Antik insanın sosyokültürel yaşamını yansıtan bazı diş ve iskelet sistemi anomalileri

Yıl 2015, , 547 - 559, 01.04.2015

Nalan Damla Yılmaz Usta

https://doi.org/10.24289/ijsser.106451

Cited By: 4

Öz

İnsan yaşamındaki bazı sosyokültürel pratikler insan biyolojisini etkileyerek diş ve iskelet sisteminde anomalilere sebep olmaktadır. Çalışmanın amacı, diş ve iskelet sisteminde anomalilere sebep olan insan yaşamındaki sosyokültürel aktiviteleri belirleyerek bu verilerin antropoloji çalışmalarına nasıl katkı sağladığını değerlendirmektir. Bu amaçla, mevcut anomalileri kapsayan yayın ve raporlar taranmıştır. Bu araştırma neticesinde belirlenen verilerle anomalilerin muhtemel nedenleri ve antik insanın sosyokültürel yaşamının nasıl yorumlandığı gösterilmeye çalışılmıştır. Diş ve iskelet sistemi anomalilerinin bazılarının bilinçli olarak uygulanagelmiş bir geleneğin sonucunda oluşan anomaliler olduğu, bazılarının ise günlük aktiviteler ile ilişkili olarak oturma hareketi veya mesleki bir davranışın etkisinde oluştuğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Diş ve iskelet anomalileri, Kültürel pratikler, Kültürel deformasyon, Paleopatoloji, Antropoloji

Some teeth and skeletons anomalies reflected social-cultural practives of archaic people

Öz

Some social-cultural activites on the men’s life effect on their biological structures and so bring about some anomalies on teeth and skeletons. The purpose of the study is identified these activities on the men’s life bringing about anomalies on the teeth and the skeletons and assessed how these datas are important for antropological studies. To this end, is surveyed articles and publics having reference to the anomalies. It is tried to show the information obtained in these negotiations reflected to be an association between the possible reasons of the anomalies and men’s social-cultural life. It is determined that some of these anomalies resulted from traditional applied consciously and some also occured sitting motion or occupational treatment related to daily activites.

Anahtar Kelimeler

Tooth and skeletol anomalies, cultural practices, cultural deformation, palaeopathology, anthropology

Kaynakça

• Açıkkol Yıldırım, A., Gözlük Kırmızıoğlu, P. ve Genç, E. (2012). Kuriki Höyük İskelet- leri. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 29, 203-215.
• Alpagut. B. (1986). The Human Skeletal Remains from Kurban Höyük (Urfa). Ana- tolica, 13, 149-174.
• Angel, J.L. (1971). Early Neolithic Skeletons from Çatal Höyük Demography and Pathology. Anatolian Studies, 21, 77–98.
• Angel, J.L. ve Bissel, S.C. (l986). Health and Stress in an Early Bronze Age Popula- tion. In M. I Mellink, (Ed.). Ancient Anatolia: Aspect of Change and Cultura1 Development (pp. 12-30). Medison: University of Wisconsin.
• Aufderheide, A.C. ve Rodriguez-Martin, C. (1998). The Cambridge Encyclopedia of Human Paleopathology, Cambridge University. Aydın, B.K. (2014). kireclenmesi erişim: 11.11.2015.
• www.drkeremaydin.com/?displaywp_project=omuz
• Aydın, S. ve Erdal, Y.S. (2007). Antropoloji. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Çelik, Ç., Özgünaltay, G., Attar, N. (2007). Diş Aşınmaları. H.Ü. Diş Hekimliği Fakülte- si Dergisi, 31 (2), 22-30.
• Dlamini, N. ve Morris, A.G. (2005). An Investigation of the Frequency of Squatting Facets in Later Stone Age Foragers from South Africa. Int. J. Osteoarchaeology, 15, 371-376.
• Durmuş, İ. (2012). Türk Kültür Çevresinde Dağlama Geleneği. Milli Folklor, 95, 114- 121.
• Erdal, D.Ö. (2004). Eklem Hastalıklarının Yaşam Biçimiyle İlişkisi: Eski Anadolu Top- lulukları Örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi, An- kara.
• Eren, H. ve Gözaydın, N. (1988). Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Goodman, A.H., Martin, D.L., Armelagos, G.L. ve Clark, G. (1984). Indicate of Stres from Bone and Teeth, Paleopathology in the Origins of Agriculture, USA: Aca- demic Press.
• Jones, K. (2007). Interpreting behavior from the human skeleton: looking at squat- ting facets (Yayımlanmamış doktora tezi). Illinois State University, United States. Kotil, K. (2012).
• www.tavsiyeediyorum.com/makaleler/11971- SCHORMLNODuLu.pdf.
• Kottak, C.P. (2002). Antropoloji İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. S.N. Altuntek, B. Aydın- Şafak, D. Erdal, Y.S. Erdal, S. Eroğlu, E.G. Ersoy, S. Özbek, S. Özbudun, Ş. Pala, G. Uysal (Çev.). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Nalbantoğlu, E., Türk, H., Nalbantoğlu, C. (2000). 1996 yılı Yortanlı İskelet Popülas- yonu Üzerine Paleoantropolojik, Paleodemografik ve Etno-Arkeolojik Çalış- malar, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 1, 27-36.
• Ortner, D.J. ve Putschar, G.J. (1985). Identification of Pathological Conditions in Hu- man Skeletal Remains. Washington DC: Simithsonian Institution Press.
• Özbek. M. (1985). Değirmentepe Eski İnsan Toplumlarının Demografik ve Antropo- lojik Analizi. Arkeometri Sonuçlan Toplantısı, 1, 107-130.
• Özbek. M. (1974). Etude de la deformatlan cranienne artificielle chez les Chal- colithiques de Byhlos (Liban). Bull. et Mem. de la Soc. d'Anthrop. De Paris. T. ı. serie 13, 455-480.
• Özbek, M. (2000). Dünden Bugüne İnsan. Ankara: İmge.
• Özbek, M. (2003). Değirmentepe (Kalkolitik Çağ) Bebeklerinde İlginç Bir Adet: Baş Dağlaması. Belleten LXVII (249).
• Özbek, M. (2004). Çayönü’nde İnsan. Ankara: Arkeoloji ve Sanat.
• Özbek, M. (2014). Trepanasyon Eski Çağlarda Beyin Ameliyatı. Aktüel Arkeoloji Dergisi, 42, 98-105.
• Özbek, M. (2015). Irklara Veda Yaşasın Biyolojik ve Kültürel Çeşitlilik. Ankara: İmge.
• Özdemir, S. ve Sevim Erol, A. (2010). Minnetpınarı İskeletlerinin Paleopatolojik Açıdan Analizi. A.Ü. DTCF Antropoloji Dergisi, 23, 95-127.
• Şenyürek. M. S. ve Tunakan, S. (1951). Şeyh Höyük İskeletleri. Belleten XV, (60).
• Tunakan, S. (1964). Bodrum-Dinnil Kazısı İskeletleri. Belleten, 28, 361-372.
• Yılmaz Usta, N.D. (2012). Iasos (Bizans Dönemi) Toplumunun Diş Sağlığı Açısından Anadolu Toplumları Arasındaki Yeri. (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• http://dunyalilar.org/kucuk-ayak-buyuk-statu.html
• http://old.kesfetmekicinbak.com/atlasdan/eskiatlas/00165/
• http://tmjbeverlyhills.com/skull-deformation-tmj-dentist-beverlyhills/
• http://www.guncelmersin.com/haber/egitim-kultur_1/turkiyede-basarili-bir- antik-beyin-ameliyati/422.html
• http://m.galamagazin.com/fotograflarla-cinde-yasayan-ayaklari-baglanmis-son- kadinlar/729/
• http://opereysin.com/arastirma/1187-uzun-boyunlar-cokkun-omuzlar/
• http://www.fotografturk.com/uzun-boyunlu-kadinlar-p297720
• http://newsdesk.si.edu/sites/default/files/photos/patux_jp_1000.jpg
• http://www.uic.edu/classes/osci/osci590/6_1TheCulturalModificationOfTeeth.ht m
• http://rachelwentzbooks.blogspot.com.tr/2013/09/biting-bling.html