Annelerin paylaşan ebeveynlik (sharenting) eylemlerini inceleyen ölçek geliştirme çalışması

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 70 - 82, 31.03.2023

Ezgi Alemdar , Süleyman Kahraman

https://doi.org/10.24289/ijsser.1220169

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada annelerin paylaşan ebeveynlik (Sharenting) eylemlerini inceleyen bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır ve ilgili alanyazın doğrultusunda oluşturulan 22 maddelik formun 125 katılımcı ile pilot uygulaması gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama sonrasındaki incelemelerde 17 maddelik form ortaya çıkmıştır. 342 katılımcı anne üzerinde yapılan açımlayıcı faktör analiziyle 4 faktörlü varyansın %71,2’sini açıklayan 17 maddeli bir yapı elde edilmiştir. Bu 4 faktör sırasıyla “Paylaşım Davranışı”, “Sosyal Karşılaştırma Davranışı”, “Olumlu Geri Bildirim Etkisi” ve “Olumsuz Geri Bildirim Etkisi” olarak isimlendirilmiştir. Ölçek formunun elde edilen son hali doğrulayıcı faktör analizi ile değerlendirilmiş ve model doğrulanmıştır. Cronbach Alfa iç tutarlılık değeri ölçeğin güvenirlik analizi için incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda paylaşan ebeveynlik ölçeğinin (PEÖ) annelerde uygulanması için asgari düzeyde standardizasyon değerlerine sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Paylaşan ebeveynlik, Sosyal medya, Annelik, Ölçek geliştirme

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Scale development study for evaluating mothers’ sharenting behaviors

Öz

In this study, it was aimed to develop a scale to examine mothers’ sharenting behaviors. In the process of the scale development, first, the literature review was carried out and in the light of those necessary regulations, a pilot study was carried out with 125 participants with a form including 22 items. After the pilot application, a form with 17 items was created. Then the exploratory factor analysis performed on 342 participants and 17-item structure was able to explain 71.2% of the 4-factor variance. These 4 factors are named as “Sharing Behavior”, “Social Comparison Behavior”, “Positive Feedback Effect”, and “Negative Feedback Effect”. A confirmatory factor analysis on the final version of the scale was carried out and the model was validated. The Cronbach’s Alfa value for internal consistency was checked and The Sharenting Scale was found to have sufficient levels of reliability and validity.

Anahtar Kelimeler

Sharenting, Social media, Motherhood, Scale development

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Aktan, E. & Kayış, H. H. (2018). Sosyal medya ve değişim: Bloglar aracılığıyla anneliğin evrimi üzerine netnografik bir analiz. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 9 (32) , 39-54 .
• Aktaş, G. (2019). Günümüz toplumlarında anneliğin değişen biçimlerini sosyal medya kullanıcıları üzerinden değer-lendirmek. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 36(2), 253-271.
• Altuntaş S., & Baykal Ü. (2011). Örgütsel vatandaşlik düzeyi ölçeğinin hemşirelikte geçerlik-güvenirliği. Reliability and validity of organizational citizenship level scale in nursing. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 13(3).
• Ammari, T., Kumar, P., Lampe, C., & Schoenebeck, S. (2015). Managing children’s online identities. Proceedings of the 33rd Annual ACM Conference on Human Factors in Computing Systems.
• Ayhan, H., & Öztürk, E. (2021). Sharenting as an apparently normal reflection of being a parent in the digital world: A literature review. Turkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine and Forensic Sciences, 18(2), 165–177.
• Bronfenbrenner, U. (1977). Toward an experimental ecology of human development. American Psychologist, 32, 513–531.
• Brosch, A. (2018). Sharenting – Why do parents violate their children’s privacy? The New Educational Review, 54(4), 75–85.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı - İstatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme yöntemleri. http://w3.balikesir.edu.tr/~msackes/wp/wp-content/uploads/2012/03/BAYFinal-Konulari.pdf E.T: 22.05.2022.
• Büyüköztürk, Y. D. D. Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı . Kuram ve Uygu-lamada Eğitim Yönetimi, 32 (32) , 470-483 .
• Çapık, C. (2014). “Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 17(3), 196-205.
• Chae, J. (2015). "Am I a better mother than you?": Media and 21st-century motherhood in the context of the social comparison theory. Communication Research, 42(4), 503–525.
• Choi, G. Y., & Lewallen, J. (2017). “Say instagram, kids!”: examining sharenting and children’s digital representations on Instagram. Howard Journal of Communications, 29(2), 144–164.
• Collins Dictionary (2020) Sharenting. http://www.collinsdictionary.com/submission/11762/Sharenting (Accessed 19.01.2023)
• Costello, A.B., & Osborne, J. (2005) "Best practices in exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis," Practical Assessment, Research, and Evaluation, 10 (7).
• Coyne, S. M., McDaniel, B. T., & Stockdale, L. A. (2017). “Do you dare to compare?” Associations between maternal social comparisons on social networking sites and parenting, mental health, and romantic relationship outcomes. Computers in Human Behavior, 70, 335–340.
• Çoban, İ. & Doğan, A. (2022). Sosyal medya ebeveynliği: Ebeveynlerin sosyal medya davranışları üzerine bir derleme. Nesne, 10(24), 264-277.
• Cyberdefinitions (2020) Sharenting. https://www.cyberdefinitions.com/definitions/SHARENTING.html. (Accessed 19.01.2023)
• DeVellis, R. F. (2014). Ölçek geliştirme kuram ve uygulamalar (T. Totan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Domino, G., & Domino, M.L. (2006). Psychological testing: An introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
• Duggan, M., Lenhart, A., Lampe, C., & Ellison, N. B. (2015). Parents and social media. Pew Research Center, 16(1), 2.
• Dursun, C. (2019). Ebeveynlerin çocuklarını sosyal medyada teşhiri: Çocuk hakları bağlamında bir değerlendirme. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, (4) 8, 195-208.
• Ergül, G. & Yıldız, S. (2021). Sosyal medyada sosyal annelik: Instagram anneliği. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilim-ler Dergisi, 11(2), 611-627.
• Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human relations, 7(2), 117-140.
• Gözüm S, Aksayan S (2002). Kültürlerarasi ölçek uyarlaması için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 4 (2): 9-20.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36.
• Kalayci, Ş. (2006). Faktör analizi. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara.Nobel Yayın Dağıtım A.Ş.
• Kaya, M. F. (2013). Sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 175-193.
• Lipu, M., & Siibak, A. (2019). ‘Take it down!’: Estonian Parents’ and pre-teens’ opinions and experiences with sharenting. Media International Australia, 170(1), 57-67.
• Lupton, D. (2016). The use and value of digital media for information about pregnancy and early motherhood: a focus group study. BMC Pregnancy and Childbirth, 16 (171), 1-10.
• McDaniel, B. T., Coyne, S. M., & Holmes, E. K. (2012). New mothers and media use: associations between blogging, social networking, and maternal well-being. Maternal and child health journal, 16(7), 1509–1517.
• Patır, S. (2009). İstatistiksel proses kontrol teknikleri ve kontrol grafiklerinin malatyadaki bir tekstil (iplik dokuma) işletmesinde bobin sarim kontrolüne uygulanması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 231-250.
• Pişkin, M., Atik, G., Çınkır, Ş., Öğülmüş, S., Babadoğan, C., & Çokluk, Ö. (2014). The development and validation of Teacher Violence Scale. Eurasian Journal of Educational Research, 56, 1-24
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23–74.
• Seçer İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. Ankara. Anı Yayıncılık.
• Şencan H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Steinberg, S. (2017). Sharenting: Children’s Privacy in the Age of Social Media. Emory Law Journal, 66(4), 839.
• Sönmez, V.( 1999). Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu. İstanbul. MEB yayınları.
• Tavşancıl, E. ve Keser, H. (2002). İnternet kullanımına yönelik likert tipi bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 1(1), 79-100.
• Teke, S. (2014). Dönüşen anneliğe yönelik netnografik bir analiz: blogger anneler. Millî Folklor Dergisi, 26 (103), 32-47.
• Tezbaşaran, A.A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Mersin: 3.Sürüm E-Kitap.
• Timurturkan, M. (2019). Annelik, söylem ve iktidar: eleştirel bir tartışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ek Sayı , 64-78.
• Urbina, S. (2004). Essentials of psychological testing. New Jersey: John Wiley & Sons. Inc
• Wood, J. V. (1989). Theory and research concerning social comparisons of personal attributes. Psychological Bulletin, 106(2), 231–248.