Gri ilişkisel analiz yöntemiyle Türkiye’deki devlet üniversitesi hastanelerinin performans değerlendirmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 4, 472 - 490, 01.10.2020

Gülüzar Kurt Gümüş , Nehir Balcı

https://doi.org/10.24289/ijsser.777141

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, Türkiye sağlık sisteminde önemli bir yere sahip olan devlet üniversitesi hastanelerinin finansal performanslarını Gri İlişkisel Analiz yöntemi (GİA) ile değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği sağlamak için finansal kaynakların etkin şekilde yönetilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, likidite, finansal yapı, devir ve kârlılık oranlarıyla analiz gerçekleştirilmiştir. Otuz iki devlet üniversitesi hastanesi için on finansal oran 2015 yılı itibariyle hesaplanarak analizde kullanılmıştır. Hastanelerin likidite oranları açısından ideal değerlerin altında olduğu, hastanelerin finansal yapısının borçlanma ağırlıklı, özsermayesinin zayıf olduğu ve karlılıkların düşük olduğu tespit edilmiştir. GİA analizi sonucunda, likidite ve karlılık oranları yüksek olan hastanelerin finansal performansının da yüksek olabileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca çalışma sonuçlarına göre finansal per-formansı orta ve düşük seviyede olan hastanelerin karlılık problemi ile karşı karşıya oldukları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Devlet üniversitesi hastaneleri, gri ilişkisel analiz, performans değerlendirme, sağlık işletmelerinde finansal performans

Performance evaluation of Turkish public university hospitals with grey relationship analysis

Öz

The aim of this study is to evaluate the financial performance evaluation of public university hospitals which have crucial position in Turkish health care system by Grey Relational Analysis (GRA). Financial resources need to be managed efficiently to ensure the sustainability of health services. In this context, it is used to liquidity, financial structure, turnover and profitability ratios to conduct analysis. Ten financial ratios of thirty-two public university hospitals for the year 2015 are measured to employ in the analysis. It is found that hospitals were below ideal values in terms of liquidity ratios, the financial structure of the hospitals was debt-weighted, that their equity position was weak and that their profitability was low. GİA is concluded that a hospital which has higher liquidity and profitability ratios may have higher financial performance. Moreover, as a result of the analysis, it is determined that the hospi-tals, whose financial performance are medium and low, have faced the profitability problem

Anahtar Kelimeler

Public university hospitals, grey relational analysis, performance evaluation, financial performance of health organizations

Kaynakça

• Akca, N., & İkinci, S. S. (2014). Ankara'da Yer Alan Özel Bir Sağlık İşletmesinin Finansal Tablolarının Oran Analizi Yöntemi ile Değerlendirilmesi. The Journal of Business Science, 2(1), 111-126.
• Atasever, Mehmet (2014). Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi: 2002-2013 Dönemi, Sağlık Bakanlığı, Yayın No:983. Ankara: Bakanlığı, T. S. (2015). Sağlık İstatistiği Yıllığı 2014. Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü. Ankara. Sentez Matbaacılık ve Yayıncılık.
• Bektaş, H., & Tuna, K. (2013). Borsa İstanbul Gelişen İşletmeler Piyasası’nda İşlem Gören Firmaların Gri İlişkisel Analiz ile Performans Ölçümü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 185-198.
• Chang, C. P. (2006). Managing Business Attributes and Performance for Commercial Banks. The Journal of American Academy of Business, 9(1), 104-109. Deng, J.D. (1982), “Control Problems of Grey Systems”, Systems and Control Letters, 5, pp.288-294.
• Elveren, A. Y. (2008). Social Security Reform in Turkey: A Critical Perspective. Review of Radical Political Economics, 40(2), 212-232.
• Feng, C. M., & Wang, R. T. (2000). Performance Evaluation for Airlines Including the Consideration of Financial Ratios. Journal of Air Transport Management, 6(3), 133-142.
• Figueras, J., McKee, M., Lessof, S., Duran, A., & Menabde, N. (2008). Health Systems, Health and Wealth: Assessing the Case for Investing in Health Systems. In WHO European Ministerial Conference on Health Systems" Health Systems, Health and Wealth".
• Hamzaçebi, C., & Pekkaya, M. (2011). Determining of Stock İnvestments with Grey Relational Analysis. Expert Systems with Applications, 38(8), 9186-9195.
• Ho, C.T ve Wu, Y.S. (2006), “Benchmarking Performance Indicators for Banks”, Benchmarking: An International Journal, Vol. 13, Issue.1/2, pp.147-159.
• Hsu, Y. T., Liu, M. C., Yeh, J., & Hung, H. F. (2009). Forecasting The Turning Time of Stock Market Based on Markov–Fourier Grey Model. Expert Systems with Applications, 36(4), 8597-8603.
• Huang, K. Y., & Jane, C. J. (2009). A Hybrid Model for Stock Market Forecasting and Portfolio Selection Based on ARX, Grey System and RS Theories. Expert systems with Applications, 36(3), 5387-5392.
• Karadeniz, E. (2016). Hastane Hizmetleri Alt Sektörünün Finansal Performansının İncelenmesi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Sektör Bilançolarında Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2).
• Kung, C. Y., & Wen, K. L. (2007). Applying Grey Relational Analysis and Grey Decision-Making to Evaluate the Relationship Between Company Attributes and Its Financial Performance—A Case Study of Venture Capital Enterprises in Taiwan. Decision Support Systems, 43(3), 842-852.
• Kuo, Y., Yang, T., & Huang, G. W. (2008). The Use of Grey Relational Analysis in Solving Multiple Attribute Decision-Making Problems. Computers & Industrial Engineering, 55(1), 80-93.
• Lin, S. L., & Wu, S. J. (2011). Is Grey Relational Analysis Superior to the Conventional Techniques in Predicting Financial Crisis?. Expert Systems with Applications, 38(5), 5119-5124.
• Lin, Y., Chen, M.Y. ve Liu,S., (2004) “Theory of Grey Systems: Capturing Uncertainties of Grey Information”, Kybernetes, 33(2): 196-218.
• Liou, J. J., Hsu, C. C., Yeh, W. C., & Lin, R. H. (2011). Using a Modified Grey Relation Method for Improving Airline Service Quality. Tourism Management, 32(6), 1381-1388.
• Özdağoğlu, A., Gümüş, Y., Özdağoğlu, G., & Kurt Gümüş, G. (2017). Evaluating Financial Performance with Grey Relational Analysis: An Application of Manufacturing Companies Listed on Borsa İstanbul. Journal of Accounting & Finance, (73).
• Özdemir, A. İ., & Deste, M. (2009). Gri İlişkisel Analiz ile Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38(2), 147-156.
• Özer, Ö., Yıldırım, H., Yıldırım, T. (2015). Sağlık Sistemlerinde Finansal Sürdürülebilirlik: Kuram ve Uygulama, ABSAM, Ankara.
• Özgülbaş, N., & Koyuncugi̇l, A. S. (2007). Sağlık Kurumlarında Finansal Performans Ölçümü: Kamu Hastanelerinin Veri Madenciliği İle Sınıflandırılması. İktisat İşletme ve Finans, 22(253), 18-30.
• Özgülbaş, N., & Koyuncugil, A. S. (2010). Sağlık Bakanlığı Hastanelerinin Finansal Risklerine Göre Sınıflandırılması: Veri Madenciliği Modeli.
• Özgülbaş, N., Koyuncugil, A. S., Duman, R., & Hatipoğlu, B. (2008). Özel Hastane Sektörünün Finansal Değerlendirmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 40, 120-131. Özsarı, H. (2013). Finansal Sürdürülebilirlik, Güçler Ayrılığı Ve Üniversite Hastaneleri. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 76(1), 4-8.
• Tayyar, N., AKCANLI, F., Genç, E., & Erem, I. (2014). BİST'e Kayıtlı Bilişim ve Teknoloji Alanında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Gri İlişkisel Analiz (GİA) Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Journal of Accounting & Finance, (61).
• Teksöz, T., & Helvacıoğlu, K. (2009). Genel Sağlık Sigortası’nın Mali Sürdürülebilirlik Açısından Analizi: 2009’da Ne Oldu?. TEPAV Politika Notu.
• TUİK , Sağlık İstatistikleri http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1095 Erişim tarihi 30.06.2017
• TUİK, Sağlık Harcaması İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1084, Erişim tarihi 26.06.2017.
• Türkmen, F. (2016) Üniversite Hastanelerinin Yeniden Yapılandırılması, Üniversite Hastaneleri Birliği Derneği 18. Toplantısı, Osmangazi Üniversitesi, 26-27 Şubat 2017, Erişim: http://www.uhbd.org/Genel%20Toplant%C4%B1lar/universite-hastaneleri-birligi-dernegi-18-toplantisi- osmangazi-universitesi-, Erişim tarihi 11.04.2016.
• Wang, P., Zhu, Z., & Wang, Y. (2016). A Novel Hybrid MCDM Model Combining the SAW, TOPSIS and GRA Methods Based on Experimental Design. Information Sciences, 345, 27-45.
• Wang, R. T., Ho, C. T., Feng, C. M., & Yang, Y. K. (2004). A Comparative Analysis of the Operational Performance of Taiwan's Major Airports. Journal of Air Transport Management, 10(5), 353-360.
• Wen, K. L. (2004). Grey Systems: Modeling and Prediction. Yang's Scientific Press, Tuscon, USA, 49-144.
• Wu, C. R., Lin, C. T., & Tsai, P. H. (2010). Evaluating Business Performance of Wealth Management Banks. European Journal of Operational Research, 207(2), 971-979.
• Xiong, Y. (2007). Grey Relational Evaluation of Financial Situation of Listed Company. Journal of Modern Accounting and Auditing, 3(2), 41-44.
• Yiğit, V., & Yiğit, A. (2016). Üniversite Hastanelerinin Finansal Sürdürülebilirliği-Financial Sustainability of University Hospitals. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 253-273.
• Zhang, X. (2012). Venture Capital Investment Base on Grey Relational Theory. Physics Procedia, 33, 1825-1832.