Çizgi filmlerde değer eğitimi: TRT Çocuk örneği

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 114 - 128, 30.04.2021

Yeşim Yener , Mustafa Yılmaz , Mert Şen

https://doi.org/10.24289/ijsser.846419

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı, TRT Çocuk kanalının günlük yayın akışındaki tüm çizgi filmlerin değerler eğitimi açısından incelenmesidir. Araştırma genel tarama modelindedir. Araştırmanın verilerini TRT Çocuk kanalının günlük yayın akışında yer alan 28 farklı çizgi filmin Youtube platformundaki en çok izlenen bölümleri oluşturmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığının değerler eğitimine ilişkin genelgesinde yer alan değerlerin çizgi filmlerde işlenme durumu görüş birliğiyle belirlenmiştir. Verilerin içerik analizi sonucunda, incelenen çizgi filmlerde en fazla yardımlaşma-dayanışma değeri ele alınırken empati değerine yer verilmediği görülmüştür. Genel olarak, çizgi filmlerin sürelerine kıyasla yeterli sayıda değere vurgu yaptığı ifade edilebilir. İncelenen çizgi filmlerin değerler eğitimi açısından önemli role sahip olduğu, çizgi filmlerin yeni bölümlerinde veya yeni yapılacak çizgi filmlerde az sayıda ele alınan değerlere daha çok yer verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

TRT Çocuk, Değer eğitimi, Çizgi film, Çocukluk dönemi, Kitle iletişim araçları

Value education in cartoons: TRT Kids channel example

Öz

The aim of this study is to examine all cartoons in the daily broadcast flow of TRT Çocuk channel in terms of values education. The study is conducted in a general survey model. The study data consist of the most-watched episodes of 28 different cartoons on the Youtube platform in the daily broadcast flow of TRT Çocuk channel. The addressing of the values in the cartoons in the circular of the Ministry of National Education on values education was determined by consensus. As a result of the content analysis of the data, it was observed that the empathy value was not included in the analyzed cartoons, while the cooperation-solidarity value was most-ly addressed. In general, it can be stated that cartoons emphasize a sufficient number of values compared to their duration. We think that the cartoons examined play an important role in terms of values education, and the values that are addressed in few numbers should be included more in new episodes of cartoons or new cartoons.

Anahtar Kelimeler

Value education, Cartoon, Childhood, Mass media, TRT Çocuk

Kaynakça

• Akhan, N. E., Çiçek, S., & Mert, H. (2019). Cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler öğretim programlarında değişen “iyi vatandaşlık” algısı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 9-19.
• Akıncı, A. (2013). Okul öncesi döneme yönelik hazırlanan çizgi filmlerde değerlerin sunumu: TRT Çocuk kanalı örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
• Alzate, J. V., (2016). Grade school children: more affected on violent TV cartoons. International Journal of Novel Research in Education and Learning. 3(1), 1-10.
• Anggara, I. G. A. S., Santosa, H., & Udayana, A. G. B. (2019). Character education and moral value in 2d animation film entitled" Pendeta Bangau". CAPTURE: Jurnal Seni Media Rekam, 10(2), 57-70.
• Asghar, S., & Chohan, N. (2019). How animated cartoons change the linguıstics behavior of the students. International Bulletin of Linguistics & Literature 1(3), 30-47.
• Astuti, R. W., Waluyo, H. J., & Rohmadi, M. (2019). Character education values in animation movie of nussa and rarra. Budapest International Research and Critics Institute-Journal (BIRCI-Journal) (2), 215-219.
• Aşılıoğlu, E. (2018). Sanat eğitimcilerinin bakış açısından "Pepee". Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 87-96.
• Atik, A., & Erdoğan, Ş. B. (2014). Toplumsal bellek ve medya. Atatürk ve İletişim Dergisi(6), 1-16.
• Aymaz, G. (2018). İletişim araçlarının toplumsal tarihi için bir giriş. Global Media Journal TR Edition, 8(16), 124-139.
• Borzekowski, D. L. (2018). A quasi-experiment examining the impact of educational cartoons on Tanzanian children. Journal of Applied Developmental Psychology, 54, 53-59.
• Browne, K. D., & Hamilton-Giachritsis, C., (2005). The influence of violent media on children and adolescents: a public-health approach. The Lancet, 365(9460), 702-710.
• Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA), (2018). Animasyon sektörü raporu 2018. 13/12/2020 tarihinde https://www.investineskisehir.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/AnimasyonSektoru2018BSK.pdf adresinden erişilmiştir.
• Cesur, S., & Paker, O. (2007). Televizyon ve çocuk: çocukların tv programlarına ilişkin tercihleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 106-125.
• Coates, A. E., Hardman, C. A., Halford, J. C., Christiansen, P., & Boyland, E. J. (2019). Social media influencer marketing and children’s food intake: a randomized trial. Pediatrics, 143(4), 1-9.
• Çetin, İ. (2018). Yurt Dışındaki Türk Çocuklarına Türkçe Öğretiminde Çizgi Filmler Yoluyla Değerler Aktarımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demir, R. (2019). Türkiye’de çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlerde dini ve kültürel değerler eğitimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Deniz, L., & Tutgun-Ünal, A. (2019). Sosyal medya çağında kuşakların sosyal medya kullanımı ve değerlerine yönelik bir dizi ölçek geliştirme çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1025-1057.
• Datareportal, (2020). Digital 2020: Turkey. 13/12/2020 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2020-turkey adresinden erişilmiştir.
• Dillon, K. P., & Bushman, B. J. (2017). Effects of exposure to gun violence in movies on children’s interest in real guns. JAMA pediatrics, 171(11), 1057-1062.
• Dinleyici, M., Carman, K., B., Öztürk, E. & Şahin-Dağlı, F. (2016). Çocukların medya kullanımı ve ebeveynlerin çocukların medya kullanımına ilişkin görüşleri. Etkileşimli Tıbbi Araştırma Dergisi, 5 (2), 18.
• Doğan, A., & Göker, G. (2012). Tematik televizyon ve çocuk: ilköğretim öğrencilerinin televizyon izleme alışkanlıkları. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 5-30.
• Domoff, S. E., Harrison, K., Gearhardt, A. N., Gentile, D. A., Lumeng, J. C., & Miller, A. L. (2019). Development and validation of the Problematic Media Use Measure: A parent report measure of screen media “addiction” in children. Psychology of Popular Media Culture, 8(1), 2-11.
• Dumova, T. (2007). Prosocial content in a local children's television program. International Journal of Technology, Knowledge and Society, 2(8), 129-139.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education (4. Baskı). USA: McGrawHill.
• Garrett, D. F. (2016). Intertemporal price discrimination: Dynamic arrivals and changing values. American Economic Review, 106(11), 3275-99.
• Gentile, D. A., Anderson, C. A., Yukawa, S., Ihori, N., Saleem, M., Ming, L. K., & Rowell Huesmann, L. (2009). The effects of prosocial video games on prosocial behaviors: International evidence from correlational, longitudinal, and experimental studies. Personality and Social Psychology Bulletin, 35(6), 752-763.
• Ghilzai, S. A., Alam, R., Ahmad, Z., Shaukat, A., & Noor, S. S. (2017). Impact of cartoon programs on children’s language and behavior. Insights in Language Society Culture (2), 104-126.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Habib, K., & Soliman, T. (2015). Cartoons’ effect in changing children mental response and behavior. Open Journal of Social Sciences, 3(9), 248.
• Hoffner, C. (1996). Children's wishful identification and parasocial interaction with favorite television characters. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 40(3), 389-402.
• Hsu, H. T., & Lee, I. J. (2020, Temmuz). Using augmented reality technology with serial learning framework to develop a serial social story situation board game system for children with autism to improve social situation understanding and social reciprocity skills. In International Conference on Human-Computer Interaction konferansında sunulan bildiri, Kopenhag, Danimarka.
• Iamurai, S. (2009). Positive Cartoon Animation to Change Children Behaviors in Primary Schools. In International Conference on Primary Education,1-6.
• Inglehart, R. (2017). Changing values in the Islamic world and the West. Values, Political Action, and Change in the Middle East and the Arab Spring, 3-24.
• Julia, J., & Isrokatun, I. (2019). Technology literacy and student practice: Lecturing critical evaluation skills. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 18(9), 114-130.
• Kamleitner, B., & Khair Jyote, A. (2013). How using versus showing interaction between characters and products boosts product placement effectiveness. International Journal of Advertising, 32(4), 633-653.
• Kanar, S. (2019). Animasyon filmlerinin öğrencilerin değer gelişimine etkileri: Arabalar 1 animasyon filmi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kanellidou, M., & Zacharia, Z. (2019). Vısualızatıons ın prımary educatıon. Effects on the conceptual understandıng of basıc astronomy concepts for chıldren up to ten years old. In EDULEARN 19 Proceedings, (3080-3084).
• Karaca, S. S. (2019). Çizgi filmlerde değerler eğitimi, değerler eğitimi açısından Rafadan Tayfa çizgi filminin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir Katip Çelebi Üniveritesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kidenda, M. C. A. (2018). The necessity for parents to watch animated cartoons with children aged seven to eleven years. Journal of Education and Practice, 2(1), 42-52.
• Korukcu, A., Güngör, M., & Ardahanlı, Ö. (2015). Animasyon filmlerin değerler bağlamında incelenmesi. Bilal Yorulmaz vd. İstanbul: Dem Yay, 53-83.
• Krahé, B., Möller, I., Huesmann, L. R., Kirwil, L., Felber, J. & Berger, A. (2011). Desensitization to media violence: links with habitual media violence exposure, aggressive cognitions, and aggressive behavior. J. Pers. Soc. Psychol, 100, 630-646.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: qualitative data analysis. Thousand Oaks London: Sage.
• Milli Eğitim Temel Kanunu. (1973, 24, Haziran). Resmi Gazete (Sayı:14574). 13/12/2020 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14574.pdf adresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2008). Öğrencilerin televizyon izleme alışkanlıkları. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı. Erişim adresi: https://www.meb.gov.tr/earged/earged/TV_izleme.pdf.
• Milli Eğitim Bakanlığı İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü (2012). Değerler eğitimi yönergesi. 13/12/2020 tarihinde http://www.istmem.com/Sayfa/24/Degerler-Egitimi.aspx adresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Mukhra, R., Baryah, N., Krishan, K., & Kanchan, T. (2019). ‘Blue Whale challenge’: A game or crime? Science and Engineering Ethics, 25(1), 285-291.
• Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z. & Razak-Özdinçler, A. (2018). Dijital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5, 227–247.
• Neubaum, G., & Krämer, N. C. (2017). Monitoring the opinion of the crowd: Psychological mechanisms underlying public opinion perceptions on social media. Media Psychology, 20(3), 502-531.
• Nomaguchi, K., & Milkie, M. A. (2019). What should children learn? Americans’ changing socialization values, Socius, 5, 1-17.
• Oyero, O., & Oyesomi, K., O., (2014). Perceived influence of television cartoons on Nigerian children’s social behaviour. Estudos em Comunicação, 17, 91-116.
• Pandey, A., & Lenka, C., (2020). Impact of cartoon watching on overall development of school going children: a case study in Bhubaneswar city, Odisha. International Journal of Applied Research, 6(4), 334-344.
• Pérez-Torres, V., Pastor-Ruiz, Y., & Abarrou-Ben-Boubaker, S. (2018). Youtuber videos and the construction of adolescent identity. Comunicar. Media education research journal, 26(1).
• Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), (2018). Televizyon izleme eğilimleri araştırması. 13/12/2020 tarihinde https://www.rtuk.gov.tr/rtuk-kamuoyu-arastirmalari/3890/5776/televizyon_izleme_egilimleri_arastirmasi_2018.html adresinden erişilmiştir.
• Rai, S., Waskel, B., Sakalle, S., Dixit, S., & Mahore, R. (2017). Effects of cartoon programs on behavioural, habitual and communicative changes in children. International Journal of Community Medicine and Public Health, 3(6), 1375-1378.
• Rodríguez, C. D., & Cumming, T. M. (2017). Employing mobile technology to improve language skills of young students with language-based disabilities. Assistive Technology, 29(3), 161-169.
• Sadioğlu, Ö., Turan, M., Dikmen, N., Yılmaz, M., & Özkan, Y. (2018). Değerlerin öğretiminde çizgi filmler: Rafadan Tayfa Örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 240-251.
• Sancak, S. (2019). Küreselleşme ve değişen değerler bağlamında 2010-2018 ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programıyla yetiştirilmek istenen model insan tipi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(13), 94-115.
• Sevim, Z. (2013). Çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımından karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Uşak.
• Sevinç, M. (2006). Evrensel ve Yerel Değerlerin Eğitime Yansımaları. A. U. Yurdagül Mehmedoğlu (ed.) içinde, Küreselleşme Ahlak ve Değerler (ss. 205-240). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Shah, J., Das, P., Muthiah, N., & Milanaik, R. (2019). New age technology and social media: adolescent psychosocial implications and the need for protective measures. Current Opinion in Pediatrics, 31(1), 148-156.
• Shakhmarova, R. R. (2017). Continuous education as the basis of personal development in modern socıety. International Research Journal, 5(59), 85-87.
• Song, Y., & Zhang, Y. B. (2008). Cultural Values in Chinese Children's Animation: A Content Analysis of The Legend of Nezha. China Media Research, 4(3), 18-27.
• Susar-Kırmızı, F. (2014). 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
• Şahin, R. N. (2019). TRT’nin Çocuklara Yönelik Çizgi Filmlerinin Türkçe Öğretimi ve Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şen, M., (2020). Temel eğitimde değerler eğitimi kapsamında Türk ve yabancı animasyon filmlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bolu.
• Şentürk, Ş., & Keskin, A. (2019). Rafadan Tayfa çizgi filminin milli ve evrensel değerler açısından değerlendirilmesi. Journal of Social Sciences Eskisehir Osmangazi University/Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(özel sayı), 1-15.
• Talu, E. (2019). Bir oyundan ötesi:" Mavi Balina"(The Blue Whale) adlı oyunun Shneidman'ın" İntihar Küpü" modeli bağlamında analizi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 20(3), 1044-1078.
• Türkmen, N. (2012). Çizgi filmlerin kültür aktarımındaki rolü ve Pepee. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36(2), 139-158.
• Ulusoy, K., & Dilmaç, B. (2014). Değerler Eğitimi (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Üstündağ, A. (2019). Dizi içeriklerinin gelişim alanları açısından önemi. Journal of Child and Development (J-CAD), 2(4), 58-72.
• Vitasmoro, P., Chandra, A., I., & Jatmiko, J., (2020). Improving student’s english vocabulary mastery through animation cartoon. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 383, 505-509.
• Yağbasan, M. & Kurtbaş, İ. (2015). Şiddet ve tüketim kıskacında çocukluk: Televizyon Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 15-31.
• Yağlı, A. (2013). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolu: Caılou ve Pepee örneği. Electronic Turkish Studies, 8(10), 707-719.
• Yahaya, A. H., Rathakrishnan, B., Tuah, D. K., & George, S. (2020). Influence of aggressive media programs on student behaviour. International Journal of Indian Psychology, 8(2), 1-12.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M., & Candan, F. (2018). Oyun Sanal İntihar Gerçek:" The Blue Whale Challange/Mavi Balina" Oyunu Üzerinden Kurulan İletişimin Neden Olduğu İntiharlar Üzerine Kuramsal Bir Değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29(Özel Sayı), 270-283.
• Yorulmaz, B. (2013). Pepee çizgi filminin din ve değerler eğitimi açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(24), 438-448.
• YouTube, (2020). YouTube About, 2020. 13/12/2020 tarihinde https://www.youtube.com/intl/tr/about/ adresinden erişilmiştir.