Tertibu’s-Sa’âdât ve Menâzilu’l-Ulûm, Mutluluk ve Felsefe. Neşr, Tercüme ve İnceleme

Yıl 2018, Sayı: 50, 377 - 385, 31.12.2018

Hakan Hemşinli

https://doi.org/10.29288/ilted.448369

Öz

Mutluluğun tanımı, mahiyeti ve felsefeyle ilişkisi gibi
temel sorunlar, İslâm ahlâk felsefesi geleneğinin hiç şüphesiz en önemli
isimleri arasında olan İbn Miskeveyh tarafından sistematik olarak ele
alınmıştır. Filozof bu sorunları, hem Tehzibu’l-ahlâk ve Tathiru’l-arak, hem de
Tertibu’s-sa’adât ve Menâzilu’l-ulûm adlı eserinde incelemiştir. Bu
değerlendirmede Tertibu’s-sa’adât ve Menâzilu’l-ulûm: Mutluluk ve Felsefe adlı
eser tanıtılmaya ve incelenmeye çalışılacaktır. İbn Miskeveyh hakkında yapılan
çalışmalarda çoğunlukla bu esere yer verilmediği, İslam ahlâk felsefesine dair
literatür tarandığında kolaylıkla tespit edilebilir. Titiz bir çalışmanın ürünü
olan bu eser, hem mutlulukla felsefe arasındaki ilişkiyi, hem ilimlerle ahlâkın
ilişkisini ortaya koyması ve hem de felsefenin bazı sorunlarını ele alması
açısından son derece kıymetlidir. Ahlâkın aklî temellerinin ortaya konulduğu bu
çalışmada, Aristoteles’in eserlerinin tanıtılarak mantığın ahlâk alanına
katkısı da verilmeye çalışılmıştır. Aristoteles geleneğini sürdüren İbn
Miskeveyh, bu eserini iki ana bölümde ele almıştır. İlk bölümde mutluluk konusu
işlenirken; ikinci bölümde ilimlerin mertebeleri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

İbn Miskeveyh, Mutluluk, Felsefe, İslam Ahlâk Felsefesi, Tertibu’s-sa’adât ve Menâzilu’l-ulûm, Kitap Değerlendirmesi

Ibn Miskawayh. Tartīb al-Saʿādāt wa Manāzil al-ʿUlūm: Happiness and Philosophy. Publication, Translation and Examination, Humeyra Ozturan. Istanbul: Klasik Publishing, 2017

Öz

The basic problems such as the
definition of happiness, its nature and its relation to philosophy have been
systematically addressed by Ibn Miskawayh, who is among the most important
names of the tradition of Islamic moral philosophy. The philosopher has
examined these problems both Tahdhib al-akhlāk wa-tathir al-aʿrāk and Tartīb
al-Saʿādāt wa Manāzil-al ʿUlūm. In this
review, Tartīb al-Saʿādāt wa Manāzil-al ʿUlūm will be
tried to be introduced and examined. The works on Ibn Miskawayh has often not
included this study. This can be easily detected when the Islamic moral
philosophy literature is searched. This work, which is a meticulous work, is
extremely valuable both for revealing the relationship between happiness and
philosophy, for revealing the connection of both science and morals, and for
addressing some problems of philosophy. In this work, in which the rational
bases of morality are revealed, attempts have been made to make contributions
to the field of morality by introducing the works of Aristotle. Ibn Miskawayh,
who continued the tradition of Aristotle, handled this work in two main
sections. In the first part, happiness is processed; in the second part, the
ranks of the sciences are discussed.

Anahtar Kelimeler

Islamic Moral Philosophy, Ibn Miskawayh, Tartīb al-Saʿādāt wa Manāzil-al ʿUlūm, Happiness, Philosophy, Book Review

Kaynakça

• Bircan, Hasan Hüseyin. İslâm Felsefesinde Mutluluk. İstanbul: İz Yayınları, 2001.
• Özturan, Hümeyra. “Giriş”. Tertibu’s-Sa’âdât ve Menâzilu’l-Ulûm, Mutluluk ve Felsefe. İstanbul: Klâsik Yayınları, 2017.
• Saruhan, Müfit Selim. Evrim ve Ahlâk Filozofu İbn Miskeveyh Düşüncesinde Tanrı, Evren ve İnsan. Ankara: Eski-Yeni Yayınları, 2018.
• Saruhan, Müfit Selim. Tanrı ve İnsan. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2005.
• Turan, Ramazan. İbn Miskeveyh’in Adalet Anlayışı. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2014.
• Zakheri, Ali. İbn Miskeveyh’in Ahlak Felsefesi. İstanbul: Yeni Zamanlar Yayınları 1997.