Hastanelerde iş kazası geçiren kurum ev idaresi personelinin geçirdikleri iş kazalarının bazı demografik özelliklerine göre incelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 4, 1275 - 1289, 01.10.2016

Birgül Çiçek , Sibel Erkal

https://doi.org/10.24289/ijsser.279002

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda dünyada hizmet sektöründe önemli gelişmelerin yaşanmasıyla beraber iş sağlığı ve güvenliği anlayışında değişmeler yaşanmış, hizmet sektörü de iş sağlığı ve güvenliğinin çalışma alanına girmiştir. Hizmet sektörünün içinde yer alan sağlık hizmetleri de; değişik bölümleri olan ve çeşitli mesleklerce yürütülen hizmetlerdir. Sağlık alanında çalışanlar arasında yer alan kurum ev idaresi personelinin yaptıkları işler risk ve tehlikeler barındırmakta, dolayısıyla personel iş kazası geçirme riski taşımaktadır. Bu nedenle bu çalışma, hastanelerde iş kazası geçiren kurum ev idaresi personelinin yaşadıkları iş kazalarının bazı demografik özelliklerine göre incelenmesi amacıyla Ankara il sınırları içerisinde yer alan belirli alanlarda ihtisaslaşmış hastaneler, askeri hastaneler ile özel hastaneler dışında kalan ve Ankara il merkezindeki T.C. Sağlık Bakanlığı’na ve üniversitelere bağlı 50 yatak kapasitesinin üzerindeki 14 hastanede çalışan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 400 kurum ev idaresi personelinden iş kazası geçiren 41 personelin verilerinden yararlanılarak tanımlayıcı tipte hazırlanmıştır. Araştırmada; iş kazası geçiren kurum ev idaresi personeli arasında erkekler, 35 yaş ve altı grubunda olanlar, ilkokul mezunu ve daha az öğrenim düzeyine sahip olanlar ile evliler önde gelmektedir. Personel arasında ‘kesici delici alet yaralanması’na maruz kalanlar, ‘atıkları toplarken’ iş kazası geçirenler ilk sırada yer almaktadır. Ayrıca personelin geçirdiği iş kazasının tipi, kaza geçirdiği sırada yaptığı iş, kaza nedenine ilişkin görüşleri, hastane yönetiminin “iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamalarına” önem verme durumuna ilişkin görüşleri ile personelin cinsiyeti, yaşı ve öğrenim düzeyi arasındaki ilişki istatistiksel açıdan önemsiz bulunmuştur (p>0,05).

 

Anahtar Kelimeler

iş kazası, kurum ev idaresi personeli, temizlik personeli, kesici delici alet yaralanmaları

Analyzing of occupational accidents experienced by housekeeping personnel in hospitals according to some demographic characteristics

Öz

In recent years, along with the remarkable developments in the tertiary sector in the world, there have been changes in the perception of occupational health and safety, and the tertiary sector has also entered into the study field of occupational health and safety.  Health services, which are included in the tertiary sector, are the services that have different departments and are carried out by various occupations.   Works done by the housekeeping personnel, who are among the workers of health services, involve risks and dangers, thus, the personnel have the risk of having occupational accidents. Therefore, for the purpose of analyzing the occupational accidents experienced by housekeeping personnel in hospitals according to some demographical characteristics, this study was prepared in descriptive type by benefiting from the data of 41 personnel, who had occupational accidents, among 400 housekeeping personnel who agreed to participate in the study and work in 14 hospitals, the inpatient bed availability of which is over 50, affiliated to universities and the Ministry of Health in Ankara city center, except for the hospitals specialized in certain fields, military hospitals and private hospitals within the borders of Ankara province. In the study, males, the ones in the age group of 35 and below, primary school graduates, the ones having the lower level of education and married people precede among the housekeeping personnel who had occupational accidents. Among the personnel, the ones exposed to ‘sharp object injuries’ and having occupational accidents while ‘collecting waste’ take place on the top. Furthermore, the relationship between the type of the occupational accident the personnel had, the work they were doing when they had an accident, their opinions on the cause of the accident and opinions regarding the hospital administration’s status of care on “implementations regarding occupational health and safety”, and the gender, age and educational level of the personnel was found to be statistically insignificant (p>0,05).

Anahtar Kelimeler

Occupational accident, Housekeeping personnel, Cleaning personnel, Sharp object injuries

Kaynakça

• Abbasoğlu, S., Emiroğlu, C., İlhan, N.M, Koşar, L., Kesedar, S. & Müezzinoğlu, A. (2006). Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Kime Emanet?!. Toplum ve Hekim, 21(3), 173-179.
• Abu-Gad, H.A. & Al-Turki, K. A. (2001). Some Epidemiological Aspects of Needle Stick İnjuries Among the Hospital Health Care Workers: Eastern Province of Saudi Arabia. European Journal of Epidemiology, 17, 401–407.
• Alamgir, H. & Yu, S. (2008). Epidemiology of Occupational İnjury Among Cleaners in The Healthcare Sector. Occupational Medicine, 58, 393–399.
• Aybek, A., Güvercin Ö. & Hurşitoğlu Ç. (2003). Teknik Personelin İş Kazalarının Nedenleri ve Önlenmesine Yönelik Görüşlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, (6)2, 91-100.
• Bilir, N. & Yıldız, A.N. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Bolubay, Ö. & Türkay, M. (2013). Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde Çalışan Hemşire ve Ev İdaresi Personelinin İş Kazası Geçirme Durumlarının İncelenmesi. VII. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kongresi, 18-20 Nisan 2013, Adana.
• Camkurt, M. Z. (2013). Çalışanların Kişisel Özelliklerinin İş Kazalarının Meydana Gelmesi Üzerindeki Etkisi. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, (24)6/(25)1-2, 70-101.
• Çamözü, E. & Kitiş, Y. (2011). Hastane Temizlik Hizmetleri Personelinin Tıbbi Atıkların Toplanması, Taşınması ve Depolanması İle İlgili Bilgi ve Uygulamalarının Belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(6), 631-640.
• Çopur Z., Erkal S. & Şafak Ş. (2001). İşçi Sağlığı ve Güvenliği Açısından Ev İdaresi Personeli İçin Eğitim programı Geliştirme, Ev Ekonomisi Dergisi, 7(8), 40-46.
• Çopur, Z., Varlı, B., Avşar, M. & Şenbaş, M. (2006).Ege Üniversitesi Hastanesinde Çalışan Ev İdaresi Personelinin İş Kazası Geçirme Durumlarının İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(2), 155-176.
• Demircioğlu, M. & Centel, T. (2013). İş Hukuku. İstanbul: Beta.
• Dikmen Uğraş, A., Medeni, V., Uslu, İ., Aycan, S.(2014). Ankara’da Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Sağlık Personelinin Geçirdiğini İfade Ettiği İş Kazalarının Değerlendirilmesi. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 22-29.
• Erkal S. & Şafak Ş. (1998). Ev İdaresi Hizmetlerinin Yürütülmesinde Karşılaşılacak Kazalar ve Önlemler. I. Ulusal Kurum Ev İdaresi Kongresi, 21-23 Ekim, Ankara.
• Erkal, S. & Şafak, Ş. (2002). Ankara’da Hastanelerde Çalışan Ev İdaresi Personelinin Karşılaştığı Kazaların İncelenmesi. Sağlık ve Toplum, 12(1), 72-79.
• Erkal, S. & Coşkuner, S. (2010). Bir Hastanede Çalışan Ev İdaresi Personelinin İş Kazası Geçirme Durumunun ve Kazalardan Korunmak İçin Aldıkları Önlemlerin İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(1), 46-61.
• Erdem, Y. & Talas, M.S. (2006). Blunt and Penetrating Object Injuries in Housekeepers Working in a Turkish University Hospital. American Journal of Infection Control, 34(4), 208-214.
• Gemalmaz, A. (2009). Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Görev Yapan Temizlik Personelinin Kurumda Çalıştıkları Süre Boyunca İş Kazası Geçirme Durumları ve Son Kaza-Yaralanmaya Ait Özelliklerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• ILO (1998) http://laborsta.ilo.org/applv8/data/c8e.html Erişim Tarihi: 03.01.2016.
• Janowitz, I.L., Gille, M., Ryan, G., Rempel, D., Trupin, L., Swig, L., Mullen, K., Regulies, R. & Blane, P.D. (2005). Measuring the Physical Demands of Work in Hospital Setting: Design and İmplementation of An Ergonomics Assessment. Applied Ergonomics, 37, 641–658.
• Kuruüzüm, Z., Elmalı, Z., Günay, S., Gündüz, Ş. & Yapan, Z. (2008). Sağlık Çalışanlarında Kan ve Beden Sıvılarıyla Oluşan Mesleksel Yaralanmalar: Bir Anket Çalışması. Mikrobiyoloji Bülteni, 42, 61-69.
• Kurt, A. Ö., Harmanoğulları Üçeş, L., Ekinci, Ö. & Ersöz, G. (2015). Bir Üniversite Hastanesi Temizlik Çalışanlarının Biyolojik Riskler Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışları. VIII. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kongresi, 16-18 Nisan 2015, Adana. Poster Bildiri.
• Özkılıç, Ö. (2005). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri, TİSK Yayınları, İstanbul: Ajans-Türk.
• Terzi, Ö., Aker, S., Terzi, Ö., Sünter, A. T. & Pekşen, Y. (2009). Hastane Temizlik Elemanları ve Mesleki Enfeksiyon Riski: Bilgi ve Davranışlar Üzerine Bir Çalışma. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(1), 7-12.
• Toraman, A.R., Battal, F., Öztürk, K. & Akcin, B. (2011). Sharps Injury Prevention for Hospital Workers. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE), 17(4), 455–461.
• Türk Mimarlar ve Mühendisler Odası Birliği [TMMOB]. (2012). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Oda Raporu. Ankara: Ankamat.
• Sarı N. D., Fincancı, M., Soysal, F.H., Demirkıran, N.,Koyuncu, S.,Özgün, Ö. (2014). Delici Kesici Alet Yaralanmalarının Bildirim Sıklığı Neyin Göstergesi?. Med Bull Haseki; 52, 98-102.
• Shiao, J. S.-C., McLawsy, M. L., Huangz K. Y., Guox, Y. L. (2001). Sharps Injuries Among Hospital Support Personel. Journal of Hospital Infection, 49, 262-267.
• Şafak, Ş.& Erkal, S. (2011). Kurumlarda Ev İdaresi. Ankara: Detay
• .
• Şafak, Ş., Yertutan, C., Erkal, S. & Çopur, Z. (2002). Hastane Yönetiminde Ev İdaresinin (Housekeeping) Önemi. V. Ulusal Sağlık Kuruluşları ve Hastane Yönetimi Sempozyumu, 16-19 Ekim 2002, Eskişehir.
• Yertutan, C. (2000). Kurumlarda Ev İdaresi Hizmetlerinin Verimliliği. Ankara:Minpa.
• Yılmaz, G. (2009). İş Kazalarının Nedenleri ve Maliyetleri. Mühendis ve Makine, (50)592, 27-32.
• Yoldaş, Ö., Bulut, A., Ertürk, E., Çelik, D., Karakaşoğlu, Ü., Altındiş, M. (2014). Sağlık Çalışanlarında Enfekte Kan ve Vücut Sıvılarına Maruziyet Riskinin Belirlenmesi. Kocatepe Tıp Dergisi, 15(3), 297-300.
• Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. (2012) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm. Erişim Tarihi: 12.11.2015.