Nurettin Topçu’da Anadolucu Milliyetçiliğin Ahlaki Temelleri ve Maarifin İnşa Edici Rolü

Yıl 2021, Sayı: 15, 1 - 22, 30.06.2021

Ali Gül

Öz

Nurettin Topçu, ahlakçı filozof olarak Cumhuriyetin erken dönemlerinde düşünce dünyasına katılmış aydın kimliğine sahip önemli bir kişiliktir. Onda Anadolucu Milliyetçilik, geçmiş ve gelecek rabıtasını başarılı şekilde uyumlu hale getiren, tasavvufi ahlak ve vahdet-i vücut düşüncesini merkeze alan, milliyetçi kişiliğinin yanında ruhçu, mistik düşünceyle İslami özelliklerle muhafazakâr ve gelenekçi milliyetçiliğe dönüşen bir yapıdır. Topçu’da ahlak, Anadolu milliyetçiliğinin ayrılmaz parçasıdır. Yarınki Türkiye’nin yeniden dirilmesini ahlaki tekâmül ile mümkün görmektedir. Ahlak, çağları aşarak bin yıllık maziden ecdadın tevarüsüyle intikal eden, İslam’ın hayat verici tesiriyle bereketlenerek Anadolu insanına gelen ilahi iradenin tecelli etmiş halidir. Ona göre, ancak fertten cemiyete, ilimden sanata her anı kuşatan ahlak kurtarıcılık rolünü üstlenmeye güç yetirebilir. Anadolu’da yeşeren sonsuzluk bahşedici ahlakın aktarılması, gençlikte hayat bulması ancak maarif ile olabilir. Maarif milletleri yüceltme ya da yok etme gücüne sahiptir. Topçu, İslam ahlakına dayalı ahlakın; milli özelliğe sahip maarif, âlemşümul özellikteki mektep ve kendini memleketin çocuklarına feda etmesini bilen şuurlu muallim aracılığı ile inşa edileceğini iddia eder. Topçu’nun ahlak ve eğitime dair fikirlerinin bu yönüyle ele alınmamış olması ve görüşlerinin dün olduğu kadar bugüne de ışık tutuyor olması bize bu araştırmayı yapmayı gerekli kılmıştır. Nitel desende tasarlanan bu çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır

Anahtar Kelimeler

Anadoluculuk, Nurettin Topçu, Anadolucu Milliyetçilik, Ahlak, Maarif.

Moral Foundations Of Anatolian Nationalism And The Constructive Role Of Education In Nurettin Topcu

Öz

Nurettin Topçu, as a moral philosopher, who joined the world of thought in the early period of the Republic is an important personality with an intellectual identity. Topçu’s Anatolian Nationalism is a structure that successfully harmonizes the nexus of the past and the future, focuses on mystical morality and existence body, transforms into a conservative and traditionalist nationalism with spiritual, mystical thought and Islamic characteristics besides its nationalist personality. In Topçu, morality is an integral part of Anatolian nationalism. He considers the resurrection of Future’s Turkey possible with moral evolution. Morality, it is the manifestation of the divine will passed down the ages with the legacy of the ancestors from a thousand years old and coming to the Anatolian people blessed by the lifegiving in fluence of Islam. According to him, only from individual to society, the morality that encompasses every moment from science to art can be enough to take as the role of savior. Eternity sprouting in Anatolia and transmitting the best owing morality can only come to the life in youth by education. Education has the power to glorify or destroy nations. Topçu claims that, morality based on Islamic morality can only be built by, education with national characteristics, the modern school and by the conscious teacher who knows how to sacrifice himself/herself for the children of the country. The fact that Topçu's ideas on morality and education were not addressed from this aspect and that his views shed light on today as well as yesterday made it necessary for us to conduct this research. The document analysis method was used in this study, which was designed in a qualitative pattern.

Anahtar Kelimeler

Anatolianism, Nurettin Topçu, Anatolian Nationalism, Moral, Education

Kaynakça

• Akçetin, Nurhayat Çalışkan. “Nurettin Topçu’da Ma’ârif Meselesi.” Felsefe Dünyası 67 (2018).
• Alpay, Kenan. "Hareket Dergisi’ndeki Yazılarıyla Nurettin Topçu ve Anadolucu Milliyetçilik" (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, 1997)
• Bilge, Muhittin. “Nurettin Topçu ve Medeniyete Milli Bir Alan Açma Çabası Olarak Anadolucu Medeniyet Perspektifi.” Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13/2 (2011): 167–182.
• Birinci, Ali. “Nurettin Topçu’nun Sohbetlerinden Hatırada Kalanlar.” Hece Dergisi 109 (2006).
• Cihan, Mustafa. “Nurettin Topçu ve Ahlak Eğitimi.” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 56 (2016): 1387–1398.
• Demirel, İdiris. “Nurettin Topçu’nun Düşünce Dünyasında Felsefe-Milliyetçilik Geçişmeleri ve Millet, Yurt, Din Seferleri.” İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 30 (2011): 1-22
• Dural, A. Baran. “Nurettin Topçu’da Eğitim Düşüncesi.” Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/2 (2006): 48–70.
• Duran, Hasan - Polat, Aydin. “Nurettin Topçu’da Milliyetçilik ve Anadolu Milliyetçiliği.” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 28 (2015).
• Elibol, Sadettin. “Hilmi Ziya Ülken.” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce IV: Milliyetçilik. ed. Tanıl Bora. 520–527. İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
• Elverdi, Ezel. “Anadoluculuğa Dair.” Hareket Fikir-Ahlak-Sanat Dergisi 25 (1968).
• Gül, Ali. "Nurettin Topçu’da Anadoluculuk Düşüncesi". (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, 2006)
• Işık, Emin. “Nurettin Topçu Ve Din Adamları.” Hareket Dergisi, (1992)
• Kaplan, Mehmet. “Yeni Türk Milliyetçiliği.” Hareket Fikir-Ahlak-Sanat Dergisi 8 (1947).
• Karaman, Hüseyin. Nurettin Topçu’da Ahlâk Felsefesi. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2000.
• Konukman, Ercümend. “Jön Türkler ve Acı Gerçekler.” Fikir Ve Sanatta Hareket Dergisi 25 (1968).
• Konukman, Ercümend. “Nurettin Topçu Hocamızın Ardından.” Hareket Dergisi 112 (1976).
• Okay, Orhan. “Bir İdealistin Ölümü.” Hareket Dergisi 112 (1976).
• Özdemir, Gül Deniz. "Nurettin Topçu’da Din-Kültür İlişkisi ve Anadoluculuk Kavramı". (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2003)
• Özer, Ahmet. “Din Eğitimi Açısından Nurettin Topçu’nun Eserlerinde Dindar Tipler”. (Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2006)
• Özmen, Cengiz - Öztürk, Hüseyin. “Nurettin Topçu’ya Göre Ahlak ve Şahsiyet.” Electronic Turkish Studies 13/18 (2018).
• Şahin, Sümeyye. "Nurettin Topçu’nun Eğitim Anlayışında Öne Çıkan Değerler". (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2011)
• Sarıtaş, Mehmet. Nurettin Topçu’da Sosyo-Pedagojik Yapı. Ankara: Mesaj Yayın Dağıtım, 2004.
• Sarıtaş, Mehmet. “Nurettin Topçu.” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. İstanbul: Mesaj Yayın Dağıtım, 2004.
• Solak, Kemal. İslam’a Göre Millet, Milliyetçilik Ve Irkçılık. İstanbul: Şelale Yayınları, 1979.
• Topçu, Nurettin. Ahlak. İstanbul: Dergah Yayınları, 2005.
• Topçu, Nurettin. Ahlak Nizamı. İstanbul: Dergah Yayınları, 1999.
• Topçu, Nurettin. Büyük Fetih. İstanbul: Dergah Yayınları, 2003.
• Topçu, Nurettin. İradenin Davası. İstanbul: Dergah Yayınları, 1998.
• Topçu, Nurettin. İslam Ve İnsan. İstanbul: Yağmur Yayınları, 1969.
• Topçu, Nurettin. “İsyan Ahlakı.” İstanbul: Dergah Yayınları, 2002. Dergah Yayınları.
• Topçu, Nurettin. Kültür Ve Medeniyet. İstanbul: Dergah Yayınları, 2004.
• Topçu, Nurettin. Millet Mistikleri. İstanbul: Dergah Yayınları, 2001.
• Topçu, Nurettin. Türkiye’nin Maarif Davası. İstanbul: Dergah Yayınları, 1998.
• Topçu, Nurettin. Var Olmak. İstanbul: Dergah Yayınları, 1999.
• Topçu, Nurettin. Yarınki Türkiye. İstanbul: Yağmur Yayınları, 1972.
• Turhan, Mümtaz. “Mükemmel İnsan Ve İdeal Cemiyet.” Millet İlim,Fikir,Sanat Mecmuası 5 (1942).
• Ülken, Hilmi Ziya. “Kültür Ve Medeniyet.” Hareket Fikir-Ahlak-Sanat Dergisi 28 (1947).
• Ülken, Hilmi Ziya. “Türk Milletinin Teşekkülü.” Hareket Fikir-Ahlak-Sanat Dergisi 18 (1948).
• Ülken, Hilmi Ziya. Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. Ülken, 1979.
• Üstel, Füsun. “Türk Milliyetçiliğinde Anadolu Metaforu.” Tarih ve Toplum 19/109 (1993): 51–55.
• Uyanık, Mevlüt. “Türkiye Cumhuriyeti Kuruluş Dönemi ve Anadoluculuk Felsefesi-Nurettin Topçu ve Aksiyon Felsefesi Merkezli Bir İnceleme.” Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yakın Tarih Dergisi 2/3 (2018): 1–32.