Kemoradyoterapi Alan Baş-Boyun Kanserli Hastaların Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 3, 83 - 89, 27.09.2019

Özlem Uğur Ezgi Karadağ Oğuz Çetinayak

Öz

Özet

Amaç: Baş boyun kanserli hastaların yaşadıkları beslenme problemlerinin değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden
tanımlayıcı kalitatif tasarım yöntemi kullanılmıştır. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Polikliniğine gelen
14 baş boyun kanserli hasta çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Bireylerle yüz yüze görüşme yapılmıştır. Örneklem yeterliliği açısından, hastalardan elde edilen veriler tekrarlama sürecine girinceye kadar veri toplanmaya devam edilmiştir. Araştırmanın yürütüleceği kurum ve etik kurulundan yazılı izin alınmıştır. Bulgular: Bireylerin tedavilerin oluşturduğu bazı fiziksel ve davranışsal değişiklikler yaşadıkları, sağlıklarını korumaya yönelik davranışlar geliştirdikleri bulunmuştur. Sonuç: Çalışmada baş boyun kanserli hastaların beslenme durumlarının tedavilerin yan etkilerine bağlı olumsuz yönde etkilendiği saptanmıştır.

Anahtar kelimeler: Baş boyun kanseri, kemoradyoterapi, beslenme problemleri.

Abstract

Objective: This study aims to evaluate the nutritional problems of head and neck cancer patients. Material and Methods: In this study, descriptive qualitative design was employed. The study sample included 14 patients with head and neck cancer who were admitted to the Radiation Oncology Outpatient Clinic of Dokuz Eylul University Medical Faculty Research and Application Hospital. Face to face interviews were conducted with patients. The data collection steps were repeated until no new information could be obtained from the patients. Before starting the research, official permissions were acquired from the ethics committee and institutions where the research was conducted. Findings: The study found that individuals experienced some physical and behavioral changes due to treatments, and developed behaviors to protect their health.Conclusion: In this study, it was determined that the nutritional status of patients with head and neck cancer was adversely affected by the side effects of treatments.

Keywords: Head and neck cancer, chemoradiotherapy, feeding problems.

Anahtar Kelimeler

Baş boyun kanseri, kemoradyoterapi, beslenme problemleri

Kaynakça

• Abendstein, H., Nordgren, M., Boysen, M., Jannert, M., Silander, E., Ahlner-Elmqvist, M., et al. (2005). Quality of life and head and neck cancer: a 5 year prospective study. Laryngoscope,115(12):2183-92.
• Aksayan, S. & Emiroğlu O.N. (2002). Araştırma Tasarımı. Erefe, İ. (Ed). Hemşirelikte Araştırma: İlke, Süreç ve Yöntemleri. Odak Ofset, İstanbul.
• Bossola, M. (2015). Nutritional Interventions in Head and Neck Cancer Patients Undergoing Chemoradiotherapy: A Narrative Review. Nutrients, 7, 265-276.
• Can, G. (2014). Onkoloji Hemşireliğinde Kanıta Dayalı Bakım. Nobel Tıp Kitabevi
• Cancer facts and statistics (internet). Erişim adresi: http://www.cancer. org/research/cancerfactsstatistics/ index. Erişim tarihi: 12.04.2015..
• Chasen, M.R. & Bhargava, R. (2009). A descriptive review of the factors contributing to nutritional compromise in patients with head and neck cancer. Support Care Cancer, 17(11):1345-51. doi: 10.1007/s00520-009-0684-5. Epub 2009 Jul 18.
• Erdoğan S., Nahcivan N. & Esin N. (2015). Hemşirelikte Araştırma. (2. baskı).İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. p: 136- 39.
• Güleç, G. & Büyükkınacı, A. (2011). Kanser ve Psikiyatrik Bozukluklar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2):343-367
• Harper- Jaques, S.& Reimer, M.( 2005). Management of agression and violence. In M.A. Boyd (Ed), Psychiatric Nursing: Contemporary Practice (3 rd ed), Philadelphia: Lippincott Williams&Wilkins,pp.802- 822.
• Hawkins, R. & Grunberg, S. (2009). Chemotherapy-induced nausea and vomiting: challenges and opportunities for improved patient outcomes. Clin J Oncol Nurs., 13(1):54-64. doi: 10.1188/09.CJON.54-64.
• Kadan-Lottick, N.S., Vanderwerker, L.C., Bkock, S.D., Zhang, B. & Prigerson, H.G. Psychiatric disorders and mental health service use in patients with advanced cancer. Cancer, 104:2872 -2881.
• Kirsh, E., Naunheim, M., Holman, A., Kammer, R., Varvares, M., et al. (2018). Patient-reported versus physiologic swallowing outcomes in patients with head and neck cancer after chemoradiation.Laryngoscope, doi: 10.1002/lary.27610.
• Kömürcü, Ş. (2004). Bas ve Boyun Kanserli Hastalarda Beslenme Problemi. KBB ve BBC Dergisi, 12 (2): 101–108.
• Logemann, J.A., Pauloski, B.R., Rademaker, A.W., Lazarus, C.L., Mittal, B., et al.(2003). Xerostomia: 12-month changes in saliva production and its relationship to perception and performance of swallow function, oral intake, and diet after chemoradiation. Head Neck, 25(6):432-
• Mendes, P.J., Alves, B. & Amaral, T.F.(2014). Comparison of nutritional status assessment parameters in predicting length of hospital stay in cancer patients. Clinical Nutrition, 33:466- 470.
• Özdamar M. (2015). SPSS ile Biyoistatistik (10. baskı). Ankara: Nisan Kitabevi Yayınları, p: 136- 39.p:136.
• Ozturk, E. (2011). Radyoterapi Alan Baş Ve Boyun Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesi ve Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktorler. Sağlık Bilimleri Enstitusu, İc Hastalıkları Hemşireliği, Yuksek Lisans Tezi,İstanbul Universitesi, İstanbul.
• Öz, B. & Öz, F. ( 014). Psikososyal Hemşirelik Genel Hasta Bakımı İçin. Ed: Öz F, Demiralp M. 369- 384. S
• Sağlık Bakanlığı. (2009) Turkiye kanser istatistikleri (internet). http://kanser.gov.tr/Dosya/ca_istatistik/2009kanseraporu-1.pdf. Erişim tarihi: 11.04.2015.
• Şenkal, H.A. (2009).Baş Boyun Kanserli Hastalar İçin Washington Üniversitesi Yaşam Kalitesi Anket Formu Türkçe Versiyonu’nun Geçerliği ve Güvenirliğinin Araştırılması. Uzmanlık Tezi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
• Taylor, E.J. (2006). Spritüality and spritüal nurtere in cancer care. In R.M. Carroll- Johnson, L.M. Gorman, N.J. Bush (Eds), Psychosocial nursing care along the cancer continuum (2 nd ed.) (pp.117-131). Pittsburg,PA: Oncology Nursing Press.
• Towsend, M.C. (2006). Psychiatric mental health nursing (5 th ed.). Philidelphia; FA Davis. World Cancer Research Fund / American Institute for Cancer Research. Food, Nutrition, Physical Activity, and the Prevention of Cancer: a Global Perspective, 2007.
• WHO 2020 cancer statistics Prediction (internet). Erişim adresi: http:// globocan.iarc.fr/Pages/burden_sel.aspx. Erişim tarihi: 04.03.2016.
• Wood, K. (2005). Audit of nutritional guidelines for head and neck cancer patients undergoing radiotherapy. J Hum Nutr Dietet, 18, pp. 343–351
• Yavaş, Ç. & Yavaş, G. (2011). Radyasyona Bağlı Gelişen Oral Mukozit ve Tedavi Seçenekleri. Karadeniz Tıp Dergisi. karadeniztip.com/files/ ArticlePdf/7_radyasyona_pdf.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Nitel Araştırmada Örneklem. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Sekizinci Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi,p: 101- 27.