YAZILI BASINDA ÇOCUK TEMSİLLERİ: BİR BEKLEME SALONU OLARAK ÇOCUKLUK

Yıl 2013, Sayı: 2, 97 - 115, 25.09.2013

Gülden Sayılan Nihan Çevirgen

Öz

Sosyal temsiller, bir topluluğa ait bireylerin bilinmeyeni anlama ve dünyayı anlamlandırma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gündelik konuşma ve eylemler esnasında birlikte yapılandırdıkları sosyal olgulardır. Medya gerek sosyal bilginin gerekse de sosyal temsillerin oluşmasında ve yayılmasında kritik öneme sahip olduğu düşünülen alanlardan biridir. Sosyal Temsiller Kuramının bakış açısını ve metodolojisini kullanan bu araştırma, ülkemizde çocuklara ve çocukluk kavramına yönelik hakim algının ne olduğunu ortaya çıkartmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında Türkiye’de en çok satılan dört ulusal gazetenin Zaman, Posta, Hürriyet ve Sözcü çocukları konu edinen haberleri 1 aylık bir süre zarfında incelenmiş; elde edilen veriler tematik içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçları ulusal basında hem çocukluk olgusuna hem de çocuklara ilişkin baskın temsillerin var olduğunu ve bu temsillerin çocuk gelişimine ve çocukluğa yönelik farklı bakış açılarıyla ilişki içerisinde olduğunu göstermiştir. Bu araştırma ayrıca, yazılı basın organlarında çocuklarla ilgili haber yapılırken, medya çalışanlarına yönelik olarak oluşturulmuş ulusal ve uluslararası etik ilkelere tam anlamıyla uyulmadığını ortaya koymaktadır. Medyanın hem tüketicisi hem de öznesi olan çocukların medya organlarında kendilerine daha çok yer bulabilmeleri için çocuk haklarına ve etik ilkelere duyarlı bir habercilik anlayışının yerleşmesi önemli görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Yazılı Basın, Sosyal Temsiller, Çocukluk

Kaynakça

• ALANKUŞ, S (2007). Neden Çocuk Odaklı Habercilik Kitabı", In S. Alankuş (Ed.), Çocuk Odaklı Habercilik, İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları
• ALANKUŞ, S. (2012). Çocuk odaklı habercilik. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• ANDREOULI, E., HOWARTH, C.S. (2012). National identity, citizenship and immigration: Put- ting identity into context. Journal for the Theory of Social Behaviour. DOI: 10.1111/j.1486-5914.2012.00501.x
• BRUNER, J. (1960). The process of education. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
• BAUER, M., DURANT, J., GASKELL, G. (2002). Biotechnology - the making of a global contro- versy. Cambridge: Cambridge University Press.
• BRITTLE, C., ZINT, M. (2003), "Do Newspapers Lead with Lead? A Content Analysis of How Lead Health Risks to Children are Covered", Journal of Environmental Health, 65(10), 17-22.
• DEWEY, J. (1996). Demokrasi ve Eğitim. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• DURSUN, Ç. (2004). Haberde gerçekliğin inşa edilmesi ne demektir?. In Ç. Dursun (Ed.), Ha- ber Hakikat ve İktidar İlişkisi (1 ed.). Ankara: Elips Kitap.
• DUVEEN, G., LLOYD, B. (1986). The significance of social identities. British Journal of Social Psychology, 25, 219-230.
• EDWARDS, C., GANDINI, L., FORMAN, G. (1993). The hundred languages of children: The reggio emilia approach to early childhood education. Norwood NJ: Ablex.
• FARR, R., MARKOVÁ, I. (1995). Representations of health, illness and handicap in the massmedia of communication: a theoretical overview. In I. Markova & R. Farr(Eds.), Representations of Health, Illness and Handicap. Chur, Switzerland: Harwood Academic Publishers.
• GALAM, S., MOSCOVICI. S. (1991). Towards a theory of collective phenomena: consensus and attitudes changes in group, European Journal of Social Psychology, 21(1), 49-74.
• HÜRRİYET. (2013, Eylül 5). Suriyeliler 41 ilin nüfusunu geçti. Hürriyet. Retrieved from http://www.hurriyet.com.tr/gundem/24647547.asp
• İRVAN, S. (2002). Medya, Kültür, Siyaset (2. Baskı), Ankara: Alp.
• KAHYAOĞLU, S. (2013, Ağustos 31). Çocuklar nasıl öğrenir?. Hürriyet . Retrieved from http://www.hurriyet.com.tr/egitim/24622828.asp
• MACDONALD, M. (2003. Exploring Media Discourse, Londra: Arnold.
• MACHIN, D., DAVIES, M. M. (2003). Opinion, Dialogue, Review. Future generations: the imp- lied importance of the fantasy world in development of a child’s imagination. Child- hood, Vol 10(1): 105–117.
• MAJOR, M.F. (1992). “Conscientious objection and international law: A human right?” in Case Western Reserve Journal of International Law; Spring92, Vol. 24 Issue 2, pp.349-379.
• MARLOWE, B. A., PAGE, M.L. (1998). Creating and Sustaining the Constructivist Classroom. Cali- fornia : Corwin Press.
• MOSCOVICI, S. (1976). Social influence and social change. London: Academic Press.
• MOSCOVICI, S. (1984). The phenomenon of social representations. In R. Farr and S. Moscovici (eds.), Social Representations, 3-69. Cambridge University Press, Maison des Sciences de l’Homme:Cambridge/Paris.
• MOSCOVICI, S. (1988). Notes towards a description of social representations. European Jour- nal of Social Psychology, Vol 18, 211-250.
• POTTER, J., EDWARDS, D. (1999). Social representations and discursive psychology: From cognition to action. Culture & Psychology, 5(4), 447-458.
• POTTER, J., LITTON, L. (1985). Some problems underlying the theory of social representations. British Journal of Social Psychology, 24, 81-90.
• POTTER, J., WETHERELL, M. (1987). Discourse and social psychology: beyond attitudes and beha- vior. London: Sage.
• POSTMAN, N. (1995). Çocukluğun yokoluşu. Ankara: İmge Yayınevi.
• POSTA. (2013, Ağustos 21). 13 yaşındaki öğrencisiyle.. Posta. Retrieved from http://www.pos ta.com.tr/3Sayfa/HaberDetay/13-yasindaki-ogrencisiyle---.htm?ArticleID=191491
• Richards, G. (2003). Psikolojiyi Yerli Yerine Oturtmak, çev. S. Topal ve A. Yılmaz. İstanbul: Say Yayınları.
• SHCEK/UNICEF Turkey (2010). Research study on child abuse and domestic violence in Tur- key – Summary report, http://panel.unicef.org.tr/vera/app/var/files/c/o/cocuk-istis- mari-raporu-tr.pdf
• STAERKLÉ, C., CLÉMENCE, A., DOISE, W. (1999) Representation of human rights across dif- ferent national contexts: the role of democratic and non-democratic populations and governments European Journal of Social Psychology, Vol 28, Issue 2, pp 207–226
• ŞİRİN, M. R. (2006). Dersimiz çocuk. İstanbul: İz Yayınları.
• TOKYAY, M. (2013, February 26). AB, çocuk istismarının idaresindeki sorunlara işaret etti. SE- Times. Retrieved from http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/tr/features/ se- times/features /2013/02/26/feature-04
• UNICEF. UNİCEF MEdia Center, (2005). The media and children’s rights. Retrieved from Uni- ted Nations International Children's Emergency Fund website: http://www.unicef.org /ceecis/media_1482.html
• WAGNER, W., Sen, R., PERMANADELI, R. & HOWARTH, C. (2012). The veil and muslim women’s identity: cultural pressures and resistance to stereotyping. Culture & Psyc- hology, 18(4), 79-99
• WAGNER, W., HAYES, N. (2005). Everyday Discourse and Common Sense: The Theory of Social Representations. Palgrave-Macmillan: New York.
• ZAMAN. (2013, Eylül 16). Aydın: Bir baba çocuğuna gün içinde sadece 6 dakika ilgi gösterebi- liyor. Zaman. Retrieved from http://www.zaman.com.tr/gundem_aydin-bir-baba- cocuguna-gun-icinde-sadece-6-dakika-ilgi-gosterebiliyor_2136301.html
• ZAMAN. (2013, Eylül 08). Bu çocuklarda okul fobisi daha sık görülüyor. Zaman. Retrieved from http://www.zaman.com.tr/aile-saglik_bu-cocuklarda-okul-fobisi-daha-sik-goru luyor_2131832.html