KUREYŞ KABİLESİNİN YÜKSELİŞİNDE VE DÜŞÜŞÜNDE KERVAN FAALİYETLERİNİN ROLÜ

Yıl 2021, Sayı: 6, 65 - 80, 31.12.2021

Mansur Özgül

Öz

Bu makale, Kureyş Kabilesinin Arabistan’da diğer kabilelere üstün gelmesinin ve sonrasında Hz. Peygamber dönemiyle birlikte düşüşe geçmesinin nedenini, kabilenin bölgedeki kervancılık faaliyetlerine ilişkin yaşanan gelişmelere bağlı olduğunu öne sürer. Yapılan araştırma neticesinde miladi beşinci yüzyıldan itibaren yaşanan bazı siyasi gelişmeler ve Kureyş Kabilesinin ileri gelenlerinin attıkları bazı adımlar kervancılık faaliyetlerini olumlu yönde etkilemiş ve buna bağlı olarak kabilenin yükselişini de beraberinde getirmiştir. Kureyş’in bu yükselişi, Hz. Peygamber’in vahyi tebliğ sürecinde karşılaştığı sorunlar sebebiyle Medine’ye hicret etmek zorunda kalması sonrasında giderek azalmaya başlamıştır. Zira Müslümanlar çok geçmeden Kureyş’in can damarı olan kervanlarını ve kervan güzergahlarını kontrol altına almaya çalışmışlar ve bu konuda başarı da sağlamışlardır. Bu durum Kureyş’in giderek daha agresif bir tavır sergilemesine neden olmuş ve dolayısıyla savaşları da beraberinde getirmiştir. Sonuç olarak kervancılık faaliyetlerinin Müslümanlar tarafından baskılanması ve ele geçirilmesi Kureyş’in Arabistan'da idari ve ekonomik alandaki düşüşüne sebep olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kervan, Ticaret, Kureyş, Hz. Muhammed, Îlâf

THE ROLE OF CARAVAN ACTIVITIES IN RISING AND DECLINING OF THE QURAYSH TRIBE

Öz

This article argues that the Quraysh Tribe prevailed over other tribes in Arabia and then declined with the Prophet's time due to the developments in the caravan activities in the region. As a result of the research, some political and economic developments in and around Arabia since the fifth century Gregorian and some steps were taken by the notables of the Quraysh Tribe positively affected the caravan activities and accordingly brought the rise of the tribe. This rise of the Quraysh began to decline after the Prophet had to migrate to Medina due to the problems he encountered in the process of conveying the revelation. Because Muslims soon tried to control the caravans and caravan routes, which were the lifeblood of the Quraysh and they succeeded in this regard. This situation caused the Quraysh to display an increasingly aggressive attitude and therefore brought wars with it. As a result, Muslims' suppression and seizure of caravan activities caused the decline of Quraysh in the administrative and economic fields in Arabia.

Anahtar Kelimeler

Caravan, Trade, Quraysh, Security (Îlâf), Prophet Muhammad., Prophet Muhammad

Kaynakça

• İbn Hadîde, Ebû Abdullâh Muhammed b. Alî. el-Misbâhü’l-mudî. thk. Muhammed Azimüddin. 2 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1975.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik. es-Sîretü’n-Nebeviyye. thk. Mustafa Sakkâ vd. 2 Cilt. Mısır: Mektebetü Musafa el-Bâbü’l-Halebî, 1955.
• İbn İshak, Ebû Abdillah Muhammed. es-Sîre (Kitabu’s-Siyer ve’l-Meğâzî). thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1978.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbüddîn. el-Bidâye ve’n-nihâye. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 21 Cilt. Dârü’l-Hicr, 1997.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullâh b. Müslim. el-Ma’ârif. thk. Servet Ukkâşe. Mısır: Heyetü’l-Mısriyyeti’l-Âmme, 1992.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem - Selamî, Umar Abdüsselam es-. Lisânü’l-Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1993.
• İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed. et-Tabakât. thk. Ali Muhammed Ömer. 11 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 2001.