Özel Gereksinimli Bireylerle İletişimde Hz. Muhamed’in (Sav) Örnekliği

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 293 - 320, 10.11.2022

Recep Ertuğay

Öz

İnsan başkalarının yardımına muhtaç bir varlıktır. Tek başına hayatını sürdürmesi imkân ötesidir. İnsan havaya, suya, gıdaya muhtaçtır. İnsan, eşe, arkadaşa, anne, babaya, komşuya, evlada muhtaçtır. İnsan hemdert olmaya ve hemdert bulmaya muhtaçtır. Her bireyin birbirine benzer ve birbirinden farklı ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçlar özel greksinimli bireylerde daha da belirginleşmektedir. Özel gereksinimli bireyler geçmişten günümüze toplumların bir hakikatidir. Özel gereksinimli bireyler dünya nüfusunun yaklaşık %12’sini oluşturmaktadır. İstatistikler ülkemiz nüfusunda da yoğunluğun dünya nüfusu civarında olduğunu göstermektedir. Özel gereksinimli bireylerin huzur ve mutluluğu içinde yaşadıkları toplumun huzur ve mutluluğuna önemli katkıda ve etkide bulunacak düzeydedir. Özel gereksinimli bireylerin aileleri de düşünüldüğünde olumlu olumsuz yaklaşımların topluma olan etkisindeki kat sayı yükselmektedir. Zaman zaman fertler akıp giden hayat şartları içerisinde bir kuşatılmışlık da yaşayabilmektedir. Bu kuşatılmışlık içerisinde yürünürken özel gereksinimli bireylere karşı kör nokta oluşmakta gereksinimler görülememktedir. Bu durum önemli bir problemdir. Bu açıdan özel gereksinimli bireylere karşı sorumlulukların hatırlatılması, farklı bakış açıları ile meselenin yeniden güncellenmesi önem arzetmekedir. Bu çalışmada özel gereksinimli bireylere ve bu bireylerin yakınlarına karşı Hz. Peygember’in örnekliği aktarılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hz. Peygamber, Sünnet, Hadis, Engelli, Özel Gereksinim

Communication with Individuals with Special Needs, the Example of the Prophet Muhammad (PBUH)

Öz

Humans are needy creatures. It is beyond possible for them to live their life alone. Humans need air, water and food. They need a spouse, friend, mother, father, neighbor or child. They are in need of seeking and finding a shoulder to cry on. Every individual has similar and different needs. These needs become more evident in individuals with special needs. Individuals with special needs are a reality of societies from past to present. Individuals with special needs constitute approximately 12% of the world population. Statistics show that the population density of our country is around the world population. It is at a level that will make a significant contribution and influence to the peace and happiness of the society in which the individuals with special needs live in peace and happiness. Considering the families of the individuals with special needs, the number of positive and negative approaches on the society increases. From time to time, individuals can live in siege within the flowing life conditions. While walking through this siege, a blind spot is formed against individuals with special needs and needs cannot be seen. This is an important problem. In this respect, it is important to remind the responsibilities towards individuals with special needs and to re-update the issue with different perspectives. In this study,towards individuals with special needs and their relatives, The example of the Prophet Muhammad (pbuh) will be tried to be conveyed.

Anahtar Kelimeler

Prophet, Sunnah, Hadith, Disabled, Special Need

Kaynakça

• Acar, Yusuf. “Saadet Asrı Model Toplum Tecrübesinin Engellilere İlişkin Kodları”. Din Bilimleri Akademi Araştırma Dergisi 13/1 (2013), 131-170.
• Açıkel, Yusuf. “Hadisler Işığında görme Engelliler ve Bazı Öneriler”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25 (2010), 27-28.
• Ahmet Nâim, Babanzâde - Miras, Kamil. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercümesi ve Şerhi. Ankara: Başbakanlık Basım Evi, 1972.
• Akbulut, Süleyman vd. Engelli Ayrımcılığını Önleme ve Mücadele Platformu, Engelli Ayrımcılığı Araştırması ve Engelli Ayrımcılığına Karşı Çözüm Önerileri. İstanbul: Sabancı Vakfı, Görme Özürlüler Derneği, 2012.
• Allâme Ebu’l-Kâsîm Mahmûd b. Ömer, Zemahşerî. el-Keşşâf Hakîku Ğavâmidu’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Tevîl. Riyâd: Mektebetu’l-Ubeykân, 1998.
• Ardoğan, Recep. “Ekolojik Düzeni Okumada İki Yanlış Sosyal Darwinizim ve Ojenik”. Kahramanmaraş Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 (2011), 1-35.
• ASPB, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Engellilik Nedir? Dünya Engellilik Raporu, (2011), 3-8. https://static.ohu.edu.tr/uniweb/media/portallar/engelsizuniversite/duyurular/1345/diwnu3i5.pdf ASPB Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Engellili ve Yaşlı İstatistik Bülteni (Aralık 2021), 1-89. https://www.eygev.org/uploads/d47a6276c047e0d4ad0d538254fda274.pdf
• Atmaca, Tayyip. “Dokunan Şiirler 1”. Hece Taşları Aylık Şiir Dergisi 26 (2017), 21-23.
• Aydınlı, Abdullah. “Abdullah Aydınlı, “İbn Ümmü Mektûm”. 20/434-435. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1999.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail el-. el-Câmiʿu’ṣ-Saḥîḥ. ed. Muhammed Fuad Abdülbâkî. Riyâd: Dârü’s-Selâm, 1419.
• Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman b. Fadl ed-. Sünen-i Dârimî,. Arabistan: Dâru’s-Selâm, 2000.
• Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-KazvinÎ, İbn Mâce. Sünen-i İbn Mâce. ed. Şuayb el-ArnâûdÎ, Adil Mürşid. yy.: Dârü’r-Risâle, ts.
• Ebû Abdullah el-Asbahî el-Himyerî, Malik b. Enes. Muvatta-i Mâlik. Abu Dâbi: el-İmârât, 2004.
• Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn, Beyhakî. Ş’ubu’l-Îmân. ed. Abdü’l-Alî Abdü’l-Hamîd Hamîd. Riyâd: Mektebetü’r-Rüşd, 2003.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Dâvûd b. el-Cârûd et-Tayâlisî. el-Müsned. Mısır: ed-Dirâsetü’l-Arabiyye, 1999.
• Ebû Dâvûd es-Sicistânî, Süleyman b. Eş”as b. İshak el-Ezdî. Sünenü Ebî Dâvûd. ed. Şuayb el-Arnâûdî - Muhammed Kâmil. yy.: Dârü’r-Risâleti’l-İlmiyye, 2009.
• Ebu’l Al’â, Mevdûdî. Tefhimu’l Kur’ân Kur’ân’ın Anlamı ve Tefsiri. İstanbul: İnsan Yayınları, 1991.
• EHK, Engelliler Hakkında Kanun. Resmi Gazete 28868 (07 Haziran 2005) Erişim 30 Temmuz 2022. https://www.mevzuat.gov.tr mevzuat?MevzuatNo=5378&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Erdoğan, Merçil. “Hazinedar”. 17/141-143. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
• Erul, Bünyamin. “Ülkemizde Engelliler Gerçeği ve İslâm Sorunlar ve Çözüm Önerleri”. Engellilerle ilgili Hadislerin Analizi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.
• Gönül, Akçamete. Özel Gereksinimi Olan Çocuklar. Ankara: Kök Yayınları, 2010.
• Hocaoğlu, Ahmet Yalçın. “Hocaoğlu, “Zihinsel Engelli Bireylerin Sosyal Becerileri ve Sosyal Beceri Eğitimi”. Eğitime Bakış Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi 31 (Aralık 2014), 236-242.
• İbn Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. ed. Şuayb el-Arnaûd - Âdil Mürşîd. yy.: Müessetü’r-Risâle, 2001.
• İbnu’l-Esîr, İzzü’d-Dîn Ebi’l-Hasan Ali b. Muhammed el-Cezerî. Üsdü’l-Gâbe fî Ma’rifeti’s-Sahâbe, Dâru’l-Kitâbi’l-İlmiyye, tsz.
• İbnü’l-Mübârek, Ebû Abdirrahman Abdullah el-Murûziyyi. ez-Zühd ve’r-Rikâk. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2004.
• Kandemir, Yaşar. “Muaz b. Cebel”. 336-338. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2020.
• Karagöz, Ismail. Toplumsal Emanet: Engelliler. Ankara: Diyanet Isleri Başkanlığı Yayınları, 2008.
• Keleş, Ekrem. “Engellilerle İlgili Hadislerin Analizi Müzâkeresi”. Engellilerle İlgili Hadislerin Analizi, Müzâkeresi. 40-42. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2013.
• Kubbe Altı Lugatı. Erişim 30 Temmuz2022.
• Kuralay, Halis. “İnsan Hakları Aynasında Engelliler”. Eğitime Bakış Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi 31 (2014), 61-66.
• Mazrui, Ali. II. Uluslararası İslam Düşüncesi Konferansı: İstanbul, 25-27 Nisan ’97. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997.
• Müslim, Ebu”l-Hüseyin el-Kuşeyri en-NisâbûrîMüslim b. el-Haccâc. el-Câmiu’ṣ-Saḥîḥ. ed. Muhammed Fuad Abdülbâkî. Beyrût: Dârü İhyâ’i-Türâsi’l-Arabî, tsz.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî en-. Sünen-i Nesâî. Halep: Mektebetü’l-Metbûâti’l-İslâmiyye, 1986.
• Oğuzcan, Ümit Yaşar - Eyüboğlu, Selahattin. Dostlar Beni Hatırlasın Âşık Veysel ve Bütün Şiirleri. İstanbul: İnkılap Yayınları, 2001.
• Önkal, Ahmet. “Abdurrahman b. Avf”. 1/157-158. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1988.
• Önkal, Ahmet. “Ahmet Önkal, ‘Amr b. Cemûh’, DİA, TDV. Yay., İstanbul, 1991, III, 83.” 3/82-83. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1991.
• Özafşar, Mehmet Emin - Mehmet Görmez (ed.). Hadislerle İslâm: hadislerin hadislerle yorumu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 20.
• Özer, Salim. “İslâm Ve Diğer Medeniyetlerin Engelliye Bakışı”. Bilim Name Dergisi 28 (2015), 50-65.
• Özsoy, Ömer. Sünnetullah; Bir Kur’an İfadesinin Kavramlaşması. Ankara: Fecr Yayınları, 1999.
• Sancaklı, Saffet. Hz. Peygamber’in Engellilere Bakış Açısının Tespiti. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2015.
• Seyyar, Ali. “Zihinsel Engelli Gençlere ve Ailelerine Yönelik Özel Cinsel Eğitim”. Eğitime Bakış Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi 31 (Aralık 2014), 30-42.
• Şahin, Hatice. “Engellilik Kimin Sorunu”. Öz-veri Dergisi 1/1 (2004), 1-49.
• Taberânî, Ebu’l-Kasım et-, Süleyman b. Ahmet b. Eyyûb. el-Mu’cemu’l-Kebîr. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, tsz.
• TBMM, Türkiye Büyük Millet Meclisi. “Genel Kurul Tutanağı”. Erişim 06 Eylül 2022. https://www5.tbmm.gov.tr//develop/owa/ab_komisyonu_web.birlesim_baslangic_ab2?P4=22287&P5=H&page1=10&page2=10
• Tirmizî, Muhammed b. Îsâ b. Sevre b. Mûsâ b. ed-Dahhâk. Sünen-i Tirmîzî. ed. Ahmed Muhammed Şâkir vd. Mısır: Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1975.
• Ülfet, Görgülü. “Hesabını Verebilecek miyiz”,. Hz. Peygamber ve Birlikte Yaşama Ahlâkı. Ankara, 2015.
• Üzümcü, Muzaffer. Kaynaştırma ve Din Eğitimi. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016.
• Yatkın, Nihat. “Efradu’n-Nebî, (Hz. Peygamber’in Bineğine Aldığı Sahâbîlier) ve Hadis İlmine katkıları””. EKEV Akademi Dergisi 11/30 (2007), 117-128.
• Yesevi, Hoca Ahmet. Divanı Hikmet. ed. Mustafa Tatci. Ankara: Ahmet Yesevi Üniversitesi Yayınları, 2016. Yiğit, Yaşar. En Güzel Örnekten Rahmet Damlaları. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2010.