Feminist iktisat perspektifinden Türkiye ekonomisinde kadının rolü

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 613 - 624, 01.04.2016

Ruhan İşler Canan Şentürk

https://doi.org/10.24289/ijsser.279071

Öz

Ekonomide kadının rolü ve yeri uzun süre ihmal edilmiş ve bu alanlarda kadına gereken önem verilmemiştir. Feminist ekonomistler geleneksel-neoklasik iktisadı, kadın deneyimlerinin ekonomiye yansıtılmaması ve toplumsal cinsiyet ayrımcılığına yer verilmesi sebebiyle eleştirmektedir. Bu nedenle, Feminist iktisatçılar kadın bakış açısını da dahil ederek ekonominin gözden geçirilmesi ve sorgulanmasının, iktisadın ufkunu genişleteceği iddiasını savunmaktadırlar. Kadın, tarihin her döneminin kendi şartlarına göre değişen biçim ve statülerde çeşitli ekonomik faaliyetlere katılmıştır. Bununla birlikte, kadınlar gerçek anlamda, ilk kez sanayi devrimi ile birlikte, “ücretli” olarak ve “işçi” statüsü altında çalışma yaşamı içinde yer almışlardır. Çalışan kadınları destekleyen kanun ve uygulamalar, eğitim imkanlarının artması, demografik gelişme, aile boyutunun küçülmesi, evlenme oranında azalma, boşanma oranında artış, tek bireyli aileler, standart dışı çalışma şekilleri, kadının çalışmasına yönelik tutumda sağlanan gelişmeler, çocuk bakımı ve diğer hizmetlerdeki iyileşmeler kadın işgücü sayısının artışında rol oynayan önemli gelişmelerdir. Bu bağlamda çalışmada Türkiye Ekonomisinde kadının rolünü ve statüsünü tarihsel perspektif içinde gözden geçirmek amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Feminist İktisat, Kadın İşgücü, Türkiye Ekonomisi, Ekonomik Kalkınma

The role of woman in Turkish economy with feminist economics perspective

Öz

The role and place of women have been neglected for a long time in economics, and women have not been given due importance in these fields. Feminist economists criticise traditional-neoclassical economics claiming that conceptual basis for the mainstream economic knowledge is gender discrimination and women’s experiences are not reflected in economics. In this light, they challenge economics suggesting that it should be reviewed and questioned including women’s perspective. Women have participated in various economic activities in varying shapes and status depending on the conditions of each period of history. However, in the true sense, women have taken place in working life under the status of “paid” and “workers” for the first time after the industrial revolution. Laws and practices that support working women, increased educational opportunities, demographic developments, shrinking family size, marriage rate reduction, divorce rate increase, single individual-family, non-standard operating modes, improvements achieved in attitudes towards women’s work, child care and improvements in other services are important developments that play a role in increasing the number of female labour. In this context, the aim of this study is to examine women’s role, status and issues in Turkish Economy from a historical perspective.

Anahtar Kelimeler

Feminist Economics, Female Labour Force, Turkish Economy, Economic Development

Kaynakça

• Altındal, M., (1994), Osmanlıda Kadın, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1994’den aktaran, M. A. Gürol, Türkiye’de Kadın Girişimci ve Küçük İşletmesi, Atılım Üniversitesi Yayını, Ankara.
• Aslantepe, G.(2012), Kadın İstihdamının Artması ve ILO Sözleşmeleri, Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, ed. Ahmet Makal ve Gülay Toksöz, Ankara Üniversitesi Yayınevi, Ankara.
• Aydın, M. O., (1999), Yasal Açıdan Kadın İşgücü, Türkiye’de Kadın İşgücü Seminerleri, 1-2, TİSK Yayınları, Yay. No. 192, 1999.
• BM, Türkiye Raporu, 1996.
• Boserup, E., (1970), Woman’s Role in Economic Development, NY:St. Martin Press.
• Buğra, A. ve Özkan, Y. (2014), Akdenizde Kadın İstihdamının Seyri, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Capital Dergisi, (1995), Hedefteki Kadın. 4(5).
• Çağatay, N., (1982), Bir Türk Kurumu Olan Ahilik, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 7(104), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara
• Çakır, S., (1996), Osmanlı Kadın Hareketi, Metis Kadın Araştırmaları Dizisi-4, Metis Yayınları, Yaylacık Matbaası, İstanbul.
• DİE, 1990’lı yıllarda Türkiye’de Kadın, Ankara, 1996.
• Evans, M.D.R., ve Kelley, J., “Trends in Women’s Labor Force Particitation in Australia: 1984-2002”, Social Science Research,Volume 37, Issue 1, pp.287-310.
• Gürol, M. A. (2000), Türkiye’de Kadın Girişimci ve Küçük İşletmesi, Atılım Üniversitesi Yayını, Ankara.
• ILO, (2011), Global Employment Trends 2011, International Labour Office, Geneva.
• Işığıçok, Ö., (2005), XXI. Yüzyılda İstihdam ve İnsana Yakışır İş, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• İlkkaracan, İ., (2012), Feminist Politik İktisat ve Kurumsal İktisat Çerçevesinde Türkiye’de Kadın İstihdam Sorununa Farklı Bir Yaklaşım, Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, ed. Ahmet Makal ve Gülay Toksöz, Ankara Üniversitesi Yayınevi, Ankara.
• Makal, A., (2001), Türkiye’de 1950-1965 Döneminde Ücretli Kadın Emeğine İlişkin Gelişmeler, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:56, Sayı,2, ss.117-155.
• Makal, A., (2010), Türkiye’de Erken Cumhuriyet Döneminde Kadın Emeği, Çalışma ve Toplum, Sayı:25, ss.13-39.
• Makal, A., (2012), Türkiye’de Kadın Emeğinin Tarihsel Kökenleri, Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, ed. Ahmet Makal ve Gülay Toksöz, Ankara Üniversitesi Yayınevi, Ankara.
• TİSK, (1999), Kadın İşgücü Araştırması, Ankara.
• Toksöz, G. (2012), Kalkınmada Farklı Yörüngeler Kadın İstihdamında Farklı Örüntüler Işığında Türkiye’de Kadın İstihdamı, Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, ed. Ahmet Makal ve Gülay Toksöz, Ankara Üniversitesi Yayınevi, Ankara.
• Toksöz, G., (1999) Türkiye’de Kadın İşgücü ve Enformel Sektörde İstihdamı, TİSK Türkiye’de Kadın İşgücü içinde, Ankara.
• Toksöz, G., (2007), Türkiye’de Kadın İstihdamının Durumu, Uluslar arası Çalışma Ofisi, Ankara.
• TÜİK, (2014), İstatistiklerle Kadın 2014 Haber Bülteni, Ankara.