Lise Öğrencilerinin Okul Tükenmişlik Düzeyleri ve Anne-Baba Tutum Algıları Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 1, 384 - 395, 15.03.2018

Zeynep Banu Gündüz Arzu Özyürek

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.413786

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada, lise öğrencilerinin okul
tükenmişlikleri ile anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Çalışmanın evreni Karabük İl merkezinde bulunan resmi
ortaöğretim kurumlarının 9, 10, 11 ve 12. sınıfa devam eden lise
öğrencilerinden oluşmaktadır. Örneklem grubunu 342 kız 218 erkek olmak üzere toplam 560 öğrenci oluşturmuştur.
Verilerin toplanmasında “Ortaöğretim Okul Tükenmişlik Ölçeği” ve “Anne Baba
Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde, Spearman’s Korelasyon
Katsayısı ve Post-Hoc Çoklu Karşılaştırma testi, Kruskal Wallis H ve Mann
Whitney U testleri kullanılmıştır. Sonuç olarak, örneklem grubunda yer alan
lise öğrencilerinin en fazla Ders Çalışmaktan Tükenme alt boyutunda tükenmişlik
yaşadıkları, okul tükenmişliği düzeyleri ile cinsiyet,  sınıf düzeyi ve okul türü arasında anlamlı
bir fark olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin, anne babalarını demokratik olarak algılama durumu arttıkça okul
tükenmişliklerinin azaldığı, anne babalarını otoriter ve koruyucu olarak
algılama durumu arttıkça okul tükenmişliklerinin arttığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul tükenmişliği, anne-baba tutumu, lise öğrencileri

The Relationship Between School Burnout Level and Parents Attitudes of Highschool Students

Öz

In this study, burnout levels of highschool
students and parent attitudes were investigated. The universe of this study was
consisted of the high school students of 9th, 10th, 11th and 12th classes in
Karabük. A total of 569 students consisted the sample which 342 of them were
female and 218 were male. In data gathering, “Secondary School Burnout
Scale”, and “Parent Attitude Scale” were used. In data analysis, Spearman’s
Correlation Coefficient and Post-Hoc Multiple Comparison tests were used. As a
result, it was determined that high school students in the sample mostly
experienced burnout at the “burnout from studying” dimension. There were
significant differences between students’ burnout levels and gender, class
level and school type. As the students’ perception levels of democratic
attitudes increase, their school burout levels were decreased. As the parents’
authoritarian and protective attitudes increase, the level of school burnout
was increased as well.

 

Anahtar Kelimeler

High school students, parent attitudes, school burnout

Kaynakça

• Acar H, Çakır MA. (2015). Lise Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi: Yeşilova İlçesi Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 152-168. Alisinanoğlu F. (2003). Çocukların Denetim Odağı İle Algıladıkları Anne Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 97-107. Aypay A, Eryılmaz A. (2011). Lise Öğrencilerinin Derse Katılmaya Motive Olmaları İle Okul Tükenmişliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 26-44. Aypay A, Sever M. (2011). “Ortaöğretim Öğrencilerinde Okul Tükenmişliğinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, XI Ulusal Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Kongresi Bildiri Kitabı. 5-7 Ekim 2011. İzmir. Aypay A, Sever M. (2015). School as ıf a workplace: Exploring burnout among high school students. Journal of Theory and Practice, 11 (2), 460-472. Balkıs M, Duru E, Buluş M, Duru S. (2011). Tükenmişliğin Öğretmen Adayları Arasındaki Yaygınlığı, Demografik Değişkenler ve Başarı İle İlişkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29)1, 151-165. Bilasa P. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 79-122. Bülbül A. (2014). Ergenlerin Algılanan Anne Baba Tutumları İle Yakın İlişkilerindeki Psikolojik Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. H.Ü. Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Çapulcuoğlu U. (2012). Öğrenci Tükenmişliğini Yordamada Stresle Başa Çıkma, Sınav Kaygısı, Akademik Yetkinlik ve Anne Baba Tutumları Değişkenlerinin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Mersin. Çapulcuoğlu U, Gündüz B. (2013). Lise Öğrencilerinde Tükenmişliğin Cinsiyet, Sınıf düzeyi, Okul Türü ve Algılanan Akademik Başarı Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1),12-24. Gündüz B, Çapri B, Gökçakan Z. (2012).Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 38-55. Hummel RM, Gross AM. (2001). Socially anxious children: An observational study of parent-child interaction. Child & Family Behavior Therapy, 23, 19-42. Kutsal D, Bilge F. (2012). Lise Öğrencilerinin Tükenmişlik ve Sosyal Destek Düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 37(164), 283-297. Kuzgun Y, Eldeleklioğlu J. (2012). Rehberlik ve Psikolojik Danışmada Kullanılan Ölçekler İçinde: Anne Baba Tutumları Ölçeği Ed: Yıldız Kuzgun, Feride Bacanlı. Ankara: Nobel Yayınları. Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. (2001), Job burnout. Annual Reviews of Psychology, (52), 397-422. Oswalt A. (2010). An Introduction to Adolescent Development. Childe Development Theoriy: Adolescence. https://www.mentalhelp.net/articles/an-introduction-to-adolescent-development/ (23.12.2017). Ören N, Türkoğlu H. (2006). Öğretmen Adaylarında Tükenmişlik. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 65-75. Öztan S. (2014). Ortaokul 6. 7. 8. Sınıf Öğrencilerinin Okul Tükenmişliklerinin Yaşam Doyumları ve Benlik Kurgusu Algıları Açısından İncelenmesi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Özyürek A, Tezel Şahin F. (2012). Anne-Baba Olmak ve Anne-Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları İçinde: Anne Baba Eğitimi Ed: T. Güler. Ankara: Pegem Akademi. Sağlam S. (2007). Lise Öğrencilerinin Ana-Baba İletişimi Sosyal Destek ve Ana-Baba Tutumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. Salanova M, Schaufeli W, Martinez I, Breso E (2010). How obstacles and facilitators predict academic performance: The mediating role of study burnout and engagement. Anxiety, Stress,& Coping: An International Journal, 23 (1), 53-70. Sarıgöz O, Çermik Y. (2012). Maslow'un Tükenmişlik Ölçeği İle MYO Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenerek Değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 116-122. Seçer İ, Gençdoğan B. (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinde Okul Tükenmişliğinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Turkish Journal of Education, 1(2), 1-13. Seçer İ. (2015). Üniversite Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği ile Psikolojik Uyumsuzluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 81-89. Sümer N, Güngör D. (1999). Çocuk Yetiştirme Stillerinin Bağlanma Stilleri, Benlik Değerlendirmeleri ve Yakın İlişkiler Üzerindeki Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-58. Temel F, Aksoy AB. (2010). Ergen ve Gelişimi Yetişkinliğe İlk Adım ( 3. baskı). Ankara: Nobel Yayınları. Türkmen M. (2011). Öznel İyi Oluşun Yapısı ve Ana-Baba Tutumları, Özsaygı ve Sosyal Destekle İlişkisi: Bir Model Sınaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.