A Research on the factor structures of tests used at secondary schools student selection and placement

Yıl 2007, Cilt: 6 Sayı: 3, 397 - 410, 26.06.2007

Ömer Kutlu , İsmail Karakaya

Öz

This study aims at determining the cognitive skills that the Secondary Schools Test (SST)
intends to assess by setting the factor structures of the mentioned test. For this purpose, students’ SST raw
scores were used. For the factor analysis, data of the years 2000 and 2001 was attained from MEBETEK
Assessment and Evaluation Department. For each year, data of randomly selected 5000 testtakers
from among those who passed the test were used in order to determine the factor structures of SST.
In order to determine the cognitive skills that the factors assess, naming studies were administered by
consulting specialist in the field as well as assessment and evaluation specialists. Consequently, it can be
claimed that SST is composed of five factors and that these factors explain approximately % 60 of the
total variance.

Anahtar Kelimeler

Academic Skills, Factor Analysis, High Cognitive Skills, Selection and Placement Test

Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında Kullanılan Testlerin Faktör Yapılarına İlişkin Bir Araştırma

Öz

Bu araştırmanın amacı, Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavının (OKS) faktörü yapılarını belirleyerek, ölçmeye çalıştığı zihinsel becerileri belirlemektir. Bunun için öğrencilerin OKS'deki ham puanları kullanılmıştır. Faktör için 2000 ve 2001 yıllarına ait veriler MEB-EĞİTEK Ölçme ve Değerlendirme Daire Başkanlığı'ndan alınmıştır. Her yıl için, Türkiye genelinde sınavı kazananlar olarak beş kişilik kişiden veri alın OKS'nin faktör yapıları belirlenmiştir. faktör sonuçtaki elde edilen faktörlerin, ölçtüğü zihinsel becerileri belirlemek için ölçme ve değerlendirme uzmanları alan uzmanlarının görüşleri alınarak isimlendirme çalışmaları yürütülmüştür. Sonuç olarak OKS'in beş faktörden oluştuğu, bu faktörlerinde toplam varyansın yaklaşık %60'ını açıkladığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Akademik Yetenek, Faktör Analizi, Üst Düzey Zihinsel Beceriler, Seçme ve Yerleştirme Sınavı

Kaynakça

• Anastasi, A. (1982). Psychological Testing (5th Ed.). New York: Macmillan Publishing Co. Inc.
• Anastasi, A. & Urbina, S. (1997). Psychological Testing (7th Ed.). USA: Prentice-Hall International. Inc.
• Arıcı, H. (1991). statistik: Yöntemler ve Uygulamalar. Ankara: Meteksan A. .
• Aslan, Ö. (2000). The Construct Validity of The 1998 Secondary School Institutions Student Selection and Placement Test. Ankara: Unpublished MSc Thesis, METU.
• Baykul, Y. (1996). statistik Metodlar ve Uygulamalar. Ankara: Lazer Ofset.
• Berbero lu, G., Kaptan, F. ve Kutlu, Ö. (2002). Türkiye Genelinde Sekizinci Sınıf Ö rencilerinin Fen
• Bilgisi Dersindeki Üst Düzey Zihinsel Becerilerinin ncelenmesi. Ankara: 6-18 Eylül 2002. V.
• Ulusal Fen ve Matematik E itim Kongresi, ODTÜ. Büyüköztürk, . (2003). Sosyal Bilimler çin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Cohen, R. J., Montague, P., Nathanson, L. S. & Swerdlik, M. E. (1988). Psychological Testing. USA:
• Mayfield Puslishing Company. Cronbach, L. J. (1984). Essentials of Psychological Testing (4th ed.). New York: Harper & Row Publishers.
• Kutlu, Ö. ve Karakaya, . (2003). Ortaö retim kurumları ö renci seçme ve yerle tirme sınavının faktör yapısına ve yordama gücüne ili kin bir ara tırma. E itim Bilimleri ve Uygulama, 2(4), 209-223.
• MEB. (1998). Ortaö retim Kurumları Ö renci Seçme ve Yerle tirme Sınavı Kılavuzu (OKS). Ankara:
• Türk Tarih Kurumu Basımevi. MEB. (1999). Ortaö retim Kurumları Ö renci Seçme ve Yerle tirme Sınavı (OKS) Test Kitapçı ı,
• Ankara: E itim Teknolojileri Genel Müdürlü ü (E TEK), Ölçme ve De erlendirme Dairesi Ba kanlı ı. MEB. (2000). Ortaö retim Kurumları Ö renci Seçme ve Yerle tirme Sınavı (OKS) Test Kitapçı ı,
• Ankara: E itim Teknolojileri Genel Müdürlü ü (E TEK), Ölçme ve De erlendirme Dairesi Ba kanlı ı. MEB. (2001). Ortaö retim Kurumları Ö renci Seçme ve Yerle tirme Sınavı (OKS) Test Kitapçı ı,
• Ankara: E itim Teknolojileri Genel Müdürlü ü (E TEK), Ölçme ve De erlendirme Dairesi Ba kanlı ı. MEB. (2003a). Ortaö retim Kurumları Ö renci Seçme ve Yerle tirme Sınavı Kılavuzu (OKS) ve Özel
• Okullar Sınavı (ÖOS) Tanıtım Kitapçı ı. Ankara: E itim Teknolojileri Genel Müdürlü ü (E TEK), Ölçme ve De erlendirme Dairesi Ba kanlı ı. MEB. (2003b). 1999 TIMSS Uluslararası Matematik ve Fen Bilgisi Çalı ması Ulusal Raporu, Ankara:
• E itimi Ara tırma Geli tirme Dairesi Ba kanlı ı (EARGED) Yayını. MEB. (2005). PISA 2003 Projesi Ulusal Nihai Raporu, Ankara: E itimi Ara tırma Geli tirme Dairesi
• Ba kanlı ı (EARGED) Yayını. Payaslıo lu, A. (1985). Türkiye’de Yüksekö retim Kurumlarına Ö renci Seçme ve Yerle tirme Sistemi.
• Ankara: Ö renci Seçme ve Yerle tirme Merkezi Ara tırma, Geli tirme Birimi, AGB-0012.
• ÜSYM. (1979). Yüksekö retime Geçi te Fırsat E itli i. Ankara: Üniversitelerarası Seçme Yerle tirme Merkezi.
• Walsh, W. B. & Betz, N. E. (1995). Tests and Assesment. (3rd ed.). New Jersoy: Pretice Hall, Englewood Cliffs. Ek 1
• Kitabı okumak gerekiyor; yorucu i . Oysa filmini izlemek kolay. Bu sözler, a a ıdaki sorulardan hangisinin kar ılı ı olarak söylenmi tir? A) Kitabını almayıp neden filmine gidiyorsun? B) Sinema mı daha doyurucu kitap mı? C) Kitap üzerinde mi yoksa film üzerinde mi dü ünmek daha zevkli? D) Sanat dalı olarak edebiyat mı yoksa sinema mı daha de erli? Faktör 2: Kavram ve ilkeleri kullanarak ya amdaki olayları anlama, örnekler verme, problem çözme. (OKS 2001 Matematik Testi, 4. soru -M4-). Do ru yanıt: C 2 = 12 3 = 21 4 = 32
• Yukarıda örnekleri verilen i lemine göre, 3 6 i leminin sonucu kaçtır? A) 19 B) 21 C) 24 D) 27 rb 30 54 51 49 33 43 52 59 58 63 57 56 57 46 42 42 29 47 48 57 53 56 50