TBMM Açılış Konuşmalarında Politik Dil Kullanımı: Ahmet Necdet Sezer ve Abdullah Gül’ün Siyasal Söylemlerinin İçerik Analizi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 53 - 80, 17.05.2017

Gökmen Kantar

Öz

Söylem, terim olarak yüzyıla yaklaşan bir süredir dilimizde olup; toplumun bütün kesimlerince başvurulup kullanılmaktadır. Yaşadığımız çağ artık bir söylem çağı olup, dünyadaki genel geçer bilimlerin hepsi söylem kavramının etkisi altındadır. Yaşadığımız dünyada artık mutlak evrensel gerçeklik yoktur, mutlak evrensel söylemler vardır. Söylem analizi, dilin kullanım biçimini ve işlevlerini inceler. Kelimeler, cümleler ve diğer metinsel ifadeler, arka plan bilgisine dayanılarak çıkarımda bulunulabilecek içerikleri ya da iddiaları, ima yoluyla ortaya koyabilme özelliğindeki söylem ve iletişim, önemli ideolojik boyutlara sahiptir. Türkiye Cumhuriyeti Devletinin siyasal yapısın en üst zirvesi Cumhurbaşkanlığı Makamıdır. Bu sıfatla Cumhurbaşkanları: Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milleti'nin birliğini temsil eder; Anayasa'nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir. Cumhurbaşkanlarının, TBMM yasama yılı açılış konuşmaları bu açıdan hem TBMM’ye hem de Hükümete yol gösterici öneriler ile doludur. Bu çalışmada Türk siyasi hayatında önemli yerleri olan 10. Cumhurbaşkanımız Ahmet Necdet Sezer ve 11. Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül’ün TBMM açılış konuşmaları söylem ve içerik analizi yöntemiyle incelenecektir. Cumhurbaşkanlarının konuşma metinleri; doğal dil kullanımı, retorik unsurları, ele aldığı gündem konuları ve “Ben ve Biz” zamirlerini kullanma biçimi açısından analiz edilecektir. Ortaya çıkan bulgular tablolar halinde düzenlenecek ve konuşmalar arasında karşılaştırma yapılarak değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Necdet Sezer, Abdullah Gül, söylem, söylem analizi, içerik analizi ve politik dil

Kaynakça

• Atar, Yavuz (2003) Türk Anayasal Sisteminde Cumhurbaşkanı’nın Seçimi, Görev Süresi, Yetkileri ve Parlamenter Sistem Gerekleri Doğrultusunda Değişiklik Önerileri. TBMM Anayasa Hukuku I. Uluslararası Sempozyumu, 22-24 Nisan 2003, TBMM Başkanlığı Yayınları, Yayın No: 1.
• Bilgin, Nuri (1996) Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi, Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Demir, Zerrin (2008) Bir Dini Söylem Analizi (Psikolojik Bir Yaklaşım). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
• Doltaş, Dilek (2003) Söylem ve Yazın. Ahmet Kocaman (Der.), içinde Söylem Üzerine, Ankara: ODTÜ Yayıncılık, ss. 48–55.
• Ekşi, Halil ve Hilal Çelik (2008) Söylem Analizi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27, 99-117.
• Foucault, Michel (1987) Söylemin Düzeni. Turhan Ilgaz (Çev.), İstanbul: Hil Yayınları.
• Foucault, Michel (2004) Felsefe Sahnesi, Seçme Yazılar. Işık Ergüden (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gökçe, Orhan (2006) İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.