Okul İklimi Ölçeği Lise Formu'nun Türkçe Psikometrik Özellikleri

Yıl 2015, Cilt: 14 Sayı: 1, 311 - 322, 05.01.2015

Aslı Bugay Petek Aşkar Mana Ece Tuna Müge Çelik Örücü Figen Çok

Öz

Bu araştırmanın amacı, Okul İklimi Ölçeği-Lise Formunun Türkçe’ye kazandırılması ve ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılmasıdır. Veriler yaşları 14-18 arasında değişen 542 lise öğrenciden toplanmıştır. Öğrencilere Okul İklimi Ölçeği (OİÖ)-Lise Formunun yanı sıra Çok Boyutlu Öğrenci Yaşam Doyum Ölçeği (ÇÖYDÖ), cinsiyet, yaş, sınıf ile ilgili bilgilerin sorulduğu Kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Analizlerde ölçeğin faktör yapısını test etmek için doğrulayıcı faktör analizi, iç tutarlılık güvenirliği için Cronbach Alfa kullanılmıştır. Ölçeğin ölçüt bağlantılı geçerliğini hesaplamak için ÇÖYDÖ ile OİÖ alt ölçekler arasındaki ilişki Pearson korelasyon katsayıları hesaplanarak bulunmuştur. Yapılan istatistiksel değerlendirmeler Okul İklimi Ölçeği-Lise Formunun ülkemiz için geçerli ve güvenilir olduğu konusunda kanıtlar sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul İklimi Ölçeği-Lise Formu, Doğrulayıcı faktör analizi, Ölçüt Bağıntılı Geçerlik, Güvenirlik

Kaynakça

• Acarbay, F. Y. (2006). Kapsamlı Okul İklimini Değerlendirme Ölçeği’nin (Öğrenci Formu) Türkçe Dilsel Eşdeğerlik Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arastaman, G. ve Balcı, A. (2013). Investigation of high school students’ resiliency perception in terms of some variables. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 922-928.
• Atik, G., ve Yerin Güneri, O. (2013). School Climate Survey for middle school students: Validity and reliability study of Turkish form [Ortaokul öğrencileri için Okul İklimi Ölçeği: Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlikçalışması]. Dünya Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde sözlü bildiri olaraksunulmuştur. Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Bandalos, D. L., ve Finney, S. J. (2001). Item parceling issues in structural equation modeling. In G. A.Marcoulides & R. E. Schumacker (Eds.), Advanced structural equation modeling: New Developments and techniques. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Bayar, Y. ve Ucanok, Z. (2012). School Social Climate and Generalized Peer Perception in Traditional and Cyberbullying Status. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(4), 2352- 2358.
• Brookmeyer, K. A., Fanti, K. A., ve Henrich, C. C. (2006). Schools, parents, and youth violence: A multilevel, ecological analysis. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 35(4), 504- 514.
• Catalano, R. F., Haggerty, K. P., Oesterle, S., Fleming, C. B., ve Hawkins, J. D. (2004). The importance of bonding to school for healthy development: Findings from the Social Development
• Cemalcılar, Z. (2009). Schools as socialisation contexts: Understanding the impact of school climate Group. factors on students’ sense of school belonging. AppliedPsychology: An International Review. 59(2), 243–272, doi: 10.1111/j.14640597.2009.00389.x
• Christle, C. A., Jolivette, K. ve Nelson, C. M. (2007). School characteristics related to high school dropout rates. Remedial and Special Education, 28(6), 325-339.
• Cohen, J., McCabe, L., Michelli, N. M., ve Pickeral, T. (2009). School climate: Research, policy, practice, and teacher education. The Teachers College Record, 111(1), 180-213.
• Çalık, T. ve Kurt, T. (2010). Okul İklimi Ölçeğinin (OİÖ) Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik
• Çalışmaları. Eğitim ve Bilim, 35(157), 167-180.
• Çalık, T., Özbay, Y., Erkan, S., Kurt, T.,ve Kandemir, M. (2006). Seçim teorisi temelli güvenli okul iklimi
• oluşturma projesi. Proje No: 106K016. (Proje, Tübitak Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmalarını Destekleme Grubu (SOBAG) tarafından desteklenmiştir.
• Çalık, T., Özbay, Y., Özer, A., Kurt, T. ve Kandemir, M. (2009). İlköğretim okulu öğrencilerinin
• zorbalık statülerinin okul iklimi, prososyal davranışlar, temel ihtiyaçlar ve cinsiyet değişkenlerine göre
• Çivitci, A. (2007). Çokboyutlu öğrenci yaşam doyumu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve
• Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(60), 555- 576.
• güvenirlik çalışmaları [The Adaptation of Multidimensional Students’ Life Satisfaction Scale into
• Turkish: Validity and Reliability Studies]. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational
• Research, 26, 51-60. ,2007.
• Doğan, S. (2011). Genel lise öğrencilerinin algılarına göre okul tahripçiliği ile okul iklimi
• arasındaki ilişki. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36 (385), 24-31.
• Doğan, S. (2012). Lise öğrencilerinin okul iklimi algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler
• Enstitüsü 5 (10), 55-92.
• Eccles. J.S. ve Roeser, R.W. (1999). School and community influences on human development. In M.H. Boorstein & M.E. Lamb (Eds.), Developmental Psychology: An Advanced Textbook. Fourth Edition (pp. 503-554). Hillsdale, NJ: Erlbaum
• Emmons, C. L. (1993). School development in an inner city: An analysis of factors selected from Comer's program using latent variable structural equations modeling. Doctoral Dissertation, The University
• Emmons, C. L., Hayes, N. M., ve Comer, J. P. (2002). The school climate survey revised- elementary and Storrs. middle school version. New Haven, CT: Yale University Child Study Center.
• Everitt, B. S. ve Skrondal, A. (2010). The Cambridge dictionary of statistics. Fourth Edition.
• Cambridge: Cambridge University Press.
• Freiberg, H. J. (1998). Measuring school climate: Let me count the ways. Educational Leadership, 56(1), 22-26.
• Furlong, M.J., Greif, J.L., Bates, M.P., Whipple, A.D., Jimenez, T.C. ve Morrison, R. (2005). Development of the California school climate and safety survey‐short form. Psychology in the
• Schools, 42(2), 137-149.
• Garrity, C., Jens, K., Porter, W., Sager, N. ve Short-Camilli, C. (2000). Bully-proofing your school: A comprehensive approach for elementary school. Chapter Three: Colorado school climate survey, elementary school student report, (pp.55-61) (2nd Edi.), Longmont, CO: Sopris West.
• Gilman, R., ve Huebner, E. S. (2006), Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction, Journal of Youth and Adolescence, 35, 293-301.
• Gilman SE., Kawachi I., Fitzmaurice GM.,ve Buka L. (2002). Socioeconomic status in childhood and the lifetime risk of major depression. International Journal of Epidemiology, 31(2):359-367.
• Goldstein, S. E., Young, A., ve Boyd, C. (2008). Relational aggression at school: Associations with school safety and social climate. Journal of Youth and Adolescence, 37(6), 641-654.
• Greenspoon, P. J., ve Saklofske, D. H. (1998). Confirmatory factor analysis of the multidimensional Student's Life Satisfaction Scale. Personality and Individual Differences, 25, 965-971.
• Halderson, C. (1990). Comprehensive assessment of school environments: Technical manual. Alexandria, VA: National Association of Secondary School Principals.
• Haynes, N.M., Emmons, C.L. ve Ben-Avie, M. (2001). School climate surveys: Revised Manual. New Haven, CT: Yale Child Development Center, School Development Program.
• Haynes, N.M., Emmons, C.L. ve Comer, J.P. (1994). School climate surveys. New Haven, CT: Yale Child Development Center, School Development Program.
• Haynes, N. M., Emmons, C. L., ve Woodruff, D. W. (1998). School Development Program effects: Linking implementation to outcomes. Journal of Education for Students Placed at Risk, 3(1), 71- 85.
• Houtte, M. V. (2006). Tracking and teacher satisfaction: Role of study culture and trust. The Journal of Educational Research, 99(4), 247-256.
• Huebner, E. S. (1994). Preliminary development and validation of a multidimensional life satisfaction scale for children. Psychological Assessment, 6, 149-158.
• Huebner, E. S., Laughlin, J. F., Ash, C. ve Gilman, R. (1998). Further validation of the Multidimensional Students’ Life Satisfaction Scale. Journal of Psychoeducational Assessment, 16, 118 – 134.
• Johnson, W. L., ve Johnson, M. (1993). Validity of the quality of school life scale: A primary and second- order factor analysis. Educational & Psychological Measurement, 53(1), 145-153.
• Johnson, W. L., Johnson, A. M., ve Zimmerman, K. (1996). Assessing school climate priorities: A Texas study. The Clearing House, 70(2), 64-66.
• Kapıkıran-Acun, N. ve Kapıkıran, Ş. (2010). School Climate Inventory: Exploratory and confirmatory factor analysis and reliability-validity. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 42, 117-177.
• Karaman, Ö. (2011). İlköğretim okullarında şiddetin yaygınlığı: Okul iklimi, okul kültürü ve fiziksel özellikler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kartal, H. ve Bilgin, A. (2009). Bullying and school climate from the aspects of the students and
• Eurasian Journal of Educational Research, 36, 209-226.
• Koth, C. W., Bradshaw, C. P., ve Leaf, P. J. (2008). A multilevel study of predictors of student perceptions of school climate: The effect of classroom-level factors. Journal of Educational Psychology, 100(1), 96.
• Kuperminc, G. P., Leadbeater, B. J., ve Blatt, S. J. (2001). School social climate and individual differences in vulnerability to psychopathology among middle school students. Journal of School Psychology, 39(2), 141-159.
• Lee,V.E., ve Burkam, D.T. (2003). Dropping out of high school: The role of school organization and structure. American Educational Research Journal, 2, 353393.
• Manning, M. L., ve Saddlemire, R. (1996). Developing a Sense of Community in Secondary Schools. NASSp Bulletin, 80(584), 41-48.
• Meyer-Adams, N., ve Conner, B. T. (2008). School violence: Bullying behaviors and the psychosocial school environment in middle schools. Children & Schools, 30(4), 211-221.
• Meraviglia, M. G., Becker, H., Rosenbluth, B., Sanchez, E., ve Robertson, T. (2003). The ExpectRespect Project Creating a Positive Elementary School Climate. Journal of Interpersonal Violence, 18(11), 1347-1360.
• Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Okul İklimine İlişkin Algılarını Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi.[Examining the variables predicting primary school students’ perceptions of school climate] Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224.
• Park, N., Peterson, C., ve Seligman, M. E. P. (2004). Strengths of character and well-being. Journal of Social and Clinical Psychology, 23, 603-619.
• Pickeral, T., Evans, L., Hughes, W. ve Hutchison, D. (2009). School Climate Guide for District Policymakers and Educational Leaders. New York, NY: Center for Social and Emotional Education. (Available on: http://www.schoolclimate.org/climate/districtguide.php
• Roeser, R.W., Eccles, J.S., ve Sameroff, A.J.(1998). Academic and emotional functioning in early adolescence: Longitudinal relations, patterns, and prediction by experience in middle school. Developmental Psychopathology, 10: 321–352.
• Shochet, I. M., Dadds, M. R., Ham, D., & Montague, R. (2006). School connectedness is an underemphasized parameter in adolescent mental health: Results of a community prediction study. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 35, 170-179.
• Skinner, E. A., ve Wellborn, J. G. (1997). Children's coping in the academic domain. In S. A. Wolchik & I. N. Sandler (Eds.), Handbook of children's coping with common stressors: Linking theory and intervention (pp. 387 - 422). New York: Plenum.
• Taşkıran, A. (2008). Meslek lisesi öğrencilerinin okul iklimi algıları ile mesleki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Topal , Ö. S.,(2001). Okul ikliminin okulların ÖSS başarısı ile iliskisi -Eskisehir il merkezi devlet liseleri örneği- (Yüksek Lisans Tezi) Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eskisehir.
• Yıldız, E. Ç. ve Sümer, Z. H. (2010). Saldırgan Davranışlarını Yordamada Çevresel Risk, Çevresel Güvenlik ve Okul İklimi Algısı. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 161-171.
• Yoneyama, S. ve K. Rigby (2006) 'Bully/Victim students and classroom climate', Youth Studies Australia, 25 (3):34-41.
• Way, N., Reddy, R. ve Rhodes, J. (2007). Students’ perceptions of school climate during the middle school years: Associations with trajectories of psychological and behavioral adjustment. American journal of community psychology, 40(3-4), 194-213.
• Worrell, F. C., ve Hale, R. L. (2001). The relationship of hope in the future and perceived school climate to school completion. School Psychology Quarterly, 16(4), 370-388.