KONUT YAPILARINDA YAPIM SİSTEMİ TERCİHİNİN İNSAN PSİKOLOJİSİNE ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 145 - 156, 30.06.2024

Asiye Kübra Külünkoğlu İslamoğlu , Uğur Özcan

Öz

Konut yapılarında kullanılan yapım sistemleri sadece mimari sağlamlık ve estetik açıdan değil aynı zamanda insan psikolojisi üzerinde önemli etkiye sahiptir. Konut-ların inşa edilirken kullanılan sistemin malzemesinin ve yapı üretim şeklinin insan yaşam kalitesini, mutluluk oranını ve sosyal yaşantısı üzerinde derin etkileri bulun-maktadır. Konutlar; insanların hayatlarının büyük bir bölümünü geçirdikleri özellik-le pandemi dönemimden sonra evden çalışma stilinin artması ile artık ofis mekânı olarak da kullanılan mekanlara dönüşmüşlerdir. Konut mekanlarının inşasında kul-lanılan yapısal sistemler birbirinden farklı inşa sürecine ve malzemesine sahiptir. Dolayısıyla her bir yapısal sistem farklı malzeme özellikleri, dayanıklılık ve estetik değer sunmaktadır. Bu sistemlerin tercihi sadece teknik avantajlara dayalı olmamalı aynı zamanda insan psikolojisi üzerinde etkisi göz önünde bulundurulmalıdır. Konut yapıları Türkiye'de inşa edilen yapı stokunun %85'ni oluşturulduğu düşünüldüğünde ise; yapım sistemi tercih sürecinde insanların duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarını anlamak, daha etkili ve sürdürülebilir yapı sistemi tasarlamak için önem kazanmaktadır. İnsanın içerisinde yaşadığı mekânın hangi yapım tekniği ile inşa edildiğinin kişilerde uyandırdığı etki ve verdiği güven hissinin farklılıkları kişilerin yaşam tarzı, kültürel birikimi ile doğru orantılıdır. Yapım sistemlerinin ana başlıklarından betonarme, çelik ve ahşap yapım sistemlerinin insan psikolojisine farklı etkileri makale de incelenmiştir. Her bir yapım sistemi kendi içerisinde avantaj ve dezavantajlara sahiptir. Güven Hissi, Estetik- Görsel Etki, Konfor-İklimlendirme Etkisi, Ekonomik Etki ve Tarihi-Kültürel Etki gibi farklı başlıklarda yapım sistemlerinin insan psikolojisine etkisi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mimarlık, Yapım Sistemleri, İnsan Psikolojisi, İnsan-Mekân

THE EFFECTS OF CONSTRUCTION SYSTEM PREFERENCES ON HUMAN PSYCHOLOGY IN RESIDENTIAL BUILDINGSABSTRACT

Öz

Construction systems used in residential buildings have a significant impact not only on architectural robustness and aesthetics but also on human psychology. The material and construction production method used in the construction of residences have profound effects on human life quality, happiness, and social life. Especially with the increase in the work-from-home style, residences, where people spend a significant portion of their lives, have transformed into spaces also used as office environments. The construction systems used in the construction of residential spaces have different construction processes and materials. Therefore, the preference for each construction system should not only be based on technical advantages but should also take into account its impact on human psychology. Considering that residential structures constitute 85% of the building stock constructed in Turkey, understanding the emotional and psychological needs of individuals in the construction system preference process becomes crucial for designing more effective and sustainable building systems. The impact and the sense of security evoked by the construction technique used in the living space have variations proportional to the individual's lifestyle and cultural background. This article examines the different effects of reinforced concrete, steel, and wooden construction systems on human psychology. Each construction system has its advantages and disadvantages. The article delves into the impact of construction systems on human psychology under various headings such as Sense of Security, Aesthetic-Visual Impact, Comfort-Climate Control Effect, Economic Impact, and Historical-Cultural Impact.

Anahtar Kelimeler

Architecture, Construction Systems, Human Psychology, Human-Space

Kaynakça

• Altan,İ.1983., ‘’Mimari’de Işık Gölge İlişkilerinin Psikolojik Etkileri Üzerine Bir Araştırma.’’ YTÜ., Doktora Tezi.
• Ayber,U.,2012.,’’Mekan Kimlik İlişkisinde Işık ve Renk Faktörlerinin Psiko-lojik ve Sosyolojik Analizi’’., Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Aykut,E.,2015,’’ Mutfak Tasarımında Renk Kullanımı ve Rengin Belirlenme-sinde Etki Eden Öğelerin Belirlenmesi.’’ Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversite-si. İstanbul.
• Bal,C.,2003.’’ Yüksek Bina Yapım Sistemlerinin Tasarım Kısıtlamaları Üzeri-ne Bir Araştırma’’. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi. İstanbul.
• Cüceloğlu, D.2000.’’İnsan ve Davranışı.’’ Remzi Kitabevi. İstanbul.
• Dadaş, F.2017., ‘’Farklı Taşıyıcı Sisteme Sahip Betonarme Yüksek Binaların Deprem Performanslarının İncelenmesi’’, Yüksek Lisans Tezi, YTÜ. İstanbul
• Göler, F.,2017, ‘’Biçim, Renk, Malzeme, Doku ve Işığın Mekan Algısına Etki-si.’’ Yüksek Lisans Tezi. Mimar Sinan Üniversitesi. İstanbul.
• Ketizmen, Önal, G., 2011. ‘’Yaratıcılık ve Kültürel Bağlamda Mimari Tasarım Süreci.’’ Uludağ Üniversitesi. Mühendislik ve Mimarlık Dergisi.
• Özşen, G., Yamantürk, E., Akdumanlar, E., 1989., ‘’Çok Katlı Çelik Yapıların Tasarım İlkeleri,’’ Yapı Dergisi.
• Özşen, G., Yamantürk, E. 1991. ‘’Taşıyıcı Sistem Tasarımı.’’ Birsen Yayınevi. İstanbul.
• Sosyal S., 2008. ‘’Konut Binalarda Tasarım Parametreleri ile Enerji Tüketimi İlişkisi, ‘’ Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Ünal, M. 1979. ‘’Türkiye’de Apartman Olgusunun Gelişimi.’’ İstanbul.