AHLAK BAŞLIKLI ÇALIŞMALARIN ANALİZİ

Yıl 2022, Sayı: 9, 91 - 199, 31.12.2022

Muharrem Atabay , Hacı Yusuf Acuner

Öz

Bu çalışma, İSAM İlahiyat Makaleleri Veri Tabanı’ndaki “ahlak” başlıklı çalışmaları ele almaktadır. Bu açıdan günden güne artan “ahlak” başlıklı çalışmalara daha kolay ulaşabilmek, bu konu kapsamında ortaya konulan yönelim ve eksiklikleri tespit etmek ve araştırmacılara rehberlik etmek amaçlanmaktadır. İSAM’da 30 Nisan 2022 itibariyle 1638 çalışmaya ulaşılmış, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini ve hutbeleri içeren çalışmalar çıkarıldığında sayı 1430 olmuştur. Bu 1430 çalışma bibliyometrik bir analiz yöntemi doğrultusunda incelenmiştir. Bu çalışmalar yayın türü, yayın yeri, yazarları, yazar ünvanı, yazar sayısı, yazarların akademik bölümleri ve alanları, yılları, yayın dili, araştırma yöntemi, konusu, ahlaka mevzu olan din, ülke/millet ve gelişim kuramına göre çeşitli kategorilere ayrılmış ve analiz edilmiştir. Ulaşılan en temel sonuçlardan bazıları şunlardır: 1430 çalışmanın 149’u Diyanet’e bağlı yayınlardır, 588’i doktor öğretim üyesi tarafından gerçekleştirilmiştir, 1377’si tek yazarlıdır. Üçüncü nesil ilahiyatların açılmasıyla araştırma sayısı yıllık ortalama %19,11’den %73,33’e çıkmıştır. Yabancı bir dille yazmak çok az tercih edilmektedir. Nicel ve nitel saha çalışmaları ile üretilen çalışma sayısı 47’dir. Bu durum saha çalışmaları ile üretilebilecek çalışmalara ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Konu bakımından %40’ı esere/kişiye dönüktür. Ülke olarak çalışmalar Türkiye özelinde iken Türkiye dışında herhangi bir ülkedeki ve Müslümanlık hariç herhangi bir dindeki ahlâk ve ahlâk eğitimini esas alan çalışmalar azdır. Gelişim kuramlarına dönük çalışmalar da az üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Ahlak, Ahlak Eğitimi, Bibliyometrik Analiz, İSAM, İlahiyat Makaleler., Religious Education, Ethics, Bibliometric Analysis, Moral Education, ISAM, Theology Articles

ANALYSIS OF ETHICAL STUDIES

Öz

This study deals with the studies titled "ethics" in ISAM Theology Articles Database. In this respect, it is aimed to reach the studies titled "ethics", which are increasing day by day, more easily, to identify the tendencies and deficiencies in this subject and to guide the researchers. As of April 30. 2022, 1638 studies have been reached in ISAM, and the number has reached 1430 when the studies including the Religious Culture and Moral Knowledge course and sermons are excluded. These 1430 studies were analyzed using a bibliometric analysis method. These studies were divided into various categories and analyzed according to the type of publication, place of publication, authors, author title, number of authors, academic departments and fields of the authors, years of publication, language of publication, research method, subject, religion, country/nation and development theory. . Some of the most basic results are as follows: 149 of the 1430 studies are publications affiliated with the Diyanet, 588 were carried out by a doctoral faculty member, 1377 were single-authored. With the opening of the third generation theology, the number of researches increased from 19.11% annually to 73.33%. Writing in a foreign language is less preferred. The number of studies produced by quantitative and qualitative field studies is 47. This situation shows that there is a need for studies that can be produced by field studies. In terms of the subject, 40% is directed towards the work/person. While studies as a country are specific to Turkey, there are few studies based on moral and moral education in any country other than Turkey and in any religion except Islam. Studies on developmental theories are also scarce.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Ethics, Bibliometric Analysis, Moral Education, ISAM, Theology Articles

Kaynakça

• Ali Sönmez, Mehmet. “İbn Hibban”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20/63-64. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 1999.
• Atar, Burcu - Şener, Emine. “Çalışma Hayatında Ahlak ve Etik Üzerine Bibliyometrik Bir Çözümleme”. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13/1 (2021), 29-42.
• Bayraktar, M. Faruk - Ali Özek (ed.). Son Dönem Osmanlı Ahlak Terbiyecileri ve Ahlak Terbiyesi. Ankara: Ensar Neşriyat, 2015.
• Böke, Kaan. “Sosyal Bilimlerde Araştırma”. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Alfa Yayınları, 2017.
• Çoban, Mustafa. “Cumhuriyetin İlk Yılları Ahlak Algısı ve Eğitimi (Kazım Nami’nin ‘Ahlakı Nasıl Telkin Etmeli’ Kitabi Özelinde)”. KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 24 (2014), 31-70.
• El-Isfahani, Ragıb. Mutluluğun Kazanılması: Tafsilü’n-Neşeteyn ve Tahsilü’s-Saadeteyn. çev. Mustafa Solmaz. İstanbul: Sufi Kitap, 1. Basım, 2018.
• Isfahani, Ragıb El. Erdemli Yol Ez-Zeri’a İla Mekarimi’ş-Şeri’a. çev. Muharrem Tan. İstanbul: İz Yayıncılık, 2019.
• İmam Gazali. İhya-u Ulumi’d-Din. çev. Mehmed A. Müftüoğlu. İstanbul: Çelik Yayınevi, 2018.
• İmam Maverdi. Edebü’d Dünya ve’d Din. çev. Halit Zavalsız. İstanbul: Tahlil Yayınları, 2021.
• Kesgin, Safiye. “Cumhuriyet Dönemi Örgün Eğitim Kurumlarında Ahlak Eğitimi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52 (2011), 209-238.
• Kutluer, İlhan. “Müdavatü’n-Nüfus”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 31/461-463. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2006.
• Levend, Agah Sırrı. “Ümmet Çağında Ahlak Kitaplarımız”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 11 (1963), 89-115.
• İbn Miskeveyh Ahlak Eğitimi Tezhibu’l-Ahlak. çev. Abdülkadir Şener vd. İstanbul: Büyüyen AY, 3. Basım, 2017.
• Tusi, Nasiruddin. Ahlak-ı Nasırı. çev. Anar Gafarov - Zaur Şükürov. İstanbul: Litera Yayıncılık, 3. Basım, 2013.
• Yinilmez Akagündüz, Seval. “Cumhuriyet’in İlk Yıllarından Günümüze Ders Kitaplarında Ahlak Eğitimi”. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi 26 (2017), 149-180.