The study of reliability and validity of The Children’s Advertising Literacy Scale

Yıl 2022, Cilt 8, Sayı 2, 184 - 197, 30.04.2022

Bahar TAŞAR Seda SAKARYA

https://doi.org/10.24289/ijsser.1079631

Öz

The aim of the research is to conduct a validity and reliability study of the “Advertising Literature Scale for Children (ALS-c) scale" developed by Rozendaal, Opree and Buijzen (2016) to measure the advertising literacy skills of children aged 8-12 years. For this purpose, data were collected from 583 students between the ages of 8-12 who continue their education in the official primary and secondary school in the Sultanbeyli district of Istanbul. The α value of the Conceptual Advertising Literacy Scale for Children (KROÖ-ç) consisting of 5 factors and 15 items was 0.62; The α value of the Attitudinal Advertising Literacy Scale for Children (TROÖ-ç), which consists of 3 factors and 9 items, is 0.72. “As a result of the study; it was concluded that the Children's Advertising Literacy Scale (ROÖ-ç), which consists of two independent subscales, KROÖ-ç and TROÖ-ç, is a valid and reliable measurement tool that can measure the advertising literacy skills of children between the ages of 8-12.

Anahtar Kelimeler

Child, Advertising, Literacy, Validity, Reliability

Çocukların Reklam Okuryazarlığı Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz

Araştırmanın amacı, 8-12 yaş grubundaki çocukların reklam okuryazarlık becerilerini ölçmeye yönelik Rozendaal, Opree ve Buijzen (2016) tarafından geliştirilen “Advertising Literacy Scale for Children (ALS-c) ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda veriler, İstanbul ili Sultanbeyli ilçesinde resmi ilkokul ve ortaokulda öğrenimine devam eden 8-12 yaş aralığındaki 583 öğrenciden toplanmıştır. 5 faktör ve 15 maddeden oluşan Çocuklar İçin Kavramsal Reklam Okuryazarlığı Ölçeği (KROÖ-ç)’nin α değeri 0.62; 3 faktör ve 9 maddeden oluşan “Çocuklar İçin Tutumsal Reklam Okuryazarlığı Ölçeği (TROÖ-Ç)’nin α değeri ise 0.72’dir. Araştırma bulgularında KROÖ-ç ve TROÖ-ç olmak üzere birbirinden bağımsız iki alt ölçekten oluşan Çocukların Reklam Okuryazarlığı Ölçeği (ROÖ-ç)’nin 8-12 yaş aralığındaki çocukların reklam okuryazarlık becerilerini ölçebilecek niteliğe sahip geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Reklam, Okuryazarlık, Geçerlik, Güvenirlik

Kaynakça

• Andronikidis, A.I., Lambrianidou, M. (2010). Children’s understanding of television advertising: a grounded theory approach. Psychology & Marketing, 27(4), 299-322.
• An S., Jin, H.S., Park, E.H. (2014). Children's advertising literacy for advergames: perception of the game as advertising, Journal Of Advertising, 43(1), 63-72.
• Baytimur, T.(2021). Orta Yaş Bireylerin Reklama Bakış Açısı ve Reklam Okuryazarlığı Düzeyleri: Ankara İli Örneği. (Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Bernhardt, A. M., Wilking, C., Gilbert-Diamond, D., Emond, J. A., Sargent, J. D. (2015). Children's recall of fast food television advertising—testing the adequacy of food marketing regulation. PloS one, 10 (3), 1-12.
• Borsa, J. C., Damásio, B. F., & Bandeira, D. R. (2012). Cross-Cultural adaptation and validation of psychological instruments: Some considerations. Paidéia, 22(53), 423–432.
• Buijzen, M., Valkenburg P.M. (2003). The effects of television advertising on materialism, parent–child conflict, and unhappiness:A review of research. Applied Developmental Psychology, 24(4), 437-456.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı(4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çalışkan, S., Baytimur, T.(2019). Üniversite öğrencilerinin reklam okuryazarlığı üzerine bir çalışma. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (3), 27-44.
• Dağlı, Ö., Hacıbektaşoğlu, E. (2015). Televizyon reklamlarının çocuk-aile ilişkisi ve boş zaman kavramı ekseninde değerlendirilmesi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 183-212.
• Davis, L.L.(1992). “Instrument review: Getting the most from a panel of experts”. Applied Nursing Research, 5, 194-197.
• Deniz K. Z. (2007). Psikolojik Ölçme Aracı Uyarlama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 1–16.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi (5. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Dyer, G. (2009). Advertising As Communication. Routledge.
• Elden, M.(2016). Reklam Yazarlığı(8. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Elden, M., Ulukök, Ö. (2006). Çocuklara yönelik reklamlarda denetim ve etik. Küresel İletişim Dergisi, 2(1), 1-23.
• Engin, H. B. (2013). Çocuk ve reklam: Çocuklar olması gerekenden erken büyüyor. I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi, Kasım 2013, Çocuk Vakfı Yayınları, 217-234, İstanbul.
• Eser, C. (2019). Televizyon İzlemek İle Yetişkin Aile Bireyleri Arasindaki İlişkilerin İncelenmesi. (Yükseklisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Ezmeci, F., Söylemez, E. T., Akgül, E., Akman, B. (2017). Çocukların yer aldığı reklamların çocuklara ve yetişkinlere verilen mesajlar, roller ve cinsiyete yönelik ayrımcılık unsurları açısından incelenmesi. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi , 26, 247-279.
• Gürbüz, S., Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson R.E., Tatham, R., L. (2010). Multivariate Data Analysis. United States: Prentice-Hall, Inc.
• Hwang, Y., Yum, J.Y., Jeong, S.H. (2018). What components should be ıncluded in advertising literacy education? Effect of component types and the moderating role of age. Journal of Advertising, 47 (4), 347-361.
• Hudders, L., Caugberghe, V., Panic, K. (2016). How advertising literacy training affect children's responses to television commercials versus advergames. International Journal Of Advertising , 35 (6), 909-931.
• Hudders, L., Pauw, P. D., Cauberghe, V., Panic, K., Zarouali, B., Rozendaal, E. (2017). Shedding new light on how advertising literacy can affect children's processing of embedded advertising formats: A future research agenda. Journal Of Advertising, 46(2), 333-349.
• Jans, S.D., Sompel, D.V., Hudders, L., Cauberghe, V. (2017). Advertising targeting young children: An overview of 10 years of research (2006–2016). Internatıonal Journal Of Advertısıng, 38(2), 173-206.
• Kalan, Ö.G. (2010). Reklamda çocuğun toplumsal cinsiyet teorisi bağlamında konumlandırılışı: ‘kinder’ reklam filmleri üzerine bir inceleme. İletişim Fakültesi Dergisi , 1 (38), 75-89.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Karaca, Y., Pekyaman, A., Güney, H. (2007).Ebeveynlerin televizyon reklam içeriklerinin çocuklar üzerindeki etkilerini etik açıdan algılamalarına yönelik bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 233-250.
• LoDolce, M. E., Harris, J. L., Schwartz, M. B. (2013). Sugar as part of a balanced breakfast? What cereal advertisements teach children about healthy eating. Journal of Health Communication, 18(11), 1293-1309.
• Malmelin, N. (2010). What is advertising literacy? Exploring the dimensions of advertising literacy. Journal of Visual Literacy, 29(2), 129-142. McCallum, R.C., Widaman K.F., Zhang s.,Hong, S.(1999). Sample size in factor analysis. Psychological Methods, 4, 84-99
• Mittal, M., Daga, A., Chhabra, G., Lilani, J. (2010). Parental perception of the ımpact of television advertisements on children’s buying behavior. IUP Journal of Marketing Management, 9.
• Neville, L., Thomas, M., Bauman, A. (2005). Food advertising on Australian television: The extent of children's exposure. Health Promotion International, 20(2), 105-112.
• Öner, N. (2008). Türkiye'de Kullanılan Psikolojik Testlerden Örnekler, Bir Başvuru Kaynağı(2. Baskı). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Papatya, N., Özdemir, Ş. (2012). Hazcı tüketim davranışları ve televizyon programlarını izleme eğilimleri arasındaki ilişki: Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), 161-183.
• Presser, S., Couper, M.P., Lessler, J.T., Martin, E., Martin, J., Rothgeb, J.M., & Singer, E. (2004). Methods for testing and evaluating survey questions, Public Opinion Quarterly, Spring, 68 (1), 109-130.
• Richards, J. I., Curran, C. M. (2002). Oracles on “Advertising”: Searching for a definition. Journal of Advertising , 31(2), 63-77.
• Rozendaal, E., Lapierre, M. A., Reijmersdal, E. A., Buijzen, M. (2011). Reconsidering advertising literacy as a defense against advertising effects. Media Psychology, 14 (4), 333-354.
• Rozendaal, E., Opree, S. J., Buijzen, M. (2016). Development and validation of a survey instrument to measure children's advertising literacy. Media Psychology, 19(1), 72–100.
• Strasburger, V. C. (2006). Children, adolescents, and advertising. pediatrics , 118(6), 2563-2569.
• Şeker, H., ve Gençdoğan, B. (2014). Psikolojide ve Eğitimde Ölçme Aracı Geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şener, A., Yücel, S.(2019). Çocuk tüketici-reklam: Reklam okuryazarlığı bağlamında değerlendirme. Journal of Current Research On Social Siences, 9(4), 245-270.
• Velicer, F.V., Fava J.L.(1998). Effects of variable and subject sampling on factor pattern recovery. Psychological Methods, 3(2), 231-251.
• Yaman, E. S. (2018). Reklamlarda çocuğun tüketici olarak sosyalleşmesi örneği: Danone sütlü atıştırmalık reklamının göstergebilimsel incelemesi. Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları E-Dergisi , 1 (1), 70-83.
• Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zarouali, B., De Pauw, P., Ponnet, K., Walrave, M., Poels, K., Cougberghe, V., Hudders,L.(2019). Considering children’s advertising literacy from a methodological point of view: Past practices and future recommendations. Journal Of Current Issues & Research İn Advertising, 40(2), 196-213.