JELTOKSAN (ARALIK) OLAYININ KAZAK ŞAİRLERİNİN ŞİİRLERİNDE YANSIMASI

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 35, 07.03.2019

Banu NAGASHBEKOVA

Öz

Türk halklarının geçmiş hayatında çeşitli olaylara, çatışmalara, savaşlara maruz kalması tarih sayfalarında yazılıdır. Tarihi, siyaset, sosyal yaşamı bir araya getirerek bir edebi eser haline dönüştüren yazarlarımız her şeyi göz önünde bulundurmaya çalışmıştır. Bazı yazarlar acı gerçeği olduğu gibi yazdıysa, bazıları şiirsel bir dille yani, sanatsal ve mecazi anlamla okura iletebilmişlerdir. Çalışmada ele alınan konular Kazak şiirlerine Jeltoksan olayının yansımasıdır. Her şair olayları kendi bakış açılarıyla değerlendirir, hayata bir başka gözle bakar ve
hayatın doğal akışına diğer insanlardan farklı duygu ve düşüncelerle yaklaşır. Onların Jeltoksan olayını şiir diliyle ele almaları ve anlatmaları aslında onların iç dünyasında ne olduğunun göstergesidir. Bu çalışmada
Muhtar Şahanov’dan başlayıp Svetkali Nurjan’a kadar şairlerin olayla ilgili şiirleri ele alınmıştır. Jeltoksan olayını adeta ayrıntılarına kadar hissettiren, duygulandıran bu şiirler insanı kayıtsız bırakmaz. Onların döneminde gerçekleşen olayın, bu yazarlarımızı büyük bir kedere, kaygıya boğmuş olduğu bellidir. Bu şiirlerde genellikle gelecek nesillere seslenme, onları gaflet uykusundan uyandırma gibi temalar işlenmiştir. Ele alınan bu çalışmada dört yazarın yaşamı ve yedi şiirine yer verilmiştir. Çözümlemelerde şiirlerin yapısından ziyade muhtevaya, kelime ve kavramların arkasına gizlenmiş anlamları bulmaya çalıştık. Seçilen şiirleri önce özgün şekline, karşısına da Türkçe aktarımına yer verdik. Tüm şiirler aynı konuda işlense bile, farklı yöntem ve üslupta yazılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Jeltoksan olayı, Kazak şairleri, Jeltoksan şiirleri

THE REFLECTION OF JELTOKSAN (DECEMBER) INCIDENT ON KAZAKH POETS POETRY

Öz

Exposure to various incidents, conflicts and wars in the past lives of the Turkish peoples has been written on the history pages. Our authors, who bring history, politics and social life together into a literary work, have tried to take everything into consideration. If some writers wrote the bitter truth as they were, some of them were able to convey them poetically, that is, artistic and metaphorically. The topics covered in this study are reflection of Jeltoxan on Kazakh poems. Every poet evaluates events from his own point of view, looks at life from a different point of view, and approaches the nature of life with different emotions and thoughts from other people. Their elaboration of the Jeltoxan phenomenon with poetry is a sign of what actually happened in their inner world. In this study, poets of the poets starting from Mukhtar Shahanov to Svetkali Nurjan were discussed. These poems, which make the Jeltoksan event feel almost as much as the details, do not leave people indifferent. The incident that took place during these years, it is clear that our writers have strangled a great sadness and anxiety. In these poems, themes such as calling out to future generations and waking them off from sleep are mentioned.In this study, four authors' life and seven poems were included. In analysis, rather than the structure of the poems, we tried to find the meanings hidden behind the words and concepts. We have selected the selected poems in their original form and the Turkish translation. All poems have been written in different methods and methods, even if they are the same. We tried to explain the reader one by one.

Anahtar Kelimeler

December event, Kazakh poets, December poems

Kaynakça

• Aytmatov C. (2000). Şahanov M., Kuz Başındaki Avcı’nın Çığlığı, Tolkın Yayınları, Ankara. Azap, S. (Mart 2017). “Közkaman/Lik: İhanet Ve Kimlik Sorunsali” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 41, S. 104-117 Berdibayev, R. (1997). .Baykal’dan Balkan’a, Bilig Yayınları, Ankara. Esdavlet, U. (2009). Intık Zar, Atamura Yayınları, Almatı. Kara M., İbragim D. (2008). “Uyanma Kavramı ve Kazaklar”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/7 Fall Nurjan, S. (2002). Tan Kavuzın Jarğanda, Almatı. Ravşanov, E. (2006). Bozanğa Bitken Boz Jusan, Altın Kor Yayınları, Almatı.Türk Dil Kurumu, (2011). Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.Söylemez O., Azap S., (2016).Türk Dünyası Edebiyatları Hikaye Çözümlemeleri, Kesit Yayınları, İstanbul. Şahanov, M. (2012). Jeltoksan Epopeyası, Almatı Yayınları, Almatı.Şahanov, M. (2014). Tört Ana, Almatı. https://baq.kz/kk/news/asil_kazina_derekter/okitu-arkili-oristandiru-sayasati-49 http://adebiportal.kz/