KÜRESEL COVİD-19 SALGINI’NIN TÜRK BİREYSEL İŞ HUKUKUNA ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 9, 127 - 194, 30.09.2020

İbrahim Subaşı

Öz

Covid-19 salgın hastalığı nedeni ile çok sektörde ekonomik daralmakta, işyerlerinde faaliyet durdurulmakta ve yine birçok işçinin çalıştığı işyerlerinde küçülmeler meydana gelme ihtimali de ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle ekonomik sıkıntı çeken ve daralma meydana gelen işverenlerin hukuka uygun olarak ve işçi haklarına zarar vermeden başvurabileceği imkânların doğru şekilde kullanılabilmesi önemlidir . Covid-19 hadisesinin Türk İş Hukuku üzerinde doğurduğu veya doğurabileceği etkiler ve ileri vadedeki muhtemel sonuçları önemlidir. Salgın hastalığın henüz tedavisinin bulunamamış olması nedeniyle küresel ekonominin içinden geçtiği olumsuz dönemin ülkemiz ekonomisi üzerinde ağır sonuçlar doğurması ihtimal dahilindedir. İstihdam sürekliliğini, yani milyonlarca insanın yaşam koşullarını ve işverenlerin işletmelerinin geleceğini ilgilendiren iş sözleşmelerinin olumsuz etkileneceği aşikârdır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Koronavirüs, Salgın Hastalık, İş Hukuku, İş Sağlığı, İş Güvenliği.

THE IMPACT OF THE GLOBAL COVID-19 PANDEMIC ON TURKISH INDIVIDUAL LABOR LAW

Öz

Due to the COVID-19 epidemic, the economy shrinks in many sectors, activities stop in workplaces and the possibility of downsizing in workplaces where many employees work arises. Hence, it is important for employers, who suffer from economic difficulties and downsizing, to implement practices that are in accordance with the law and that does not harm workers’ rights. The effects of the Covid-19 on Turkish Labor Law and its possible consequences in the future are important. Since there is not yet a cure for the epidemic, it is possible that the negative period that the global economy is going through will have severe consequences on our country’s economy. It is evident that employment contracts that concern the continuity of employment, the living conditions of millions of people and the future of employers’ businesses will be adversely affected.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Coronavirus, Epidemic, Labor Law, Occupational Health, Occupational Safety

Kaynakça

• AKTAY Nizamettin / ARICI Kadir / KAPLAN SENYEN Emine Tuncay, İş Hukuku, Gazi Kitabevi, 6.Bası, Ankara 2013.
• AKYİĞİT Ercan, (Kıdem Tazminatı) Kıdem Tazminatı, Seçkin Yayıncılık, 2.Bası, Ankara 2010.
• AKYİĞİT Ercan, (İş Hukuku) İş Hukuku, 12.Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018.
• ASLAN Tuğçe, https://www.batur.av.tr/blog-post/covid-19-sebebiyle-is- hukukuna-dair-degiskenler-ve-etkileri.
• AYDIN Gül Nevra / GÜNGÖRDÜ Sena / ONURSAL İrem, Covid-19 İş Sözleşmelerine Etkisi, https://www.kesikli.com/tr/covid-19-sozlesmelerine- etkisi.
• BABALIK TOPRAKKAYA İrem, https://www.blog.lexpera.com.tr/koronavirus-salgini-etkilerinin-is-hukuku- yonunden-degerlendirilmesi.
• BAŞBUĞ Aydın / YÜCEL BODUR Mehtap, İş Hukuku, Beta Yayıncılık, 5.Bası, İstanbul 2018.
• BAYSAL Pelin / SAPAN Beril Yayla, https://gun.av.tr/tr/goruslerimiz/makaleler/18-mart-2020-tarihinde-aciklanan- koronavirus-destek-paketi-ve-sektorel-bazda-etkileri.
• BAYSAL Ulaş, Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri, Beta Yayınevi, İstanbul, 2019.
• CANBOLAT Talat, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/hukukcular-koronavirus- gunlerinde-isci-isveren-haklarini-degerlendirdi/1804052.
• CANBOLAT Talat / KAYIRGAN Hasan, Koronavirüs Salgınının İş Sözleşmesi İle İşçi İşveren İlişkilerine Etkisi ve Sonuçları, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi D., C.5, S.1, Nisan 2020.
• CENTEL Tankut, Kısmi Çalışma, İstanbul 1992.
• ÇEBİ Ömer / ÖZATA Batuhan, https://www.hakedis.org/corona-virus- baglaminda-is-sagligi-guvenligi-ve-is-kazasi.
• ÇELİK Nuri / CANİKLİOĞLU Nurşen / CANBOLAT Talat, İş Hukuku Dersleri, 32.Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2019.
• ÇOKER Serdar, http://www.mgc.com.tr/yeni-tip-koronavirus-covid-19-salgini- ve-is-hukukuna-etkileri.
• ÇOKER Serdar, https://www.mondaq.com/turkey/employee-benefits- compensation/909144/yeni-tip-koronavirs-cov305d-19-salg305n305-ve-304351- hukukuna-etkileri.
• DEMİRCİOĞLU A. Murat / CENTEL Tankut, İş Hukuku, Beta Yayıncılık, 17.Baskı, İstanbul 2013.
• DOĞAN İlayda / LULE Kardelen, https://www.mondaq.com/turkey/employee- benefits-compensation/910018/korona-virs-covid-19-salgininin-trk-304351- hukuku-bakimindan-etkileri.
• DUV ARCI Pakize, https://www.haberci18.com/yazarlar/pakize-duvarci/av- pakize-duvarci/265.
• EKONOMİ Münir, İş Hukuku, Ferdi İş Hukuku, C.I, İstanbul 1976.
• EMERGEN Murat, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/hukukcular-koronavirus- gunlerinde-isci-isveren-haklarini-degerlendirdi/1804052.
• ELTAN Ümmühan, https://atabayhukuk.com/2020/03/25/koronavirus-covid-19- ve-calisma-hayatina-etkileri.
• EROĞLU Rıza, Ücretsiz İzin ve Ücret Desteği Düzenlemeleri, https://www.pwc.com.tr/tr/medya/kose-yazilari/riza-eroglu/ucretsiz-izin-ve- ucret-destegi-duzenlemeleri.html.
• GÜNAY Cevdet İlhan, İş Hukuku, Yeni İş Yasaları, 5.Bası, Ankara 2013.
• GÜNDÜZ Tevfik, https://www.yuksekovahaber.com.tr/haber/is-hukuku- bakimindan-covid-19-salgininin-isci-ve-isverene-etkileri-235609.htm.
• KAPLAN SENYEN Emine Tuncay, İşverenin Fesih Hakkı, Ankara 1987.
• KAYIRGAN Hasan, Bireysel İş Hukukunda Zorunlu ve Zorlayıcı Nedenler, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2019.
• KILIÇ Cem, https://www.ntv.com.tr/yazarlar/prof-dr-cem-kilic/iste-koronaya- onlem-kilavuzu,duxoDTrMckWnQOrss0ohhw.
• KOÇ Muzaffer / GÖRÜCÜ İbrahim, 4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Kısmi Çalışma Uygulaması ve Sonuçları, Çalışma ve Toplum D., S.2011/1.
• KOÇ ÖZKAN Sema Deniz, İşçinin İş Görme Borcunu İfa Etmemesi Sebebiyle İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları D., C.25, S.2, Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal Armağanı, Aralık 2019.
• KURT Resul, 250 soruda Koronavirüs (Covid-19) Sürecinde İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
• MOLLAMAHMUTOĞLU Hamdi / ASTARLI Muhittin / BAYSAL Ulaş, İş Hukuku, Turhan Kitabevi, 6.Bası, Ankara 2014.
• MOLLAMAHMUTOĞLU Hamdi / ASTARLI Muhittin / BAYSAL Ulaş, (İş Hukuku Ders Kitabı) İş Hukuku Ders Kitabı, C.1, Bireysel İş Hukuku, Lykeıon Yayınları, 2.Bası, Ankara 2018.
• NARMANLIOĞLU Ünal, İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri I, 5.Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2014.
• OCAK Saim, Türk İş Hukukunda Kısa Çalışma, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 2008.
• OCAK Saim, Güncel Değişiklikle Koronavirüs (Covid-19) Kısa Çalışma Uygulaması ve Kısa Çalışma Ödeneği. https://drive.google.com/file/d/1tjeBptO9JkcNKfAno9Cn4Ke0NoaFQIG/view?f bclid=IwAR3BgtEz2V94x2kNKZsBE0W AXTzU9iyMp- WF6PlY_2Gbm_PBIKuyijeIKWE.
• OTRU İzzet, İş Hukukunda Ücretsiz İzin, Ankara 2012. ÖZDEMİR Nil, https://www.aksan.av.tr/tr/blog/detail/1083.
• ÖZKAN Bülent, http://www.lphukuk.com/covid-19-pandemi-yonunden- isverence-alinmasi-gerekli-onlemler.
• SAPAN Beril Yayla / KESER Asena Aytuğ, https://gun.av.tr/tr/goruslerimiz/rehberler/cov%C4%B1d-19-un-is-iliskisine- etkileri.
• SAPAN Beril Yayla / KESER Asena Aytuğ, https://gun.av.tr/tr/goruslerimiz/makaleler/is-hukuku-kapsaminda-covid-19- nasil-degerlendirilmelidir.
• SAPAN Beril Yayla / KESER Asena Aytuğ, https://gun.av.tr/tr/goruslerimiz/makaleler/uc-aylik-fesih-yasagi-ve-tek-tarafli- ucretsiz-izin-uygulamasi-yururluge-girdi.
• SARIBAY Gizem, Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri, Devrim ULUCAN’a Armağan, İstanbul 2008.
• SUBAŞI İbrahim, Türk İş Hukukunda İş Güvencesi, Beta Yayıncılık, İstanbul 2011.
• SUBAŞI İbrahim, Türk Hukukunda İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul 2018.
• SÜMER Haluk Hadi, İş Hukuku Uygulamaları, 7.Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• SÜMER Haluk Hadi, İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, 3.Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2019.
• SÜZEK Sarper, İş Akdinin Askıya Alınmasının Genel Teorisi, Savaş Yayınları, Ankara 1989.
• SÜZEK Sarper, (Ücretsiz İzinler) İş Akdinin Askıya Alınması ve Ücretsiz İzinler, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi D., C.9, Özel Sayı, 2007.
• SÜZEK Sarper, (İş Hukuku) İş Hukuku, 16.Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2018.
• ŞAKAR Müjdat, İş Kanunu Yorumu, Yaklaşım Yayıncılık, 4. Bası, Ankara 2009.
• SAVAŞ Fatma Burcu, İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Nedenle Feshi, Beta Yayıncılık, İstanbul 2012.
• TUNÇOMAĞ Kenan / CENTEL Tankut, İş Hukukunun Esasları, 9.Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2018.
• UŞAN M. Fatih, 4857 Sayılı is Yasasının 22. Maddesİ Çercevesİnde Değisiklik Feshi, Calısma Sartlarında Esaslı Değisiklik Ve Uygulama Sorunları, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi D., C.9, Özel Sayı, 2007.
• UYANIK Murat / KORKMAZ Çağlar, https://www.blog.lexpera.com.tr/koronavirus-2019-ve-is-hukuku-bakimindan- etkileri.
• YENİSEY DOĞAN Kübra, Hizmet Akdinin Değiştirilmesi ve Ücretsiz İzin Uygulaması, İş Hukukuna ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2002 Yılı Toplantısı, Ekonomik Krizin İş Hukukuna Etkisi, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2002.
• YUV ALI Ertuğrul, İş Hukukunda Zorlayıcı Neden ve Zorunlu Neden Kavramları İle Bu Kavramların İş Sözleşmesi Üzerindeki Etkileri, Kamu-İş D., C.12, S.3, 2012.
• YÜKSEL Ali / Özden YAĞMUROĞLU, 50 Soruda Covıd-19 Mücbir Sebep ve İş Hukukuna Etkileri, İstanbul 2020.
• YÜREKLİ Sabahattin, Türk Borçlar Kanununa Göre Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi, Ankara 2016.
• YÜREKLİ Sabahattin, (Covid-19) Çalışma Hayatında Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Etkileri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Covid- 19 Hukuk Özel Sayısı, Yıl:19, Sayı:38, Yaz 2020/2.
• YÜREKLİ Sabahattin, https://www.hurriyet.com.tr/yerel- haberler/bursa/akademisyenlerden-istihdam-onerileri-41483517.
• https://www.bcct.org.tr/wp-content/uploads/20200413-MoralPartners-Covid- 19_%C4%B0%C5%9F-Hukuku_S%C4%B1k%C3%A7a-Sorulan-Sorular.pdf.
• https://www.blog.lexpera.com.tr/turk-hukukunda-uzaktan-calisma-ve- koronavirus.
• http://www.covid19legalturkey.com/tr/covid-19-salgininin-deneme-sureli-is- sozlesmelerine-etkisi.
• http://www.covid19legalturkey.com/tr/7244-sayili-kanun-kapsaminda-ucretsiz- izin-bakimindan-hukuki-degerlendirme.
• http://www.covid19legalturkey.com/tr/covid-19-salgini-ile-degisen-calisma- duzeni-ve-telafi-calismasi-kavrami.
• https:// www.doganturan.av.tr/koronavirus-ve-epideminin-is-sureclerine-etkisi- ve-alinmasi-gereken-isveren-tedbirleri.
• https://www.evrensel.net/haber/401888/kovid-19-salgininda-iscilerin-haklari- neler.
• https://facebook.com/Demokrasi-Icin-Hukukcular-DIH-1641161699457596.
• https://www.gulachukuk.gen.tr/services-uygulanmasina-covid-19-etki.
• https://www.gurcanpartners.com/tr/korona-virusu-ve-uzaktan-calisma.
• https://www.iskur.gov.tr/isveren/kisa-calisma-odenegi/genel-bilgiler.
• https://www.iskur.gov.tr/sikca-sorulan-sorular/kisa-calisma-odenegi.
• https://www.kadikoylife.com/koronavirus-salgini-etkilerinin-is-hukuku- yonunden-degerlendirilmesi.
• http://www.kasaroglu.av.tr/tr/41236/COVID-19. http://www.kasaroglu.av.tr/tr/covid-19-isci-isveren-kisisel-veri-kvkk.
• https://www.kilinclaw.com.tr/corona-virusu-sebebiyle-evden-calisma-karari- verilmesinin-is-iliskisine-etkisi.
• https://kpmgvergi.com/yayinlar/mali-bultenler/vergi/yeni-koronavirus-covid-19- tedbirleri-kapsaminda-gecici-istihdam-guvencesi-ucretsiz-izin-ve-nakdi-ucret- destegi/691.
• https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=6eb48c56-0d49-4caa-83b5- d0939955aab0.
• https://www.medipol.com.tr/bilgi-kosesi/bunlari-biliyor-musunuz/pandemi- nedir-corona-virusu-neden-pandemi-ilan-edildi.
• https://www.mmo.org.tr/kocaeli/haber/coronavirus-doneminde-hak-ve- sorumluluklar.
• https://www.sabah.com.tr/saglik/2020/04/21/pandemi-nedir-ne-demektir- pandemi-ne-anlama-geliyor.
• https://www.yonet.av.tr/post/koronavirus-covid-19-salgininin-isci-isveren- iliskilerine-etkileri-is-hukukuine-etkileri-is-hukuku?lang=tr.
• http://www.yttlaw.com/ekonomiye-yonelik-koronavirus-onlemleri-hakkinda. http://www.yttlaw.com/kisa-calisma-odenegi-hakkinda-bakan-aciklamalari.
• http://www.yttlaw.com/7244-sayili-kanun-kapsaminda-ucretsiz-izin- bakimindan-hukuki-degerlendirme.
• http://www.yttlaw.com/category/is-hukuku-makaleleri.