Kazakistan Ve Türkiye Arasindaki Dış Ticaret

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 8, 275 - 294, 31.08.2022

Dana Kuryshzhan Halil Altıntaş

Öz

This study examines foreign trade relations between Kazakhstan and Turkey after independence. Turkey was the first country to recognize Kazakhstan's independence. Shared historical, cultural, and spiritual ties between Turkey and Kazakhstan formed the basis for the rapid development of relations. Official relations between Turkey and Kazakhstan, which started after Kazakhstan's independence, have continued for 30 years. Undeniable progress has been made in the two countries economic, cultural and political relations. The overall economic situation of Kazakhstan, its main industries, the main items of Kazakhstan's exports and imports, the structure of foreign trade, and the share of the main trading partners in exports and imports are discussed. This study's main data covers 2016-2020 and foreign trade data covers 2013-2020. Today, Kazakhstan's foreign trade activities have diversified significantly. Kazakhstan trades with more than 170 countries. The rapidly developing bilateral relations between Turkey and Kazakhstan are also reflected in the international arena. In addition to the strategic importance of Central Asian countries, the realization of economic integration between Turkey and Kazakhstan will benefit Turkey and the Turkic republics, as Turkey has historical, cultural, and cordial ties with these countries.

Anahtar Kelimeler

Kazakhstan Economy, Foreign trade between Kazakhstan and Turkey, Turkish-Kazakh relations.

Kazakistan ve Türkiye Arasındaki Dış Ticaret

Öz

Bu çalışma, bağımsızlık sonrası Kazakistan ve Türkiye arasındaki dış ticaret ilişkilerini incelemektedir. Türkiye, Kazakistan'ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olmuştur. Türkiye ile Kazakistan arasındaki ortak tarihi, kültürel ve manevi bağlar, ilişkilerin hızla gelişmesinin temelini oluşturmuştur. Kazakistan'ın bağımsızlığını kazanmasından sonra başlayan Türkiye ile Kazakistan arasındaki resmi ilişkiler 30 yıldır devam etmektedir. İki ülke arasındaki ekonomik, kültürel ve siyasi ilişkilerde yadsınamaz bir ilerleme kaydedilmiştir. Kazakistan'ın genel ekonomik durumu, ana sanayileri, Kazakistan'ın başlıca ihracat ve ithalatı, dış ticaretin yapısı ve ayrıca ana ticaret ortaklarının ihracat ve ithalattaki payı ele alınmıştır. Bu çalışmada temel veriler 2016-2020 yıllarını kapsarken, dış ticaret verileri 2013-2020 yıllarının kapsamaktadır. Günümüzde Kazakistan'ın dış ticaret alanındaki faaliyeti oldukça çeşitlenmiştir. Kazakistan dünyanın 170'den fazla ülkesiyle ticaret yapmaktadır. Türkiye ve Kazakistan arasında hızla gelişmekte olan ikili ilişkiler uluslararası alana da yansımaktadır. Orta Asya da bulunan ülkelerin stratejik önemi yanı sıra, Türkiye'nin bu ülkeler ile tarihi ve kültürel ve gönül bağları olduğu için, Türkiye ile Kazakistan arasında ekonomik entegrasyonun gerçekleştirilmesi Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri için faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kazakistan Ekonomisi, Kazakistan ile Türkiye dış ticareti, Türk-Kazak ilişkileri.

Kaynakça

• Abdulvahap Kara ve Okan Yeşilot (2011), Avrasya’nın Yükselen Yıldızı Kazakistan, İTO, İstanbul.
• Argyngazinov, Aibol (2021), Внешняя торговля Казахстана: современные тенденции и особенности экспорта (Foreign Trade of Kazakhstan: Modern Trends and Peculiarities of Export) (June 30, 2021). Russian Foreign Economic Journal. 2021. №6.
• Chinara Sarygulova (2011), Yüksek Lisans Tezi, Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde İstihdam Politikası: Kırgızistan Örneği, T. C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı İktisat Politikası Bilim Dalı, İstanbul.
• Celaleddin Serinkan ve Fuat Güney (2019), Türkiye ve Orta Asya Ülkeleri ile İlgili Bazı Stratejik Değerlendirmeler, Yeni Fikir.
• Dina Karibayeva (2006), Yüksek Lisans Tezi, Kazakistan’ın Piyasa Ekonomisine Geçiş Sürecinde Dış Ticaretinde Meydana Gelen Gelişmeler, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Gulim Kazibekova (2013), Yüksek Lisans Tezi, Sovyetler Birliği Sonrası Türkiye Kazakistan Ekonomik İlişkilerinde Yaşanan Gelişmeler, T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Gulnara Bissaliyeva, (2011), Yüksek Lisans Tezi Kazakistan'da Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Büyüme Ve İstihdam Üzerine Etkisi, İstanbul Üniversitesi.
• Khosjan Raikhan (2015), Yüksek Lisans Tezi, Dıġ Ticaret Açısından Kazakistan Türkiye İlişkıleri, T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Isparta.
• Meltem Duran (2002), “Kazakistan Ülke Etüdü”, İstanbul Ticaret Odası, İstanbul.
• Nihat Batmaz (2004), Türkiye - Kazakistan Arasındaki Ticari-Ekonomik İlişkiler, Türk Müteşebbislerinin Bu Ülkede Yaptıkları Yatırımların Boyutu ve Karşılaştıkları Sorunlar, Pamukkale Üniversitesi, İktisadi İdari Bil. Fak. /Denizli.
• Kazakistan Cumhuriyeti Stratejik Planlama ve Reform Ajansı Ulusal İstatistik Bürosu, stat.gov.kz
• Kazakistan Cumhuriyeti Ticaret ve Entegrasyon Bakanlığı (2020), 2021-2025 yılları için Kazakistan Cumhuriyeti ticaretinin geliştirilmesi için devlet programı konsepti https://www.gov.kz/memleket/entities/mti/documents/details/61426?lang=ru
• Dünya Bankası, https://www.worldbank.org/en/country/kazakhstan
• Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, Kazakistan Bilgi Notu Mart 2021
• Ekonomik Araştırmalar Şubesi, Türkiye İhracatlar Meclisi, Kazakistan Ülke Bilgi Notu, 2021
• International Trade Centre, https://www.trademap.org/Index.aspx
• T.C. Almatı Büyükelçiliği (2002), Ticaret Müşavirliği Verileri, Almatı.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, https://www.mfa.gov.tr/kazakistan-cumhuriyeti-ekonomisi.tr.mfa
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, https://www.mfa.gov.tr/turkiye-kazakistan-siyasi-iliskileri_.tr.mfa
• T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/orta-asya/kazakistan/genel-bilgiler
• Qaz Trade Ticaret Politikası Geliştirme Merkezi JSC, https://qaztrade.org.kz/rus/