KÜLTÜREL EKME KURAMI BAĞLAMINDA TÜRKİYE ÜRETİMİ ÇİZGİ FİLMLER ve ÇOCUK BİLİNCİNİN İNŞASI

Yıl 2013, Sayı: 2, 65 - 80, 25.09.2013

Esra İ Keloğlu İşler

Öz

Bu çalışmada, Gerbner’in ekme kuramı bağlamında yerli üretim çizgi filmlerde ekilmeye çalışılan sosyo-kültürel değerler ele alınmıştır. Çocuk kanallarında yayınlanan yerli ve yabancı çizgi filmler karşılaştırıldığında, dikkat çekici bir şekilde yerli çizgi filmlerin farklı temalara sahip olduğu görülmektedir. Makalede, seçilen üç yerli yapım çizgi film, Pepee, Canım Kardeşim, Biz İkimiz’in bir aylık zaman zarfı içindeki Kasım 2013 yayınları incelenmiştir. İzlenen çizgi filmlerin temel fikirlerinin ve temalarının belirlenmesi amacıyla içerik analizi yapılmıştır. Tanımlayıcı seviyede bir analiz yapabilmek için bu yöntem seçilmiştir. “Ne söylendiği ve söylenenin doğasının ne olduğu” üzerinde durulurken Gerbner’in ekme tezi kuramı yaklaşımıyla değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmanın temel varsayımı yerli üretim çizgi filmlerin kültürel inşada önemli bir rol oynadığıdır. Küresel olarak yayınlanan çizgi filmlerde, kültürel inşada, evrensel insani değerlere odaklanmaktadır. Ancak yerli üretim çizgi filmlerde yoğun olarak yerel kültür ekilmeye çalışılmaktadır. Bununla bağlantılı alt varsayım ise, apaçık görünen kültürel aktarımın yanı sıra örtük olarak da mal/ürün satmayı destekleyici promosyonel unsurlarla çocuk bilinci tüketime yönlendirilmesidir. Böylece çizgi filmler aracılığıyla çocuklar sorgulamaksızın tüketici olarak piyasa ilişkileri ile bütünleşmektedirler

Anahtar Kelimeler

Türkiye Üretimi Çizgi Filmler, Gerbner: Kültürel Ekme, Tüketim Pepee, Canım Kardeşim, Biz İkimiz.

Kaynakça

• ADA AVM. (2012, 20.09). Pepee çocuklara horon tepmeyi öğretiyor. http://www.youtube.com /watch?v=ZbF4HJIEopo 20 kasım 2013 tarihinde erişilmiştir.
• ATAN, U. (1995). Animasyonun Kültür Aktarımındaki Yeri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
• BAUDRILLARD, J. (2010). Tüketim Toplumu. İstanbul: Ayrıntı.
• BURKE, P. (2013). Bilginin Toplumsal Tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• DORFMAN A., MATTLELARD A. (2006). Introduction: Instructions on How to Become a Ge- neral in the Disneyland Club. Durham, M. G.& Kellner, D. M. (ed.) içinde: Media and Cultural Studies Keyworks. (s.122-129). UK: Blackwell Publishing.
• ERDOĞAN, İ. (1998). Gerbner’in Ekme Tezi ve Anlattığı Öyküler Üzerine bir Değerlendirme. Kültür ve İletişim Dergisi, 1 (2) 149-180.
• GEORGE G. (1998). Cultivation Analysis: An Overview. Mass Communication and Society. 1:3-4, 175-194 Doi: 10.1080/15205436.1998.9677855.
• GERBNER, G. (1995). Cultural Indicators, the Analysis of Mass Mediated Public Message Sys- tem. İçinde: Boyd-Barrett, O. & Newbold C. Approaches to Media, A Reader. (s. 144-153). London, New York,.
• GÜNGÖR, N. (2011). İletişim Kuramlar Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Yayınevi.
• HALL, S. (2001). (ed.) Representation: Cultural Representations and Signifying Practices. London, California, New Delhi: Sage Publications.
• http://gundem.milliyet.com.tr/pocoyo-pepee-ye-dava-acti/gundem/detay/1704446/default.htm 6 Ekim 2013 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.cizgilifilm.blogspot.com/search?updated-max=2007-05-31T00:31:00-07:00&max-re- sults=7. 1 Ekim 2013 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.dusyeri.com.tr/index.php?p=studyo 17 Kasım 2013 tarihinde erişildi.
• http://www.dusyeri.com.tr/index.php?p=studyo. 1 Ekim 2013 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.gundemantalya.com/haber/Pepe-nin-annesi-Ayse-Sule-Bilgic-/391771 5 Ekim 2013 tarihinde erişilmiştir..
• http://www.portakalanimation.com/#/Hakkimizda. 6 Ekim 2013 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.trt.net.tr/trtcocuk/program.aspx?id=25 17 Kasım 2013 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.trt.net.tr/trtcocuk/program.aspx?id=47 17 Kasım 2013 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.trt.net.tr/trtcocuk/program.aspx?id=87 17 Kasım 2013 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.unesco.org.tr/?page=11:129:5:turkce 1 Ekim 2013 tarihinde erişilmiştir.
• https://eksisozluk.com/ayse-sule-bilgic--764918?p=9 10 Kasım 2013 tarihinde erişilmiştir.
• MORGAN, M. (1986). Television and Erosion of Regional Diversity. Journal of Broadcasting and Elecrtonic Media 30 (2): 123-39.
• MORGAN, M. (1995). The critical Contribution of George Gerbner. John A. Lent. (ed.) A Diffe- rent Road to Taken. içinde. (s.99-117).Westview Press.
• ÖZER, Ö. (2005). Yetiştirme Kuramının Eleştiriler Bağlamında Değerlendirilmesi. Kültür ve İle- tişim Dergisi, 8(1) kış.
• STAUBER, J. C., RAPMTON, S. (1995). Toxic Sludge is Good for you Lies, Damn Lies and the Public Relations Industry. Monroe,Maine: Common Courage Press.
• SUNGUR, S. (2007). Marksist Düşünce Sisteminde Kitle Kültürü ve Televizyonda Yayınlanan Çizgi Filmlerin İdeolojik İşlevlerine Bir Bakış. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi sayı: 30.
• TÜRKDOĞAN, O. (2002). Osmanlı’dan günümüze Türk toplum yapısı. İstanbul: Çamlıca Yayınları.