Doçentlik Tezi) İTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
• Yazıcıoğlu Halu, Z. (2019). Çağdaş Mimaride Esnek Mekanların İzinde, Yapı dergisi, 458, s: 52-61, Mayıs.
• Živković, C., Kondik, A., & Kekovic, S. (2014). The motives for application of the flexible elements in the housing interior, Facta universitatis – series Architecture and Civil Engineering, 12 (1), p.p. 41-51.
• Url-1: <https://tr.wikipedia.org/wiki/Maslow_teorisi#/media/Dosya:Maslow'un_ihtiyaclar_piramidi.png> (e.t. 30/5/2022)
• Url-2: <https://www.linkedin.com/school/sultanahmet-teknik-lisesi/about/> (e.t. 25.12.2021)