HEDEF BELİRLEMEYE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 41 - 78, 30.06.2024

Gulshan Alızada Çiğdem Apaydın

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin motivasyon teorisi olan hedef belirleme konusundaki görüşlerini belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Azerbaycanʼın Bakü kentindeki genel eğitim okullarında görev yapan 597 öğretmen oluşturmuştur ve nicel yöntemin kullanılmıştır. Araştırmada Locke ve Latham tarafından geliştirilen Hedef Belirleme Ölçeği kullanılmış ve veri analizi için SPSS 20 programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, öğretmenlerin hedef belirlemenin beş boyutuna ilişkin görüşlerinin yüksek düzeyde olduğunu göstermiştir. Hedeflerin net ve zorlayıcı olması, hedefe ulaşıldığında ödüllendirilme olasılığının artması, meslektaş dayanışmasının yaşanması ve hedeflerin işlevsiz etkisinin olmaması öğretmenleri hedeflerine ulaşmaları için motive eden faktörler olarak saptanmıştır. Aynı zamanda, yönetim desteği eksikliği, stres ve hedef çatışmasının öğretmenlerin hedeflerine ulaşmaları üzerinde olumsuz bir etki yarattığı belirlenmiştir. Öğretmenlerin hedef belirleme konusundaki görüşleri, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, kıdem ve okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Okullarda yönetici pozisyonunda çalışanlar, performans yönetimi, stres yönetimi, çatışma ve sorun çözme, rehberlik yapma ve iletişim becerileri konularında eğitim ve çalıştaylara katılarak yönetim becerilerini geliştirebilirler. Bu konuyla ilgilenen araştırmacılar, farklı alanlarda ve farklı yöntemler kullanarak daha kapsamlı araştırmalar yapabilirler.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Hedef Belirleme, Locke&Latham, Motivasyon, Öğretmen, Yönetici

TEACHERSʼ OPINIONS ON GOAL SETTING

Öz

The purpose of this study is to identify teachers' views on goal setting, which is a motivation theory. The study's sample included 597 teachers working in general education schools in Baku, Azerbaijan, and it employed a quantitative technique. The study employed Locke and Latham's Goal Setting Scale, and data was analyzed using the SPSS 20 software. The results of the study showed that teachers' views on the five dimensions of goal setting were at a high level. Clear and challenging goals, increased likelihood of being rewarded when the goal is achieved, experiencing collegial solidarity and the absence of dysfunctional effects of goals were found to be the factors that motivated teachers to achieve their goals. At the same time, it was determined that lack of management support, stress and goal conflict had a negative effect on teachers' achievement of their goals. Teachers' views on goal setting differed significantly according to gender, age, education level, seniority and school type variables. School administrators can improve their management skills by attending trainings and workshops on performance management, stress management, conflict and problem solving, counselling and communication skills. Researchers interested in this topic can conduct more comprehensive research in different areas and using different methods.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Goal Setting, Locke&Latham, Motivation, Manager, Teacher

Kaynakça

• Ada, Ş., Akan, D., Ayık, A., İsa, Y., & Yalçın, S. (2013). Öğretmenlerin motivasyon etkenleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 151-166.
• Arraya, M. A., Pellissier, R., & Preto, I. (2015). Team goal-setting involves more than only goal-setting. Sport, Business and Management: An International Journal, 5(2), 157-174. doi:10.1108/SBM-11-2012-0046
• Asmus, S., Karl, F., Mohnen, A., & Reinhart, G. (2015). The impact of goal-setting on worker performance - empirical evidence from a real-effort production experiment. Procedia CIRP, 26, 127-132. doi:10.1016/j.procir.2015.02.086
• Aydemir, B. A. (2010). İşletmelerde hedef belirleme ve etkili iletişimde NLP. Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(1), 95 - 116.
• Azubuike, K. A., & Orji, F. O. (2016). Impact of teachers' motivation on the academic performance of students: Implications for school administration. National Journal of Educational Leadership, 3, 91-99.
• Buchanan, D. A., & Huczynski, A. A. (2017). Organizational behaviour (9th ed.). Harlow: Prentice Hall International.
• Caena, F. (2014). Teacher competence frameworks in Europe: Policy-as-discourse and policy-as-practice. European Journal of Education, 49(3), 311-331. doi:10.1111/ejed.12088
• Çelikten, M., Şanal, M., & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 207-237.
• Çetinkaya Ulusoy, E., & Ecevit Alpar, Ş. (2013). Hemşirelerde meslektaş dayanışması ve iş doyumu ile ilişkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(3), 154-163.
• Clark, D., Gill, D., Prowse, V., & Rush, M. (2017). Using goals to motivate college students: Theory and evidence from field experiments. Working Paper, 1-37. doi:10.3386/w23638
• Clark, D., Gill, D., Prowse, V., & Rush, M. (2020). Using goals to motivate college students: Theory and evidence from field experiments. The Review of Economics and Statistics, 102(4), 648–663. doi:10.1162/rest_a_00864
• Cornwall, A., Byrne, K., & Worthy, D. (2018). Gender differences in preference for reward frequency versus reward magnitude in decision-making under uncertainty. Personality and Individual Differences, 135, 40-44. doi:10.1016/j.paid.2018.06.031
• Çubukçu , Z. (1997). Öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(10), 163-172.
• Daşsalahlı, R. (2019, Dekabr 27). Bakı məktəbləri 2019-cu ili necə başa vurur? Azərbaycan Müəllimi: https://muallim.edu.az/news.php?id=9150 adresinden alındı
• Dixit, K. (2022). Teacher motivation, professional development, and english language education. Continuing Professional Development of English Language Teachers, 37-54. doi:10.1007/978-981-19-5069-8_3
• Dobronyi, C., Oreopoulos, P., & Petronijevic, U. (2019). Goal setting, academic reminders, and college success: A large-scale field experiment. Journal of Research on Educational Effectiveness, 12(1), 38-66. doi:10.1080/19345747.2018.1517849
• Doğan, S. (2020). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel destek algısı. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 361-379. doi:10.30855/gjes.2020.06.03.006
• Dövlət Qulluqçularının Mükafatlandırılmasının Növləri və Qaydaları Haqqında Əsasnamə. (2002, avqust 24). Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi Hüquqi Aktların Vahid Elektron Bazası: http://www.e-qanun.az/framework/1567 adresinden alındı
• Ertürk, R., & Memişoğlu, S. (2018). Öğretmenlerin etkili okula yönelik görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies(68), 55-76. doi:10.9761/JASSS7665
• Fauziah, A., Kim, M., Aye, M., Hakizimana, V., & Hur, J. (2021). Impact of the society’s perception on teachers’ professionalism. Journal of Education and Learning (EduLearn), 545~551. doi:10.11591/edulearn.v15i4.20292
• Graves, B., Hall, M., Dias-Karch, C., Haischer, M., & Apter, C. (2021). Gender differences in perceived stress and coping among college students. PLOS ONE, 16(8), 1-12. doi:10.1371/journal.pone.0255634
• Günbayı, İ., & Akcan, F. (2013). Compulsory school principals’ opinions on job stress and stressors: A case study. Journal of Teacher Education and Educators, 2(2), 195 - 224.
• Hellriegel, D., & Slocum, J. J. (2011). Organizational behavior (13th ed.). Mason: South-Western Cengage Learning.
• İsgəndərova, N. (2021, fevral 16). Azərbaycanda kişi müəllimlərin sayının azlığının real səbəbləri. Sputnik Azərbaycan: https://sputnik.az/20210216/Azerbaycanda-kisi-muellimlerin-sayinin-azliginin-real-sebebleri-426245948.html adresinden alındı
• Ivancevich, J., & McMahon, J. (1982). The effects of goal setting, external feedback, and self-generated feedback on outcome variables: A Field experiment. The Academy of Management Journal, 25(2), 359-372. doi:10.2307/255997
• Jesus, S., & Conboy, J. (2001). A stress management course to prevent teacher distress. International Journal of Educational Management, 15(3), 131-137. doi:10.1108/09513540110384484
• Karaca, B., & Balcı, V. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim beden eğitimi öğretmenlerinin iş tatmini üzerine ampirik bir çalışma: Ankaraʼdaki devlet okulları ile özel okullar karşılaştırması. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 33-40.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler (23 b.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Khanal, P., & Phyak, P. (2021). Factors affecting teacher motivation in Nepal. AMC Journal, 2(1), 25-40. doi:10.3126/amcj.v2i1.35784
• Kneavel, M. (2020). Relationship between gender, stress, and quality of social support. Psychological Reports, 1-21. doi:10.1177/0033294120939844
• Kocabaş, İ., & Karaköse, T. (2005). Okul müdürlerinin tutum ve davranışlarının öğretmenlerin motivasyonuna etkisi (Özel ve devlet okulu örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 79 - 93.
• Latham, G. P. (2003). A five-step approach to behavior change. Organizational Dynamics, 32(3), 309-318. doi:10.1016/S0090-2616(03)00028-7
• Latham, G. P. (2009). Motivate employee performance through goal setting. In E. A. Locke, Handbook of principles of organizational behavior: Indispensable knowledge for evidence-based management (2nd ed., pp. 161-178). Chichester: John Wiley & Sons.
• Latham, G., & Saari, L. (1982). The importance of union acceptance for productivity improvement through goal setting. Personnel Psychology, 35, 781-787.
• Laurent, K. (2016). Role of motivation in teacher’s job performance in public and private secondary schools in Tabora municipality. A dissertation for the degree of master. Provided by Digital Library of Open University of Tanzania.
• Lent, M. (2019). Goal setting, information, and goal revision: A field experiment. German Economic Review, 20(2), 1-24. doi:10.1111/geer.12199
• Lent, M., & Souverijn, M. (2020). Goal setting and raising the bar: A field experiment. Journal of Behavioral and Experimental Economics, 87(3), 1-16. doi:10.1016/j.socec.2020.101570
• Li, A., & Butler, A. (2004). The effects of participation in goal setting and goal rationales on goal commitment: An exploration of justice mediators. Journal of Business and Psychology, 19(1), 37-51. doi:10.1023/B:JOBU.0000040271.74443.22
• Locke, E. (1968). Toward a theory of task motivation and incentives. Organizational Behavior and Human Performance, 3(2), 157-189. doi:10.1016/0030-5073(68)90004-4
• Locke, E. (1991). The motivation sequence, the motivation hub, and the motivation core. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 288-299. doi:10.1016/0749-5978(91)90023-M
• Locke, E. A., & Latham, G. P. (2013). New developments in goal setting and task performance. New York: Psychology Press.
• Locke, E., & Latham, G. (1984). Goal setting: A motivational technique that works! Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
• Locke, E., & Latham, G. (1990). A theory of goal setting & task performance. New Jersey: Prentice-Hall. Englewood Cliffs.
• Locke, E., & Latham, G. (2002). Building a practically useful theory of goal setting and task motivation: A 35 year odyssey. American Psychologist, 57(9), 705-717. doi:10.1037/0003-066X.57.9.705
• Locke, E., Latham, G., & Saari, L. (1981). Goal setting and task performance: 1969-1980. Psychological Bulletin, 90(1), 125-152. doi:10.1037//0033-2909.90.1.125
• London, M., Mone, E., & Scott, J. (2004). Performance management and assessment: Methods for improved rater accuracy and employee goal setting. Human Resource Management, 43(4), 319–336. doi:10.1002/hrm.20027
• Marquis, B. L., & Huston, C. J. (2012). Leadership Roles and Management Functions in Nursing (7 th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
• McCarty, P. (1986). Effects of feedback on the self-confidence of men and women. The Academy of Management Journal, 29(4), 840-847. doi:10.5465/255950
• McShane, S., & Glinow, M. (2010). Organizational behavior (5th ed.). Boston: McGraw-Hill/Irwin.
• Morisano, D., & Shore, B. (2010). Can personal goal setting tap the potential of the gifted underachiever? Roeper Review, 32(4), 249-258. doi:10.1080/02783193.2010.508156
• Mullins, L. J. (2016). Management & organisational behaviour (11th ed.). New York: Pearson Education.
• Murali, S., Basit, A., & Hassan, Z. (2017). Impact of job stress on employee performance. International Journal of Accounting & Business Management, 5(2), 13-33. doi:24924/ijabm/2017.11/v5.iss2/13.33
• Pantić, N., & Wubbels, T. (2010). Teacher competencies as a basis for teacher education - Views of Serbian teachers and teacher educators. Teaching and Teacher Education, 26(3), 694-703. doi:10.1016/j.tate.2009.10.005
• Pardee, R. L. (1990). Motivation Theories of Maslow, Herzberg, McGregor & McClelland. A Literature Review of Selected Theories Dealing with Job Satisfaction and Motivation. https://eric.ed.gov/?id=ed316767 adresinden alındı
• Purwanti, I., Suyanto, U., Abadi, M., Darianto, D., & Liliana, D. (2022). The role of burnout between workload, work stress, and employee performance: Mediation model. KnE Social Sciences, 70-85. doi:10.18502/kss.v7i10.11210
• Robbins, S. P., & Coulter, M. (2002). Management (7th ed.). New Jersey: Prentice-Hall.
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2013). Organizational behavior (15th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
• Rouadi, N., Anouti, M., & Mchiek, M. (2020). The effect of motivation on teachers' performance and the role of leadership in between, a case study in Lebanon. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology, 7(11), 15782-15800.
• Şahin, M., & Şahin, S. (2020). Mezunlarının perspektifinden eğitim enstitüleri. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 147-154.
• Sari, D., Storyna, H., Intan, R., Sinaga, P., Gunawan, F., Asrol, M., & Red, P. (2021). The effect of job stress to employee performance: Case study of manufacturing industry in Indonesia. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 794(1), 1-10. doi:10.1088/1755-1315/794/1/012085
• Seijts, G., & Latham, G. (2000). The effects of goal setting and group size on performance in a social dilemma. Canadian Journal of Behavioural Science, 32(2), 104-116. doi:10.1037/h0087105
• Tekin, Y. (2023). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları, motivasyon düzeyleri ve performansları: Bir yapısal eşitlik modellemesi. Yüksek Lisans Tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Undie, U., Ukpata, S., & Iyortsuun, A. (2018). Job stress and employee performance in the Nigerian banking sector. International Journal of Modern Management Sciences, 7(1), 40-51.
• Williams, J. (Ed.). (2010). Applied sport psychology: Personal growth to peak performance (6th ed.). McGraw-Hill.
• Yazıcı, H. (2009). Öğretmenlik mesleği, motivasyon kaynakları temel tutumlar: Kuramsal bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33-46.