Suriyeli mülteci ve sığınmacıların çeşitli psikolojik faktörler açısından incelenmesi: Batman örneklemi

Yıl 2017, , 595 - 606, 05.02.2017

Vedat Ceylan , Çoşkun Algan Mehmet Yalçın Esra Yalçın Ercan Akın Samet Köse

https://doi.org/10.24289/ijsser.282785

Cited By: 6

Öz

Savaş mağduru
bireylerin kendi ülkelerinden göçüp başka ülkelere mülteci olarak yaşamaya
başlamalarının beraberinde başta ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunlar olmak
üzere çeşitli problemler getirdiği çeşitli araştırmalar ile ortaya konulmuştur.
Bu çalışmanın amacı Suriye savaşından kaçıp Türkiye’nin Batman ilinde mülteci
kampında kalan kişilerin depresyon düzeyi, psikolojik iyi oluş, benlik saygısı
ve algılanan sosyal destek düzeylerini incelemek ve çeşitli sosyodemografik
değişkenler ile karşılaştırmaktır. Çalışmaya Batman’da mülteci kampında kalan
38 erkek ve 45 kadın olmak üzere 83 mülteci ve sığınmacı katılmıştır. Kişilerin
sosyodemografik bilgileri kaydedilip, psikososyal değerlendirme için Psikolojik
İyi Olma Ölçekleri Kısa Formu (PİOÖ-42), Beck Depresyon Envanteri (BDE),
Rosenberg Benlik Saygısı ölçeği (RBSÖ) ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek
Ölçeğin Gözden Geçirilmiş Formu uygulandı. Sonuçlar, regresyon analizi, bağımsız
örneklem t testi, korelasyon analizi, Ki kare testi kullanılarak analiz
edilmiştir.  Psikolojik iyi olma durumunu
yordayan faktörleri bulmak için çoklu doğrusal regresyon analizi uygulandı.
Elde edilen sonuçlara göre psikolojik iyi olma durumunu en iyi şekilde
Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeğinin alt ölçeklerinden İnsanlara Güven Duyma,
depresyon ve çok boyutlu algılanan sosyal destek düzeyinin yordadığı
bulunmuştur (R²=0.380, F(3,72)=16,167, p<0.001). İnsanlara güven
duyma, sosyal destek ve depresyon değişkenleri psikolojik iyi olma durumunun
önemli yordayıcılarıdır. RBSÖ alt ölçek ortalama puanları cinsiyete göre
karşılaştırıldığında, kadınlar ile erkekler arasında Kendilik Kavramının
Sürekliliği, İnsanlara güven duyma, Psikosomatik belirtiler, Tartışmalara
katılabilme derecesi ve Anne-Baba ilgisi alt ölçeklerinin ortalama puanları
arasındaki fark istatistiksel yönden anlamlı bulunmuştur. Kızlarda erkeklere
göre kendilik kavramının sürekliliği, psikosomatik belirtiler ve ana baba
ilgisi fazla; insanlara güven duyma ve tartışmalara katılabilme derecesi azdır.
Cinsiyet ile kategorik depresyon durumları arasındaki ilişkiye bakmak için
Ki-Kare testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre erkeklerin %55.2’sinin,
kadınların ise %40’ının klinik depresyon sınır düzeyinin üzerinde puan
aldıkları ve cinsiyet ile depresyon düzeyi arasında istatistiksel olarak
anlamlı bir fark bulunmuştur (K²=10.461, sd=4, p=.033). Savaş
sürecinde kişinin yaşamış olduğu korku, dehşet, çaresizlik duyguları savaş
bittikten sonra azalmakla birlikte devam edebilir ve çeşitli psikolojik
sorunlar ortaya çıkarabilir. Yani travma etkeni ortadan kalksa da travma
sonrasında ruhsal bozukluklar ortaya çıkabilmektedir. Bu bozukluklar içinde en
sık görülenler Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ve depresyon olsa da başka
psikolojik etkenlerin bu insanların hayatını etkilemeye devam ettiği
görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mülteci, sığınmacı, psikolojik iyi oluş, sosyal destek, depresyon

An investigation of Syrian refugees and asylum seekers in terms of various psychological factors: Batman sample

Öz

In this study, we
aimed to examine the level of depression, psychological well-being, self-esteem
and perceived social support level of  refugees
and asylum seekers in Turkey. The
study sample consisted of 83 (38 male and 45 female)  refugees and asylum seekers  living
in a refugee camp ın Batman, Turkey. Sociodemographic information of the
participants were collected and Psychological Well-being Scale-Short Form, Beck
Depression inventory (BDI), Rosenberg Self-esteem Scale and Multidimensional
Perceived Social Support Scale- R were all administered. All variables were
screened for the accuracy of data entry, missing values, and homoscedasticity
using SPSS version 23 for Windows. Descriptive statistics are expressed as
means ± standard deviations. Independent sample student t-test, Pearson’s correlation
analysis, and Chi square test were performed in statistical analysis. Multiple
linear regression analysis was used to find the best predictive factors of the
psychological well-being. According to the results, confidence in people subscale
of Rosenberg Self-esteem Scale, depression and multidimensional perceived
social support level best predicts Psychological well-being (R²=0.380,
F(3,72)=16,167, p<0.001). Self-esteem level of male participants was
significantly higher than female participants. Another important result of
present study revealed that 55.2% of men and 40% of women have a severe
depression level and the difference between men and women in terms of
depression level found to be statistically significant (K²=10.461, SD=4,
p=0.033). Following wars, although feelings of fear, despair, and helplessness
decrease, they may still effect lives of some people. In other words, trauma
factor disappears after a certain time, but experiences might still cause to
psychological distress and disorders. Meanwhile, significant effects of confidence
in people, self-esteem and social support level are present on psychological
well-being.

Anahtar Kelimeler

Refugees, asylum seekers, trauma, depression, psychological well-being

Kaynakça

• Akdeniz, E.B. (2007). Göçmen Türk kadınlarının sorunlarının odak grup görüşmesi yöntemi ile belirlenmesi ve psikoeğitimsel modele göre danışmanlık hizmeti verilmesi.(Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akgün, N. (2016). Suriyeli mültecilerde ruhsal iyilik hali ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi (Ph.D. dissertation). SELÇUK UNIVERSITY.
• Akın, A. Demirci, İ., Yıldız, E., Gediksiz, E., & Eroğlu, N. (2012). The Short form of the Scales of Psychological Well-being (SPWB-42): The validity and reliability of the Turkish version. Paper presented at the International Counseling and Education Conference 2012 (ICEC 2012), May, 3-5, İstanbul, Turkey.
• Aroian, K.J. (1990). Model of psychological adaption to migration and resettlement, Nursing Research, 39 (1), 5-10. Doi: 10.1097/00006199-199001000-00002
• Avison, W. R., & Mcalpine, D. D. (1992). Gender Differences in Symptoms of Depression Among Adolescents. Journal of Health and Social Behavior, 33(2), 77. doi:10.2307/2137248 12.
• Barnes, D.M. (2001). Mental health screening in a refugee population: A program report. Journal of Immigrant Health, 3 (3), 141-149. Doi: 10.1023/a:1011337121751
• Bastin, P., Bastard, M., Rossel, L., Melgar, P., Jones, A., & Antierens, A. (2013). Description and Predictive Factors of Individual Outcomes in a Refugee Camp Based Mental Health Intervention (Beirut, Lebanon). PLoS ONE, 8(1). doi:10.1371/journal.pone.0054107
• Beck, A. T. (1961). An Inventory for Measuring Depression. Archives of General Psychiatry, 4(6), 561. Doi: 10.1001/archpsyc.1961.01710120031004
• Bhugra, D. (2004). Migration and mental health. Acta Psychiatrica Sacandinavica, 109, 243-258. Doi: 10.1017/cbo9780511760990.002