Zihinsel Yetersizliği Olan İlkokul Kaynaştırma Öğrencilerinin Pragmatik Dil Becerileri İle Sosyal Becerileri, Problem Davranışları Ve Akademik Yeterlilikleri Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 1, 239 - 254, 15.03.2018

Üzeyir Emre Kıyak Özlem Diken

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.413760

Öz

Bu araştırmanın amacı,
kaynaştırma ortamında öğrenim gören zihinsel yetersizliği olan ilkokul
öğrencilerinin pragmatik dil beceri düzeyleri ile sosyal becerileri, problem
davranışları ve akademik yeterlilikleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve bu
ilişkinin yordayıcı olabilecek değişkenlerini belirlemektir. Araştırmanın
çalışma grubunu, Eskişehir ili Tepebaşı ve Odunpazarı ilçelerinde Milli Eğitim
Bakanlığına bağlı ilkokullarda görev yapmakta olan sınıflarında zihinsel
yetersizlik tanılı öğrenci bulunan 47 ilkokul öğretmeni oluşturmaktadır.
Öğretmenlere, sınıfa ve kaynaştırma ortamında öğrenim gören zihinsel
yetersizliğe ilişkin bilgileri elde etmek amacıyla birinci araştırmacı
tarafından geliştirilen “Demografik Bilgi Formu” kullanılmıştır.   Kaynaştırma ortamında öğrenim gören zihinsel
yetersizliği olan öğrencilerin pragmatik dil becerileri, “Pragmatik Dil
Becerileri Envanteri – Türkçe Versiyonu/PDBE- TV” ve sosyal becerileri, problem
davranışları ve akademik yeterlilikleri “Sosyal Beceri Derecelendirme Sistemi/SBDS”
kullanılarak ölçülmüştür.  Araştırmanın
sonucunda, kaynaştırma ortamında öğrenim gören zihinsel yetersizliği olan
ilkokul öğrencilerinin pragmatik dil becerilerinin, sosyal becerilerinin ve
akademik yeterliliklerinin normal gelişim gösteren akranlarından düşük olduğu,
problem davranışlarının ise normal gelişim gösteren akranlarından yüksek olduğu
saptanmıştır. Bununla birlikte, pragmatik dil becerileri ile sosyal beceriler
arasında yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu ve sosyal becerilerin
pragmatik dil becerileri üzerinde önemli (anlamlı) birer yordayıcı olduğu
ortaya çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma, zihinsel yetersizlik, pragmatik dil becerileri, sosyal beceriler, problem davranış, akademik yeterlilik

The Relationship Among Pragmatic Language Skills With Social Skills, Problem Behavior And Academic Competence Of Inclusive Students With Intellectual Disability

Öz

The aim of this study is to examine the relationship among the
pragmatic skills with social skills, problem behaviors and academic competence
of the students with intellectual disability (ID) who recieve education in
inclusive elemantary school classes and to define the predictor variables of
this relationship. The group of the study has been composed of 47 teachers who
work in the public elemantary schools governed by Ministry of Education in
Eskişehir and each of whom have a student diagnosed with ID in their classes.
"Demographic Form", which was developed by the first author himself,
has been used in order to access personel information of teachers and their
students with ID in their classes. Pragmatic language skills of the students
with ID who recieve education in inclusive elemantary school classes have been
measured by “Turkish Version of Pragmatic Language Skills Inventory” while
social skills, problem behaviors and academic competence of the students have
been measured by Turkish Version of the Social Skills  As a result of the study, pragmatic language
skills, social skills and academic competence of the students with ID who
receive education in inclusive elemantary school classes have been figured to
have lower level than their typically developed 
peers
while problem behaviors of the students with ID who receive education in
inclusive elemantary school classes have had higher level than their typically
developed peers. Additionally, as a consequence of analyses it is came out that
social skills are very important predictors for pragmatic language skills.

Anahtar Kelimeler

Inclusion, intellectual disability, pragmatic language skills, social skills, problem behavior, academic competence

Kaynakça

• Acarlar, F. (2010). İletişim, dil ve konuşma bozuklukları olan çocuklar ve eğitimleri. N. Baykoç, (Ed.), Öğretmenlik Programları İçin Özel Eğitim, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 255–275 Alev, G., Diken, İ. H., Ardıç, A., Diken, Ö., Şekercioğlu, G., & Gilliam, J. E. (2014). Adaptation and Examining Psychometrical Properties of Pragmatic Language Skills Inventory (PLSI) in Turkey. Elementary Education Online, 13(1), 258-273. Avcıoğlu, H. (2005). Etkinliklerle sosyal beceri eğitimi. Ankara: Kök Yayıncılık. Aykır, T. (2010). Okul Öncesi Dönemdeki Zihinsel Yetersizliği Olan Ve Olmayan Çocukların Sosyal Becerileri Ve Problem Davranışlarının Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant Izzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. Batu, S. & Diken, İ.H..,(2013). Kaynaştırmaya giriş. İçinde Diken, İ., H. (Ed.). İlköğretimde kaynaştırma. s.2-25. Ankara: Pegem Akademi.. Baydık, B., & Bakkaloğlu, H. (2009). Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 401-447 Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem Akademi. Büyüköztürk, Ş.; Çokluk Ö. Ve Köklü, N. (2012). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Ankara: Pegem Akademi. Çiftçi, İ. ve Sucuoğlu, B. (2005). Bilişsel süreç yaklaşımıyla sosyal beceri öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık. Çolak, A. (2007). Kaynaştırma Uygulanan Bir İlköğretim Sınıfındaki Sosyal Yeterlik Özelliklerinin Betimlenmesi ve İyileştirilmesi Çalışmaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Diken, Ö. (2013). İletişim Becerilerinin Desteklenmesi. Diken, İ.H, (Ed.). İlköğretimde kaynaştırma. s.2-25. Ankara: Pegem Akademi. Diken, Ö. (2014). Pragmatic Language Skills of Children with Developmental Disabilities: A descriptive and Relational Study in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 55, 109-122. http://dx.doi.org/ 10.14689/ejer.2014.55.7 Dekker, M. C., Koot, H. M., Ende, J. V. D., & Verhulst, F. C. (2002). Emotional and behavioral problems in children and adolescents with and without intellectual disability. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 43(8), 1087-1098. Dobbins, N., Higgins, K., Pierce, T., Tandy, R., ve Tincani, M. (2010). An analysis of social skills instruction provided in teacher education and in-service training programs for general and special educators. Remedial and Special Education, 31(5), 358-367. Dockrell, J. & Messer, D. (1999). Children’s Language and Communication Difficulties, Understanding, Identification and Intervention. London: Continuum. Erbaş, D. (2002). Gelişimsel Geriliği Olan Çocukların Problem Davranışlarının Azaltılmasında İşlevsel İletişim Öğretimin Sönme Ve Sönme Olmaksızın Etkililiklerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi. Eskişehir. Farrell, P., Dyson, A., Polat, F., Hutcheson, G., & Gallannaugh, F. (2007). Inclusion And Achievement in Mainstream Schools. European Journal of Special Needs Education, 22(2), 131-145. Gresham, F. M., & Elliot, S. N. (1990). Social Skills Rating System. Circle Pines: American Guidance Services. Gresham, F. M., & MacMillan, D. L. (1997). Social competence and affective characteristics of students with mild disabilities. Review of Educational Research, 67(4), 377-415. Gök, R. (2013). Kaynaştırma Eğitimi Öğrencisi Bulunan İlkokul Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Yönetiminde Karşılaştıkları Zorluklar Ve Başa Çıkma Yöntemleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya. Güleryüz, Ş.O. (2009). Kaynaştırma Eğitimine Devam Eden Engelli Öğrencilerin Akranları İle İlişkilerinde Karşılaştıkları Sorunların Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Halliday, M. A. K. (1985). An Introduction to Functional Grammar. 2. ed. London: Edward Arnold Kargın, T. (2009). Bugünün Okullarında Özel Gereksinimli Öğrencilerin Yerleştirilmesi. A. G. Akçamete (Ed.), Genel Eğitim Okullarında Özel Gereksinimli Öğrenciler Ve Özel Eğitim İçinde (77-109). Ankara: Kök Yayıncılık. Kuder, S. J. (2003). Teaching students with language and communication disabilities. Allyn & Bacon, 75 Arlington Street, Suite 300, Boston, MA 02116. Korkmaz, B. (2005). Dil ve Beyin: Çocuklarda Dil ve Konuşma Bozuklukları (Language and Brain: Language and Speech Disorders in Children). Istanbul: Yüce Yayımları. Leffert, J. S., Siperstein, G. N., Millikan, E. (2000). Understanding Social Adaptation In Children with Mental Retardation: A Social-Cognitive Perspective. Exceptional Children, C. 66, S. 4, Ss. 530-45. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (2010). İlköğretim Okullarındaki Kaynaştırma Uygulamalarının Değerlendirilmesi. MEB. Ankara. Mutisya, S. M., & Barker, M. (2011). Pupils' Environmental Awareness and Knowledge: A Springboard for Action in Primary Schools in Kenya's Rift Valley. Science Education International, 22(1), 55-71. Orhan, M. (2010). Okulöncesi Kaynaştırma Öğrencileriyle Normal Gelişim Gösteren Öğrencilerin Sosyal Beceri Ve Problem Davranışlarının Düzeyi İle Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi. Eskişehir. Owens ., R. E. (2015). Language development: An introduction. Boston: Pearson. Özkubat, U. (2010). Görme Engelli, Zihinsel Engelli Ve Olağan Gelişim Gösteren Çocukların Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Özduvan, V. (2005). 6-7 Yaş Normal Gelişim Gösteren Çocuklarda Zeka ve Pragmatik Dil Yetileri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Paul, R. (2007). Language Disorders From Infancy Through Adolescense: Assessment & Intervention. Toronto: Mosby Elsevier. Skipper, S (2006). Conceptual Framework For Effective Inclusive Schools. Ft. Lauderdale, Florida: ICSEI: International Congress for School Effectiveness and Improvement. Sucuoğlu B. ve Özokçu O. (2005). Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6, 41-57. Şahin, S., Yalcinkaya, F., Bayar Muluk, N., Bulbul, S. F., & Cakir, I. (2009). Abilities of pragmatic language usage of the children with language delay after the completion of normal language development training. The Journal of International Advanced Otology, 5(3), 327-333.Educational Research, 55, 109-122. Şen Sönmez, A (2011). Zihin Engelli Çocukların Sosyal Becerileri ile Artikülasyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Topbaş, S. (2001). İletişim, Dil ve Konuşma: Temel Kavramlar . (Ed.) Seyhun Topbaş. Çocukta Dil ve Kavram Gelişimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları: 1318 AÖF: 717. ? Topbaş, S. (2011). Okulun İlk Yıllarında Dil ve Konuşma Gelişimi. (Ed.) Esra Ceyhan.Erken Çocukluk Döneminde Gelişim – II. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını: Eskişehir. Veríssimo, L., de Lemos, M. S., Lopes, J., & Rodrigues, L. P. (2010). The Relation between Academic Competence and Social Competence along Time: A Study with 3rd and 4th Grades. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(1). 42-53. Vuran, S., (2013). Davranış Problemleri ile Baş Etme. Diken, İçinde Diken İ.H.; (Ed.). İlköğretimde kaynaştırma. s.2-25. Ankara: Pegem Akademi. Wolters, N., Knoors, H. E., Cillessen, A. H., & Verhoeven, L. (2011). Predicting acceptance and popularity in early adolescence as a function of hearing status, gender, and educational setting. Research in developmental disabilities, 32(6), 2553-2565.