İlköğretim Öğrencilerinin Yağış Kavramını Algılama Biçimleri

Yıl 2006, Cilt: 5 Sayı: 2, 126 - 140, 26.06.2006

Seçil Alkış

Öz

Son yıllarda, çeşitli araştırmacılar öğrencilerin yanlış anlamalarının ve kavram yanılgılarının tespit edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu çalışmada, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin yağış kavramını algılamaları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bilindiği gibi yağış, kapsam olarak atmosferdeki suyun değişik şekillerde yoğunlaşarak yere düşmesini ifade etmekte ve kompleks kavramlar arasında değerlendirilmektedir. Araştırmanın örneklemi, Bursa’daki devlet ve özel ilköğretim okullarından tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen toplam 300 beşinci sınıf öğrencisinden oluşturulmuştur. Araştırmada, 1 boşluk doldurma sorusu, öğrencilerin “evet”, “hayır”, “bilmiyorum” seçeneklerinden birini işaretleyebilecekleri 10 test tipi soru ve 3 açık uçlu sorudan oluşan toplam 14 soruluk veri toplama aracı kullanılmıştır. Veri toplama aracındaki sorular içerdiği kavramsal yapı açısından; genel olarak yağış kavramıyla ilgili sorular, yağışın oluşumuyla ilgili sorular ve yağışın mevsimlere ve bölgelere göre dağılımıyla ilgili sorular olmak üzere üç bölüme ayrılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Yağış, ilköğretim öğrencilerin algılamaları, kavram yanılgıları, fen eğitimi, sosyal bilgiler, coğrafya

Primary School Students’ Conceptions of Precipitation

Öz

In recent years, various researchers have stated the importance of
investigating students’ ideas about everyday and school concept. In this study, the
conceptions of precipitation among the fifth grade elementary school students were
investigated. Precipitation is widely known as the discharge of water, in different
forms, out of the atmosphere upon a land and it is considered one of the complex
concepts. The participants of the study were 300 5th grade students chosen from five
different elementary schools in Bursa. The data were collected via a questionnaire
consisted of 14 questions. Most of the questions were three chose (yes/no/I don’t
know) questions, but there was also 3 open-ended questions. The questions included
in the questionnaire are divided into three main categories. These read as general
questions about precipitation concept, the questions about formation of precipitation
and the questions about seasonal and regional distribution of the precipitation. 

Anahtar Kelimeler

Precipitation, primary school students’ perceptions, misconceptions, science education, social studies, geography.

Kaynakça

• Akbaş, Y. (2002). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin coğrafi kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Akyol, Ç. (2000). Coğrafya eğitimde gelişmeler ve temel sorunlar. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Atalay, İ. (1994). Genel fiziki coğrafya. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Atalay, İ. (2004). Doğa bilimleri sözlüğü (coğrafya-ekoloji-ekosistem).İzmir: Meta Basım.
• Başıbüyük, A., Doğar, Ç., Gürses, A. & Yazıcı, H. (2004). Yüksek öğrenim öğrencilerinin hava ve iklim olaylarını anlama seviyeleri ve kavram yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, 162.
• Baysen, E., Temiz, B., Baysen, F. & Yağbasan R. (2004). Ortaöğretim öğrencilerinin atmosferde meydana gelen bazı doğa olayları ile ilgili yanlış algılamaları. XII.Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler içinde (1979-1999), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Beaty, B. (2005). Children’s misconceptions about science. amasci.com/miscon/opphys.html.
• Cin, M. & Özçelik, İ. (2002). A review of the literature on concept learning in physical geography. Boğaziçi University Journal of Education, 19 (1), 61-75.
• Coşkun, M. (2003). Coğrafya öğretiminde nem konusundaki kavram yanlışlıkları ve giderilmesine yönelik öneriler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (3), 147-158.
• Coştu, B. (2002). Ortaöğretimin farklı seviyelerindeki öğrencilerin buharlaşma yoğunlaşma ve kaynama kavramlarını anlama düzeylerine ilişkin bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Demircioğlu, G., Özmen, H. & Ayas, A. (2004). Asit ve baz kavramları üzerine bir araştırma çerçevesinde kimyada karşılaşılan kavram yanılgıları. Educational Sciences: Theory & Practice. 4 (1), 57-80.
• Dove, J. (2002). Immaculate misconceptions. UK: The Geographical Association .
• Duman, B. & Atar, E. (2004). Data show teknolojisinin coğrafya dersinde soyut konuların öğretilmesinde öğrencilerin akademik başarısı ve motivasyonu üzerindeki etkisi. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, 3 (4).
• Erinç, S. (1996). Klimatoloji ve metodları. İstanbul: Alfa Basım Dağıtım.
• Fraser, A.B. (2000). Bad meteorology. http://www.ems.psu.edu/~fraser/BadMeteorology.html.
• Henriques, L. (2000). Children's misconceptions about weather: a review of the literature. The Annual Meeting of the National Association of Research in Science Teaching,
• http://www.csulb.edu/~lhenriqu/NARST2000.htm.
• http://www.biltek.tubitak..gov.tr http://www.meteor.gov.tr
• Kadıoğlu, M. (2004). Lise coğrafya 1 kitabında iklim ucubeleri. Cumhuriyet Bilim Teknik içinde, 919.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koç, T. (2002). Kuzeybatı Anadolu’da hava tiplerinin yağış özellikleri. Klimatoloji Çalıştayı Bildiriler içinde (169-183), İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Koçman, A. (1993). Türkiye iklimi. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Munson, B.H. (1994). Ecological misconceptions. Journal of Environmental Education, 25 (4), (Database: Academic Search Premier).
• NEA Today (2002). Why do we have seasons?, 20 (7), Database: Academic Search Premier.
• Nelson, B.D., Aron, R.H. & Francek M.A. (1992). Clarification of selected misconceptions in physical geography. Journal of Geography, 91 (2), 76-80.
• Nişancı, A. (2002). Türkiye ikliminin temel öğeleri. Klimatoloji Çalıştayı Bildiriler içinde (1-8), İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Özden, Y. (2002). Eğitimde dönüşüm- eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Platten, L. (1995). Talking geography: an investigation into young children’s understanding of geographical terms (part-1). International Journal of Early Years Education, 3 (1), 74-91.
• Şahin, S. (2004). Coğrafya öğretiminde beş temel konu. XII.Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler içinde (2361-2384), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Şahin, C. (2003). Sosyal bilgiler ders kitaplarında coğrafya ünitelerinin işlenme kılavuzu. Sosyal Bilgiler Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu içinde (243-297), Cemalettin Şahin (Ed), Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Turan, İ. (2002). Lise coğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (2), 67-84.
• Ülgen, G. (2001). Kavram geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Yazıcı, H. & Samancı, O. (2003). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler ders konuları ile ilgili bazı kavramları anlama düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 158.
• İlköğretim Hayat Bilgisi 1.Sınıf Ders Kitabı. (2002). Ankara: MEB Devlet Kitapları.
• İlköğretim Hayat Bilgisi 2 Ders Kitabı. (2002). Ankara: Tekışık Yayıncılık.
• İlköğretim Fen Bilgisi 4 Ders Kitabı. (2003). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• İlköğretim Fen Bilgisi 5 Ders Kitabı. (2002). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• İlköğretim Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı. (2001). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• İlköğretim Sosyal Bilgiler 5 Ders Kitabı. (2001). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• İlköğretim Fen ve Teknoloji Ders Kitabı. (2005). Balcı, T. Ankara: Üner Yayıncılık.
• İlköğretim Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı. (2005). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• İlköğretim Sosyal Bilgiler 5 Ders Kitabı. (2005). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.