Watson İnsan Bakım Modeli’ne Göre Şizofreni Tanılı Bir Hastada Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 51 - 57, 31.01.2020

Yeliz Aktaş , Leyla Baysan Arabacı , Şeyda Dülgerler

Öz

Watson İnsan Bakım Modeli’ne Göre Şizofreni
Tanılı Bir Hastada Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Watson İnsan Bakım Modeli (İBM), insanın zihin-beden-ruh’tan oluşan bir bütün olduğunu, bütünden ödün vermeden her bir parçanın ve bunların birbiri ile uyumunun öneminden bahseder. Bu yazıda, psikiyatri kliniğinde şizofreni tanısıyla izlenmiş olan olgu Watson İBM çerçevesinde tartışılacaktır. İlk şikâyetleri 26 yaşında başlayan ve şu an 47 yaşında olan şizofreni tanılı erkek hastanın, ilaç uyumsuzluğu ve aile desteğinin yetersizliğine bağlı çoklu yatışları olmuştur. Son altı aydır ilaç kullanımında bozulma, evdeki eşyaları çöpe atma, yeni eşyalar alma ve eşyaların hepsini yatağının üzerine bırakma, alkol kullanımında artma, para harcamada artma ve annesine yönelik şiddet davranışları nedeniyle psikiyatri kliniğine yatışı yapılmıştır. Watson İBM’nde yer alan insan bakımına ilişkin değerler çerçevesinde hastanın kliniğe, tedavi ekibine ve tedavisine uyumuna yönelik bakım verilmiştir. Hastanın kısa süre sonra sanrı ve varsanıları kaybolarak, taburculuk sonrası kalacak yeri olmadığı için bir bakım evi ayarlanarak, 65. günde taburcu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Watson İnsan Bakım Modeli, Şizofreni, Psikiyatri Hemşireliği, Hemşirelik Bakımı.

Nursing
Care According to The Watson’s Human Care Model In A Patient Diagnosed With Schizophrenia:
A Case Report

Watson’s Human Care Model (HCM) mentions the wholeness of the human being consisting of mind, body, and soul, the importance of each part, and their harmony with each other without compromising the whole. In this paper, a case who is diagnosed with schizophrenia and monitored in a psychiatric clinic will be discussed within the framework of Watson’s HCM. Currently, the 47-year-old male patient whose first complaints started at the age of 26 and diagnosed with Psychotic Disorder has had multiple admissions due to treatment non-adherence and the lack of family support. He was hospitalized at a psychiatric clinic due to the non-adherence to prescriptions, throwing the household goods away, buying new household goods and leaving all of them on his bed, an increase in alcohol use, an increase in spending money, and violent behaviors towards his mother in the last six months. Within the framework of the values related to human care in Watson HCM, the care was provided to ensure that the patient adapted to the clinic, the treatment team, and the treatment. The patient’s delusions and hallucinations disappeared soon. As he did not have a place to stay after discharge, a nursing home was found for him and he was discharged on the 65th day.

Keywords: Watson’s Human Care Model, Schizophrenia, Psychiatric Nursing, Nursing Care.

Anahtar Kelimeler

Watson İnsan Bakım Modeli, Şizofreni, Psikiyatri Hemşireliği, Hemşirelik Bakımı

Kaynakça

• Akın Korhan E. (2019) Watson’un insan bakım modeli: bir sistematik derleme. SAUHSD; 2(2): 46-6
• Aktürk, Ü. (2016) Kemoterapi alan hastalara watson insan bakım modeline göre verilen bakımın yaşamın anlamı ve semptom yönetimine etkisi. Doktora tezi, Ege Üniversitesi, İzmir
• Alligood, M., & Tomey, A. (2010) Nursing theorists and their work, seventh edition. Maryland Heights: Mosby-Elsevier,.
• Altundağ, S. (2016). Talasemi hastalığında hemşirelik kuramları. GÜSBD, 5(3), 133-138.
• Arslan-Özkan, İ., Okumuş, H. (2012). Bakım ve iyileşmenin kesiştiği bir model: watson’ın insan bakım modeli. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi; 2, 61-72.
• Babacan-Gümüş, A. (2014) Hemşirelik kuram ve modelleri. Çam, O., Engin, E. (Editör). Ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliği bakım sanatı, (s: 57-83) İstanbul, İstanbul Tıp Kitapevi.
• Durgun-Ozan, Y., Okumuş, H. (2013). Tedavi sonucu başarısız olan infertil kadınların watson’ın insan bakım kuramına göre hemşirelik bakımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(3), 190-198.
• Fawcett J. (2006) Watson’s theory of human caring. Philadelphia, F. A (Eds). Contemporary nursing knowledge analysis and evaluation of nursing models and theories, (s 51-59), Davis Company.
• Güner, P., Pehlivan, T. (2016). Psikiyatri hemşireliğinin kuramsal çerçevesi-I. Journal of Psychiatric Nursing, 7(1), 50–54.
• Herdem, A., Sücüllüoğlu-Dikici, D., Aydemir, Ö. (2017). DSM-5 psikoz ölçeği türkçe formunun geçerliliği ve güvenilirliliği. Anatolian Journal of Psychiatry, 18(Suppl.2), 68-72
• http://www.tdk.gov.tr/index.php option=com_gts&kelime=KURAMerişim tarihi: 08/08/2018
• Jesse E. Watson’s philosophy in nursing practice. In Alligood, MR., Tomey, AM. (eds). Nursing theory. utilization and appliation, (s: 96-117), 3rd edition. Missouri: Elsevier Mosby.
• Koç, Z., Keskin-Kızıltepe, S., Çınarlı, T., Şener, A. (2017). Hemşirelik uygulamalarında, araştırmalarında, yönetiminde ve eğitiminde kuramların kullanımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14 (1), 62-72.
• Koloroutis, M. (2012) Relationship based care: a model for transforming practice creative. Health Care Management. Kum, N. (2000) Psikiyatri hemşireliği el kitabı. İstanbul, Vehbi Koç Vakfı Yayınları.
• Pektekin, Ç. (2013) Hemşirelik felsefesi: kuramlar-bakım modelleri ve politik yaklaşımlar. İstanbul, İstanbul Tıp Kitabevi.
• Şengün-İnan, F., Üstün, B., Bademli, K. (2013) Türkiye’de kuram/modele dayalı hemşirelik araştırmalarının incelemesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(2), 132-139.
• Tektaş P. (2015) Watson insan bakım modeline temellendirilmiş hemşirelik bakımının gebelik kaybı yaşayan gebelerin ruh sağlığına etkisi. Doktora tezi, Ege Üniversitesi, İzmir
• Watson, J. (2002). Holistic nursing and caring: A valuebased approach. Journal of Japan Academy of Nursing Science, 22 (1), 69-74.
• Watson, J., Smith, M. (2002) Caring science and the science of unitary human beings: a trans-theoretical discourse for nursing knowledge development. J Adv Nurs, 37(5), 452-461.
• Watson Caring Science Institute [WCSI]. (2010). Core concepts of Jean Watson’s Theory of Human Caring/ Caring Science Erişim tarihi: 25.02.2020.