KUR’ÂN-I KERÎM’E GÖRE MÜ’MİNLERİN AMELLERİNİ BOŞA ÇIKARAN DAVRANIŞLAR

Yıl 2019, Sayı: 2, 33 - 45, 29.06.2019

Merve Saçlı

Öz

İnsanlar için yeryüzünde bir hidayet rehberi olarak gönderilen Kur'ân-ı
Kerîm, müminlere yapmaları gerekenleri bildirdiği gibi uzak durmaları
gerekenleri de haber vermektedir. Bunun neticesinde gerek dünyada gerekse
âhirette elde edecekleri mükâfatları da ayrıntılı bir şekilde müjdelemektedir.
Ancak bazı durumlarda yapılan iyi işlerin sanki hiç yapılmamış gibi bir hâle
dönüştüğü, bunun da sebebinin kulların işlemiş olduğu birtakım olumsuz fiiller
olduğu zikredilmektedir. İyi fiiller hem mü’min hem de kâfirlerden sâdır
olabilmektedir. Kâfirler de hayır görünümlü ameller gerçekleştirebilmektedir.
Ancak Kur’an’da birçok yerde inkârcıların küfrünün onların işlediği iyi
fiilleri iptâlinden söz edilmektedir. Bu çalışmanın kapsamını ise mü’minlerin
işledikleri sâlih amellerin karşı karşıya kaldığı boşa çıkma tehlikesi
oluşturmaktadır. Kur'ân-ı Kerîm mü’min kulların sevaba müstehak amellerinin
boşa gitmemesi için dikkat etmeleri gereken bu noktaları açıklamıştır. Bu
durumun tespiti mü’minlerin amellerinin selâmeti açısından hayatî önem arz
etmektedir. Çünkü farkında olmadan ilahi rıza dairesinden çıkma tehlikesi
barındırmaktadır. Bu nedenle bu çalışmanın amacı da Kur’ân’ın bildirmiş olduğu
bu sebepleri tespit edip açıklamak olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Amel, Boşa çıkma, Kur’ân-ı Kerîm, Mü’min

BEHAVIORS THAT MAKE THE DEEDS OF BELIEVERS IN DANGER ACCORDING TO THE HOLY QUR’AN

Öz

The
Qur'an, which is sent as a guidance guide for people on earth, tells the
believers what they should do and informs them to stay away. As a result, it
also heralds the rewards they will receive both in the world and in the
hereafter in detail. However, in some cases it is mentioned that the good works
turn into a state as if it has never been done, and this is due to some
negative actions committed by the servants. Good deeds can come from both
believers and infidels. Disbelievers can also perform charitable acts. However,
in many places in the Qur'an it is mentioned that the infidelity of the
unbelievers abolishes their good deeds. The scope of this study constitutes the
danger of frustration faced by the righteous deeds committed by the believers.
These points should be taken into consideration in order not to waste the deeds
of the Holy Quran to the servants of the believers. The determination of this
situation is vital for the salvation of the deeds of the believers. Because
there is the danger of unwittingly leaving the circle of divine consent.
Therefore, the aim of the study is to identify and explain the reasons that the
Qur'an has reported.    

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Deed, Going into nothing, Believer, The Holy Qur’an, Believer

Kaynakça

• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1990.
• Çelik, Ömer. “Dikkatli Ol, Amelini Boşa Çıkarma!”. Altınoluk Dergisi 271 (Eylül 2008): 25.
• Çetiner, Bedrettin. Fatiha’dan Nas’a Esbâb-ı Nüzul: Kur’an Ayetlerinin İniş Sebebi. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2002.
• Denizer, Nurullah - Bayrakdar, Nazım - Saygılı, Serdar - Avcı, Mahmut. Disiplinlerarası Bir Yaklaşımla İnanç-Eylem Tutarlılığı. Konya: Çizgi Kitabevi, 2018.
• Endelüsî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib İbn Atiyye. el-Muharrerü'l-veciz fî tefsiri'l-Kitâbi'l-aziz. Thk. Abdüsselam Abdüssafi Muhammed. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı Meal-Tefsir. Çev. Cahit Koytak - Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yayınları, 2004.
• Halebî, Ebu’l-Abbas Şihâbuddîn Ahmed b. Yusuf b. Abdiddaim Semîn. Umdetü’l-huffâz fî tefsîri eşrafi’l-elfâz. Thk. Muhammed Tuncî. Beyrut: Âlemu’l-kütüb, 1993.
• İbn Âşûr, Ebû Abdillah Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed eş-Şâzelî b. Abdilkadir b. Muhammed et-Tûnusî. Tefsirü’t-tahrîr ve't-tenvîr. Tunus: ed-Dârü't- Tûnusiyye, 1984.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî. Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
• İbnü'l-Cevzi, Ebü'l-Ferec Cemaleddin Abdurrahman b. Ali. Zâdü'l-mesîr fî ilmi't-tefsîr. Beyrut: el-Mektebetü'l-İslâmiyye, 1987.
• Karaman, Hayrettin – Çağrıcı, Mustafa – Dönmez, İbrâhim Kâfi – Gümüş, Sadrettin. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2004.
• Kırış, Şemsettin. “Ameli Boşa Gitmek”. Altınoluk Dergisi 130 (Aralık 1996): 20.
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmi' li-ahkâmi'l-Kur'ân. Thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2006.
• Maturîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. Mür. Bekir Topaloğlu. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2005-2010.
• Mâverdî, Ebü'l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib. en-Nüket ve'l-uyun: Tefsiru'l-Maverdî. Mür. es-Seyyid b. Abdülmaksud b. Abdürrahim. Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-ilmiyye, 1992.
• Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer Fahruddin. et-Tefsirü'l-kebîr: Mefâtîhü'l-gayb. Beyrut: Dâru İhyâi't-türasi'l-Arabî, 1934.
• Saraç, Fazıl. Kur’an-ı Kerim’in Fert ve Toplum Hayatına Kazandırdığı Nezaket. Yüksek Lisans Tezi, Iğdır Üniversitesi, 2015.
• Sülün, Murat. Kur’ân-ı Kerîm Açısından İman-Amel İlişkisi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
• Şevkânî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ali b. Muhammed el-Havlânî. Fethü'l-kadir: el-Câmi' beyne fenneyi’r-rivâye ve'd-dirâye min ilmi’t-tefsir. Thk. Abdurrahman Umeyrâ. Mansûre: Dârü’l-Vefâ, 1997.
• Taberî, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed b. Cerir b. Yezid. Tefsirü’t-Taberî: Câmiü’l-beyân an te’vîli ayi’l-Kur’an. Thk Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Riyad: Dâru Âlemi’l-kütüb, 2003.
• Uludağ, Süleyman. “Amel”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 3:13-16. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, 1979.
• Zemahşerî, Ebü'l-Kâsım Cârullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşâf an hakâiki't-tenzil ve uyunü'l-ekâvil fî vücûhi't-te’vîl: el-Keşşaf an hakâikı gavamizi’t-tenzil ve uyûni'l-ekâvîl fî vücuhi't-te’vil. Dârü'l-fikr, Beyrut 1977.