Dört boyutlu mesleki bağlılık ölçeği uyarlama çalışması

Yıl 2018, , 230 - 244, 01.04.2018

Çağrı Utkan , Oğuzhan Kırdök

https://doi.org/10.24289/ijsser.407961

Cited By: 10

Öz

Bu araştırmada Blau (2003) tarafından geliştirilen dört boyutlu
Mesleki Bağlılık Ölçeğini Türkçeye uyarlayarak, geçerlik ve güvenirliğini
incelemek amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Adana ili Çukurova
ilçesindeki devlet okullarında görev yapan toplam 525 öğretmen oluşturmaktadır.
Doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizi için iki farklı öğretmen grubundan
veri toplanmış, toplanan veriler SPSS 24.0 ve AMOS 22.00 istatistik programları
ile analiz edilmiştir. Yapı geçerliği kapsamında yapılan analiz sonuçları 22
maddeden ve dört boyuttan oluşan modelin iyi uyum değerlerine sahip olduğunu
göstermiştir (x²=421.635, sd=200, x²/sd=2.108, NFI=.90,
IFI=.95, CFI=.95, GFI=.87, RMR=.80, RMSEA=.64, SRMR=.06). Faktör analizi
sonuçlarına göre dört boyuttan oluşan ölçek, varyansın %68.88’ini
açıklamaktadır. Ölçeğe ait Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı .90 olarak
bulunmuş, alt ölçeklere ait iç tutarlık katsayıları ise .83 ile .95
arasındadır. Elde edilen bulgular, araştırma kapsamında uyarlaması yapılan
Mesleki Bağlılık Ölçeğinin mesleki bağlılığın ölçülmesinde geçerli ve güvenilir
bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki bağlılık, kariyer bağlılığı, normatif bağlılık, duygusal bağlılık, alternatiflerin sınırlılığı, birikmiş maliyet

The adaptation study of four-dimensional occupational commitment scale

Öz

This study aims to
adapt the four-dimensional Occupational Commitment Scale into Turkish, and to
measure the adapted version’s validity and reliability. The study sample
consisted of 525 teachers (59.7% females and 40.3% males) working at public
schools at Çukurova, Adana. The data was collected from two different groups of
teachers for confirmatory and exploratory factor analysis. The data was
analyzed with SPSS 24.0 and AMOS 22.00 statistics programs. For the analysis
results related to construct validity, it was shown that the model, consisting
of 22 items and four dimensions, adapted well (x²=421.635, sd=200, x²/sd=2.108,
NFI=.90, IFI=.95, CFI=.95, GFI=.87, RMR=.80, RMSEA=.64, SRMR=.06). The factor
analysis results showed that the scale’s four dimensions explained 68.88% of
the variance. The Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the scale
was .90, and the internal consistency coefficients related to the
sub-dimensions were between .83 and .95. The study findings suggest that the
Turkish adaption of the Occupational Commitment Scale is a valid and reliable
assessment instrument.

Anahtar Kelimeler

Occupational commitment, career commitment, normative commitment, affective commitment, limited alternatives, accumulated costs

Kaynakça

• Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, con-tinuance and normative commitment to the organization. Journal of occupational and organizational psychology, 63(1), 1-18.
• Aranya, N. ve Ferris, K.R. (1984). A reexamination of accountants organizational-professional conflict. The Accounting Review, 59, 1-15.
• Bartol, M.K. (1979a). Professionalism as a predictor of organizational commitment, role stress and turnover: A multidimensional approach. Academy of Management Journal, 22, 815–821.
• Bartol, M.K. (1979b). Individual versus organizational predictors of job satisfaction and turnover among professionals. Journal of Vocational Behavior, 15, 55–67.
• Baysal A.C. ve Paksoy M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelemesinde Meyer-Allen modeli. İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 28, 1-15.
• Bedeian, A. G. (2002). Issues in the dimensional structure of career entrenchment. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75(2), 247-250.
• Blau, G. (1985). The measurement and prediction of career commitment. Journal of Occupational Psychology, 58, 277-288.
• Blau, G.(2003), Testing for a four-dimensional structure of occupational commitment, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76: 469-488.
• Blau, G., Paul, A. ve John, N. (1993). On developing a general index of work commit-ment. Journal of Vocational Behavior, 42, 298–314.
• Blau, G.J. (1988), Further exploring the meaning and measurement of career commit-ment. Journal of Vocational Behavior, 32, 284–297.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum, Ankara: Pegem Akademi.
• Carson, K., Carson P., Philips, J. & Roe, C. (1996). A career entrenchment model: The-orical development and empirical outcomes, Journal of Career Development, 22, 273-286.
• Carson, K.D. & Bedeian, A.G. (1994). Career commitment: Construction of a measure and examination of its psychometric properties. Journal of Vocational Behavior, 44, 237–262.
• Carson, K.D. & Carson, R.P (1998). Career commitment, competencies, and citizenship. Journal of Career Assessment, 6, 195–208.
• Cohen, A. (2003). Multiple commitments in the workplace: An integrative approach. London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Çetin, M., Cihangiroğlu, N. & Türk, Y. Z. (2010). Bir grup eczacının mesleki bağlılık algılarının incelenmesi. Pamukkale Tıp Dergisi, 3(3), 125-130.
• Dağlı, A. & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71-75.
• Fırat, M. Z. (2015), Tükenmişlik ve örgütsel bağlılığın mesleki bağlılık üzerindeki etkileri: Banka çalışanları üzerinde bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gould, S. (1979). Characteristics of career planners in upwardly mobile occupa-tions. Academy of Management Journal, 22(3), 539-550.
• Greenhaus, J. H. (1971). An investigation of the role of career salience in vocational behavior. Journal of Vocational Behavior, 1(3), 209-216.
• Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
• Hutcheson, G. D. ve Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist: Introductory statistics using generalized linear models. Sage.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kaya, Ş. D. (2012). Psikolojik sermaye ve mesleki bağlılık ilişkisine kariyer planla-masının etkilerinin belirlenmesine yönelik bir model önerisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kline, P. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı (2. Baskı) Ankara: Doğuş Matbaacılık.
• Lee, K., Carswell, J. J., & Allen, N. J. (2000). A meta-analytic review of occupational commitment: relations with person-and work-related variables. Journal of applied psychology, 85(5), 799.
• Lodahl, T. M., & Kejnar, M. (1965). The definition and measurement of job involve-ment. Journal of applied psychology, 49(1), 24.
• Marcoulides, G. A. ve Schumacker, R. E. (Eds.). (2001). New developments and tech-niques in structural equation modeling. Psychology Press.
• Meyer, J. P., & Herscovitch, L. (2001). Commitment in the workplace: Toward a general model. Human resource management review, 11(3), 299-326.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organiza-tional commitment. Human resource management review, 1(1), 61-89.
• Meyer, J.P., Allen, N.J. & Smith, C.A. (1993). Commitment to organizations and occu-pations: Extentions and test of a three component conceptualization, Journal Of Ap-plied Psychology, 78, 538-551.
• Morrow, P. C. & Wirth, R. E. (1989). Work commitment among salaried professionals. Journal of Vocational Behavior, 34(1), 40-56.
• Morrow, P.C. (1983), Concept redundancy in organizational research: The case of work commitment, The Academy of Management Review, 8/3, 486-500.
• Norris, D.R. & Niebuhr, R.H. (1983). Professionalism, organizational commitment and job satisfaction in an accounting organization. Accounting Organization and Society, 9, 49–59.
• Özdevecioğlu, M. ve Aktaş, A. (2007). Kariyer bağlılığı, mesleki bağlılık ve örgütsel bağlılığın yaşam tatmini üzerindeki etkisi: İş-aile çatışmasının rolü. Erciyes Üniver-sitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (28).
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygu-lamaları. Anı yayıncılık.
• Sekaran, U. (1982). An investigation of the career salience in dual career families. Journal of Vocational Behavior, 20, 111–119.
• Sekaran, U. (1986). Significant differences in quality of life factors and their correlates: A function of differences in career orientation or gender. Sex Roles, 14, 261–279.
• Şahin, N. H. ve Durak B. A. (1997). Bir özel hastanede sağlık personelinde iş doyumu ve stres. Türk Psikoloji Dergisi. 39, 57-73.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate analysis. New York: Har-per Collins Publishers.
• Tak, B. ve Çiftçioğlu, B.A. (2008). Mesleki bağlılık ile çalışanların örgütte kalma niyeti arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik görgül bir çalışma. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63(4), 155-178.
• Tellefsen, T., & Thomas, G. P. (2005). The antecedents and consequences of organiza-tional and personal commitment in business service relationships. Industrial Marketing Management, 34(1), 23-37.
• Tezer, E. (1991). İş doyumu ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi, 9, 55-76.
• Tezer, E. (2001). İş doyumu ölçeğinin güvenilirlik ve geçerliği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(16), 33-39.
• Tinsley, H. E. ve Kass, R. A. (1979). The latent structure of the need satisfying proper-ties of leisure activities. Journal of Leisure Research, 11(4), 278.
• Tuma, N.B. ve Grimes, A.J. (1981). A comparison of models of professionals in a re-searchoriented university. Administrative Science Quarterly, 26, 187–206.
• White, K. (1967). Social background variables related to the career commitment of women teachers. Personnel and Guidance Journal, 45, 648–652.