15 Temmuz filmlerinde milliyetçiliğin sunumu: “Cumhurbaşkanlığı 15 Temmuz Belgeseli” örneği

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 3, 514 - 529, 01.07.2018

Merve Can Maraşlı

https://doi.org/10.24289/ijsser.428849

Öz

Milliyetçilik anlayışının, özünde ortak dil, tarih, duygu, gelenek, görenek
ve coğrafya birliğine dayanarak bir ‘kültür hareketi’ olarak değerlendirilmesiyle
birlikte, milliyetçilik devletlerin toplumu birleştirme ve bütünleştirme için
kullandığı bir ideoloji haline gelmiştir. Bu anlayışa göre ırk değil,
vatandaşlık bağı ve ortak yaşayış esas alınmaktadır. Nitekim Türkiye
Cumhuriyeti’nin kuruluşu da böylesi bir düşüncenin bir sonucu olarak
gerçekleşmiştir. Türk milletinin, çeşitli milliyetçi ögeler etrafından birlik
ve bütünlük halinde hareket etiği örneklerden biri de 15 Temmuz darbe girişimi
olmuştur. Bu çalışmada, darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasının
ardından, demokratik sisteme ve ülkenin birlik ve bütünlüğüne vurgu yapmak
amacıyla hazırlanan 15 Temmuz filmlerinde, milliyetçi ögelerin nasıl ve ne
ölçüde kullanıldığını görmek amaçlanmıştır. Örneklem olarak ‘Cumhurbaşkanlığı 15
Temmuz Belgeseli’ ele alınmış ve bu belgesel film içerik çözümlemesi yöntemiyle
incelenmiştir. Filmi oluşturan hem görsel hem de sesli/sözlü unsurların
milliyetçilik vurgusuyla nasıl örtüştüğü ve onu nasıl yeninden ürettiği ortaya
koyulmuştur. Bu çalışma, milliyetçiliğin, bütünleşmeyi sağlayan bir ideoloji
olarak devlet tarafından hazırlatılan filmlerde nasıl kullanıldığını görmek
açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

15 Temmuz, Milliyetçilik, Cumhurbaşkanlığı 15 Temmuz Belgeseli

Presentation of nationalism in July 15th Films: Example of “July 15th Documentary of Presidency”

Öz

With the
sense of nationalism as a 'cultural movement' based on the unity of common
language, history, emotion, tradition, custom and geography in essence,
nationalism has become an ideology that states use for unifying and integrating
society. According to this understanding, the bond of citizenship and common
living are taken as basis, not the race. Indeed, the establishment of the
Republic of Turkey was realized as a result of such an idea. One of the
examples of the movement of the Turkish nation in unity and integrity around
various nationalist elements has been the coup attempt of July 15th. In this
study, it was aimed to see how and in what way nationalist elements were used
in the July 15th films prepared to emphasize the democratic system and the
unity and integrity of the country after the failure of the coup attempt. As a
sample, 'July 15th Documentary of Presidency' was handled and this documentary
film was analyzed by content analysis method. It has been revealed how both the
visual and audiovisual elements that make up the film overlap with the emphasis
of nationalism and how it reproduces it. This work is important to see how
nationalism is used in films prepared by the state as an ideology that provides
for integration.

Anahtar Kelimeler

July 15th, Nationalism, July 15th Documentary of Presidency

Kaynakça

• Althusser, L. (2017). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. İstanbul: İthaki Yay.
• Aydos, S. (2010). Anadolu’dan Geldik. Ankara: Kilit Yay.
• Ayın, F. (yty). “Atatürk ve Milliyetçilik” http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-42/ataturk-ve-milliyetcilik Erişim Tarihi: 03.01.2018
• Başgil, A. F. (1943). “Türk Milliyetçiliği-Doğuşu-Manası-Gayesi ve Vasıflan” İkinci Türk Tarih Kongresi 1937. İstanbul.
• Billig, M. (2002). Banal Milliyetçilik. (Çev. Şişkolar, C.). İstanbul: Gelenek Yay.
• Calhoun, C. (2007). Milliyetçilik. (Çev. Sütçüoğlu, B.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yay.
• Cumhurbaşkanlığı “15 Temmuz Belgeseli”. https://www.tccb.gov.tr/faaliyetler/15temmuz/ Erişim Tarihi: 16.12.2017
• Çoğal, N. (2016). “Prof. Dr. Erol Güngör’de Milliyetçilik”. https://www.turkocaklari.org.tr/yazar/nejat-cogal/erol-gungor-un-milliyetcilik-anlayisi-6611 Erişim Tarihi: 01.01.2018
• Gökalp, Z. (2007). Kitaplar 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Gündoğan, A. O. (yty). “Devlet ve Milliyetçilik”. http://www.aliosmangundogan.com/PDF/Makale/Ali-Osman-Gundogan-Devlet-ve-Milliyetcilik.pdf?i=1 Erişim Tarihi: 06.01.2018
• Güntekin, Z. (2006). “Bir Popüler Kültür Ürünü Olarak Mafya Dizileri: Kurtlar Vadisi Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• İnan, A. (2010). Vatandaş İçin Medeni Bilgiler. İstanbul.
• Karpat, K. H. (2009). Osmanlıdan Günümüze Kimlik ve İdeoloji. (2. Baskı) İstanbul: Timaş Yay.
• Smith, A. (1994). Milli Kimlik. Çev. Şener, B. S. İstanbul: İletişim Yay.
• Tural. S. K. (2015). Yüzyıla Damgasını Vuran Önder Atatürk. Ankara: Akçağ Yay.,
• Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yay.
• Türkdoğan, O. (2005). Türk Ulus-Devlet Kimliği. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yay.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası.