The Edltorial Critique of The Introduction of Elmalılı's Commen- tary of The 'Hak Dini Kur'an Dili

Yıl 2016, Sayı: 6, 99 - 132, 31.12.2016

Necmi Atik

Öz

Books, that shape the history of mankind and help in br©adening our horizon, are actually the end result of long and exhausting works by their authors. An author, in the preface of his/her book, along with the contents and purpose also put forward the necessary explanations about the book for its readers. The subject becomes even more important if the work written by the author is a commentary of The Holy Quran comprising of thousands of pages. This work is the first ever priceless commentary of The Holy Quran in Turkish language, written by the Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, a famous writer who was praised for his lknowledge and wisdom by many religious scholars of the last period of the Ottoman empire.
In this work that is based on the legacy of Elmalılı Muhammed Hamdi Ya- zır, the commentary scrolls consisting of thousands of pages the author took in his handwriting are revealed. Firstly, a transcription is made by sorting the preface of the commentary. By comparing the original version with the Latinized 1936 edition and the editions published on later dates, unfortunately, we came up with unexpected results. The original preface of the commentary was changed and this falsified 1936 edition has been used as reference. This study intends to point out this grave situation and urges the concerned authorities to republish the commentary of the Elmalılı in its original form.

Anahtar Kelimeler

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Preface

Elmalılı’nın “Hak Dini Kur’ân Dili” Adlı Tefsirinin Mukaddimesi’nin Edisyon-Kritiği

Öz

İnsanlık tarihini şekillendiren ve her biri ufkumuzda ayrı ayrı kapıların açılmasına vesile olan kitaplar, müellifleri tarafından konusuna ve içeriğine göre uzun ve yorucu çalışmalar sonucu ortaya çıkarılmaktadır. Müellif, yazdığı eserinin baş kısmı için kaleme aldığı mukaddimede, kitabın içeriği ve hedefinin yanında, çok önemli açıklamalarda bulunarak birikimlerini de okuyucuya aktarır. Müellifin yazdığı eser, binlerce sayfadan oluşan ve islâmi ilimler içerisinde en önemli mevkiye sahip tefsir sahasında ise, konu daha da önem kazanır. Dahası, bu eser ilk Türkçe tefsir olma özelliğiyle, Osmanlı’nın son devir ulemâsından, ilmiyle, irfânıyla, herkes tarafından takdir edilmiş Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır tarafından kaleme alınmış ise bu esere pahâ biçilemez. Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır’ın metrukâtmda yaptığımız çalışmalarımızda, müellifin kendi el yazısıyla kaleme aldığı binlerce sayfadan oluşan tefsir müsveddelerini ortaya çıkardık. ilk olarak müellifin, tefsiri için yazdığı Mukaddime’yi tasnif edip, transkripsiyonunu yaptık. Tasnif ettiğimiz asıl nüshayı, Latinize edilmiş 1936 baskısı ve diğer tarihlerde yapılan baskılarıyla karşılaştırdığımızda maalesef hiç arzu etmediğimiz durumlarla karşılaştık. Söz konusu Mukaddime, asıl metinden çıkartmalar yapılarak değiştirilmiş ve eserin 1936 yılındaki tahrifâtlı baskısı günümüze kadar yapılan diğer baskılara da maalesef kaynaklık etmişti. Bu vahim durumu gözler önüne sermek ve bir an önce yapılan tahrifâtlarını düzeltilerek, Elmalılı’nın tefsirinin aslına uygun bir şekilde tekrar yayınlanmasına vesile olmak için ekteki makalemizi kaleme aldık.

Anahtar Kelimeler

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Mukaddime

Kaynakça

• Aclûnî, İsmail b. Muhammed, Keşfü’l-Hafâ, Beyrut, 1405.
• Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Mısır, 1313.
• Dârimi, Abdullah b. Abdirrahmân, Sünen-i Dârimî, y.y, t.y.
• Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed, İhyâu ،Ulûmi’d-Dîn, Mısır, tarihsiz.
• İbn Kesîr, Tefsîru İbn Kesîr, Mısır, 1371.
• Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed; el-Câmiu’l-Ahkâmi’l-Kur’ân, Kahire, Tarihsiz.
• Mahmud, Kaşgarlı, Dîvânü Lügati’t-Türk, (Sadeleştiren: Mehran Bahari), TDK, Ankara, 2003.
• Muttaki, Ali, Kenzu’l-Ummâl, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1989.
• Münziri, Zekiyyüddîn Abdülazîm b. Abdülkavi, et-Tergîb ve’t-Terhîb, Mısır, 1954.
• Yazır, Dersiamdan Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dîni Kuran Dili, Diyanet işleri Reisliği Neşriyatı, Matbaa-i Ebüzziyâ, İstanbul, 1936.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dîni Kur’ân Dili tefsirinin Elmalılı tarafından yazılmış orijinal müsveddeleri (Necmi Atik özel arşivi)
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dîni Kur’ân Dili (İLAM Tıpkı Basım). Diyanet işleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2016.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dîni Kur’ân Dili, (Sadeleştirenler: Prof Dr. İsmail Karaçam, Yrd. Doç. Dr. Emin Işık, Yrd. Doç. Dr. Nusrettin Bolelli, Abdullah Yücel), Azim Dağıtım, İstanbul, 2011.