OSMANLI’DA FİNANS KÜLTÜRÜ VE KULLANILAN FİNANSAL ARAÇLAR

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 18 - 23, 01.06.2015

Kemal Şaşa

Öz

Osmanlı Devleti altı asırdan fazla bir süre çok geniş bir coğrafyada hüküm sürmüştür. Farklı kültür ve dinlerin yer aldığı bu coğrafyada doğal olarak gelişen bir finansal yapının yanında, devletin resmi dini olan İslam ekonomik yapı üzerinde etkili olmuştur. İslam dinin gerektirdiği finansal araçların yanında yine İslami kurallara uygun şekilde kendine has bir finansal kültür var olmuştur. Çalışmada öncelikle bir İslam devleti olan Osmanlı’da kullanılan İslami finans araçları ile ilgili bilgiler verilecektir. Sonrasında ise Osmanlı zamanında ortaya çıkan ve günümüzdeki ekonomik buhranlara çözüm olabilecek Para vakıflarının finansman yöntemlerinden olan mudaraba, murabaha, bidaa, muşaraka, bey bil vefa ve karz-ı hasen gibi fon kullandırılma biçimleri hakkında bilgiler verlecektir. Değerlendirme kısmında, Osmanlı finansal yapısının günümüzdeki İslam dünyasındaki yansımalarının neler olduğu ve İslam ülkelerinin finansal sorunlarının çözümüne yapacağı katkılar örneklerle açıklanacaktır

Anahtar Kelimeler

İslami Finans, Osmanlı’da Finans

FINANCIAL CULTURE IN OTTOMAN AND FINANCIAL INSTRUMENTS USED

Öz

The Ottoman Empire ruled over a very wide geography for more than six centuries. In this geography where different cultures and religions take part, a naturally developing financial structure, as well as Islam, which is the official religion of the state, has been influential on the economic structure. In addition to the financial instruments required by Islamic religion, there is also a unique financial culture in accordance with the Islamic rules. In the study, information about the Islamic finance instruments used in the Ottoman Empire, which is an Islamic state, will be given. Later on, it will give information about funding methods such as mudaraba, murabaha, bidaa, musharaka, bey bilfa ve karz-ı hasen which are the financing methods of money foundations that emerged in Ottoman times and could be a solution to today's economic crisis. In the evaluation section, the contributions of the Ottoman financial structure to the current Islamic world will be explained with examples of what the reflections of the financial problems of Islamic countries will be.

Anahtar Kelimeler

Islamic Finance, Finance in the Ottoman

Kaynakça

• AKDEMİR, M.S. (2007), Osmanlı Arşiv Belgeleri Işığı Altında XIX. Yüzyıl Burdur Vakıfları,Review of the Faculty Divinity, University of Suleyman Demirel, 2007/1, number:18, Isparta.
• ALTAŞ, G. (2008), İslami Finans Sistemi, Sermaye Piyasasında Gündem.
• ARMAĞAN, M. (2006), Osmanlı: Bir Vakıf Medeniyeti, Sivil Toplum Dergisi, Sayı 15.
• CANTÜRK, K., GÖRKAŞ, İ. (2009) Osmanlı Dönemi Bölgesel Kalkınmanın Finansman Aracı Olarak Para Vakıflarının Kullanımı, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:44.
• ÇİZAKÇA, M. (1993), Risk Sermayesi Özel Finans Kurumları ve Para Vakıfları, İslami İlimler Araştırma Vakfı Yayını, Tartışmalı İlmi Toplantılar Dizisi, İlmi Neşriyat, İstanbul.
• Çelik, M., Şaşa, K. (2013). “Adıyaman İşletmelerinde Kurumsal Yönetim”. [Bildiri]. Mahmut Paksoy(Ed.). 12. Ulusal İşletmecilik Kongresi, 2-4 Mayıs 2013, (ss.36-41), Ankara: Sage Yayıncılık.
• DEVELİOĞLU, F. (1993) Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitapevi, Ankara
• DöNDÜREN, H. (2008), Osmanlı Tarihinde Bazı Faizsiz Kredi Uygulamaları ve Modern Türkiye’de Faizsiz Bankacılık Tecrübesi, Uludağ üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı:1, Bursa.
• EKEMEN, N.Z. (1964) Mülkiyeti Muhafaza Mukavelesi, İstanbul Barosu Mecmuası, ss:399
• KURT, İ. (1996), Para Vakıfları, İslami İlimler Araştırma Vakfı, Ensar Neşriyat, Tartışmalı İmli Toplantılar Dizisi: 23, İstanbul.
• ÖZCAN, T. (2003), Osmanlı Para Vakıfları “Kanuni Dönemi Üsküdar Örneği”, Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII. Dizi, Sayı: 199,Ankara.
• ÖZSOY, İ. (2012), Türkiye’ de Katılım Bankacılığı, TKBB Yayını, İstanbul
• ŞENER, H. İ. (2001), Karz, Diyanet İslam Ansiklopedisi 24. Cilt, ss:520.
• TABAKOĞLU, A. (2002), Yenileşme Dönemi Osmanlı Ekonomisi, Genel Türk Tarihi, (Ed) Hasan
• Celal GÜZEL, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara. YARDIMCIOĞLU, M., YILDIZ, A. (2015), İslami Finans Sistemi ve İslami Sisteminde Kullanılan Finansal
• YARDIMCIOĞLU) Muhasebe ve Finansta Güncel Konular, GNG Ofset, Kahramanmaraş. Dünyadaki Uygulamaları, (Editör: Yücel AYRIÇAY&Mahmut
• http://www.vakar.org/yazilar/30/osmanli-devletinde-para-vakiflari-ve-fonksiyonlari/Erişim: 03.10.
• http://www.islamdahayat.com/news.php?readmore=271 Erişim 03.10.2014
• http://www.diyanet.gov.tr/tr/icerik/canli-tutulmasi-gereken-sosyal-yardimlasma-ve-dayanisma- karz-i-hasen/6606 Erişim 03.10.2014
• http://islamekonomisi.org/mikro-kredi-yerine-karz-i-hasen/Erişim: 30.09.2014